ئىسلام نىكاھ مۇناسىۋىتىنى ساقلاپ قېلىشقا تەكىتلەپ ئەرلەرنى ھەتتا ئاياللىرىنى ياقتۇرمىسىمۇ ياكى ئۇلاردىن بىرەر نەرسىلەرنى ئۆچ كۆرسىمۇ، ئاياللىرىنى ساقلاپ قېلىشقا ۋە ئۇلاردىن ئاجراشماسلىققا بۇيرىدى. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «ئۇلار بىلەن چىرايلىقچە تىرىكچىلىك قىلىڭلار، ئەگەر ئۇلارنى ياقتۇرمىساڭلار، سىلەر ياقتۇرمايدىغان ئىشتا ئاللاھ كۆپ ياخشىلىقلارنى پەيدا قىلىشى مۇمكىن» [نىسا سۈرىسى:19]. پۇختا كېلىشىمنىڭ بۇزۇلۇشقا ئۇچرىماسلىقى ئۈچۈن، ئىسلام ئەر-خوتۇنلار ئوتتۇرىسىنى ئايالنى ئېرىگە قۇتۇرۇتۇش ئارقىلىق بۇزۇشقا ئۇرۇنۇشتىن قاتتىق ئاگاھلاندۇردى. ئەبۇ ھۇرەيرە رەزىيەللاھۇئەنھادىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «ئايالنى-ئېرىگە قۇتۇرۇتۇپ بۇزغان كىشى بىزدىن ئەمەس» (ئەبۇداۋۇد:2175). قۇتۇرۇتۇش يەنى: ئالداش ۋە بۇزۇش.

ئىسلامنىڭ رېئالىزملىقى

گەرچە ئىسلام ئەر-خوتۇنلۇق مۇناسىۋەتنىڭ ئىزچىللىقىغا قىزىقىدىغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇ رېئال دىن بولۇپ، ئۇ كىشىلەرنىڭ تۇغما تۇيغۇسىغا قارشى چىقمايدۇ ۋە ئۇلارنىڭ ئارزۇسىنى باسۇرۇپ ئۇلارنى تار يەردە قىستىمايدۇ، بەلكى ئۇلارنىڭ شارائىتى ۋە ھېسسىياتى ۋە ئېھتىياجىنى كۆزدە تۇتىدۇ. ئاللاھ تائالا، ئەر-خوتۇنلۇق مۇناسىۋەتنىڭ ئىزچىللىقى كۆپۆنچە ئەھۋالدا ئاياغلاشقاندىن بەكرەك زىيانلىقىنى بىلىدۇ. ئۇ ئاجرىشىشنىڭ بەزىدە ئېھتىياجلىقىنى بەلكى زۆرۆر بولۇش مۇمكىنلىكىنى بىلىدۇ. شۇڭلاشقا ئاجرىشىشنىڭ دۇرۇس بولۇشى كىشىلەرنىڭ دىشۋارلىق ۋە ئېزىيەتكە ئۇچراپ قالماسلىقى ئۈچۈن، چوڭ ھىكمەت ۋە كەڭچىلىك باردۇر.

تالاقنىڭ يولغا قۇيۇلىشى

تالاقنىڭ يولغا قۇيۇلىشى قۇرئان كەرىم ۋە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ھەدېسىدە نۇرغۇن تېكىستلىرىدە تىلغا ئېلىنغان بولۇپ، ئايەتلەر ۋە ھەدىسلەر ئۇنىڭ ھۆكۈملىرىنى رەتلەش ۋە قائىدە-يوسۇنلىرىنى كۆرسىتىش ئۈچۈن كەلگەن. قۇرئان كەرىمنىڭ بىر سۈرىسى «تالاق» سۈرىسى دەپ ئاتالغان.

تالاقنىڭ لۇغەتتىكى ئۇقۇمى

كىشەننى يىشىش ۋە قۇيۇپ بىرىش

تالاقنىڭ شەرىئەتتىكى ئاتىلىشى

ئۇ نىكاھ رىشتىنى ھالدا ياكى كېيىن كونكرېت سۆز بىلەن بىكار قىلىش، كونكرېت سۆز: تالاق سۆزىگە ئوخشاش ئېنىق سۆز دۇر، دارىپىلاش دېگەن مەسىلەن: ئادا-جۇدا ھارام بۇشىدىڭ دېگەنگە ئوخشاش سۆزلەردۇر. يېزىش ۋە ئۈقۈلىنىدىغان بەلگە بىرىش بولسا، تالاق لەپزىنىڭ ئورنىدا تۇرىدۇ. ۋە يەنە نەرسە بىرىپ ئاجرىشىش، ۋە قازىنىڭ ئايرىۋىىتىشتە ئايرىدىم دېگەن سۆزىمۇ تالاق لەپزىگە قۇشۇلىدۇ.

تالاقنىڭ پايدىلىرىدىن

ئاجرىشىشنىڭ زىيانلىرىدىن

تالاقنىڭ تۈرلىرى

نىكاھسىز يېنىشقىلى بۇلىدىغان تالاق

ئۇ ئەرنىڭ ئايالىنى تۇنجى ۋە ئىككىنچى قېتىم تالاق قىلىشى بولۇپ، ئىددەت مەزگىلىدە ئايالنىڭ رۇخسىتىسىز ۋە يېڭى نىكاھسىز ئۇنى قايتۇرۇپ كېلىشكە ھوقۇقلۇقدۇر.

يېنىشىش ئۈچۈن قايتا نىكاھ كىرەك بولىدىغان كىچىك تالاق.

بۇ بىرىنچى ياكى ئىككىنچى قېتىملىق تالاق بۇلۇپ ئەمما ۋاقتى توشقاندىن كېيىن، بۇ يەردە ئۇنىڭ قايتۇرۇۋېلىشى دۇرۇس ئەمەس، بەلكى يېڭى توختام بىلەن.

يېنىشىش ئۈچۈن قايتا نىكاھ كىرەك بۇلىدىغان چوڭ تالاق.

بۇ ئۈچىنچى قېتىم ئاجرىشىش بولۇپ، ئۇنىڭدا ئەر يېڭدىن تويلۇقسىز ۋە نىكاھسىز يېنىشىشقا ئىگە بۇلالمايدۇ، مەگەر ئايال باشقا بىر ئەر بىلەن توي قىلىپ ئاجرىشىپ كەتسە، ياكى ئۈلۈپ كەتسە، ئاندىن بۇ نىكاھ ئايالنىڭ كونا ئېرىگە قايتىش غەرىزىدە ئالدىن پىلانلانمىغان بولسا بولىدۇ.

نىكاھسىز ۋە تويلۇقسىز يېنىشقىلى بۇلىدىغان تالاق، ۋە يېنىشقىلى بولمايدىغان چوڭ كىچىك تالاقلارغا مۇناسىۋەتلىك ھۆكۈملەر ئىسلام شەرىئىتىنىڭ پەزىلىتىنىڭ ئېنىق ئىپادىسىنى كۆرسىتىپ بېرىدۇ. ئاجرىشىش ھاياتنى پۈتۈنلەي ئاخىرلاشتۇرۇش ئەمەس، نىكاھسىز ۋە تويلۇقسىز يېنىشقىلى بۇلىدىغان ياكى بولمايدىغان كىچىك بەينۇنە تالىقىدا ئايرىلىپ كەتكەن ۋاقىتتا، ئەر-خوتۇنلارنىڭ ھەر بىرى ئاقىۋىتنى قايتا ئويلىنىشقا يېتەرلىك پۇرسەت ۋاقتىنى خاپىلىقنىڭ بېسىمىدىن يىراق جىمجىت ھالدا تاپالايدۇ، شۇنداقلا ئاياللار چوڭ تالاقتىن كيېىن ئىككىنچى ئېرىدىن ئاجراشقاندا، ئىككى تەرەپ قايتىشنىڭ مۇمكىنلىكىنى ۋە بۇنىڭ ياخشى تاللاش ئىكەنلىكىنى بايقىشى مۇمكىن، بۇ تەجرىبە كۈپۈنچە ئەھۋالدا نىكاھنى مۇستەھكەم ۋە پۇختا ئاساستا قايتا قۇرۇشنىڭ سەۋەبى بۇلىدۇر.

ئىددەت

بۇ شەرىئەت ئايرىلغاندىن -ئۆلۈم ياكى ئاجرىشىش بىلەن- كېيىن، بەلگىلىگەن مەزگىل بولۇپ، ئاياللار بۇ مۇددىتى توشقۇچە توي قىلماي ساقلىشى كېرەك.

ئايال ئىددەتنى ئېرىنىڭ ئۆيىدە ئۆتكۈزۈشكە ھۇقۇقلۇق، ئۇنىڭ نەپىقىسىگە ئەر مەسئۇل بۇلىدۇ، شۇنداقلا ئەگەر ئىددەت مەزگىلىدە ئېرى ئۆلۈپ كەتسە، ئۇنىڭدىن مىراس ئالىدۇ، ۋە ئىددەت مەزگىلىدە توليق تاشلاش تويلۇق تاشلاش ئۈچۈن ئەرلەرگە ئارىلىشىشى چەكلىنىدۇ.

ئىددەت يولغا قۇيۇلۇشتىكى ھېكمەت

دەرسنى مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىدىڭىز