ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន ការលែងលះ
សាសនាឥស្លាមបានយកចិត្តទុកដាក់លើការថែរក្សាជីវិតគ្រួសារ និងថែរក្សាការពារទំនាក់ទំនងអាពាហ៍ពិពាហ៍នេះជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងមួយដែលគម្ពីរគួរអានបានពិពណ៌នាថា ជា“កិច្ចព្រមព្រៀងដ៏ម៉ឺងម៉ាត់” ហើយកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏ម៉ឺងម៉ាត់នេះ គឺសំដៅលើកិច្ចសន្យាអាពាហ៍ពិពាហ៍។
ជាការសង្កត់ធ្ងន់របស់សាសនាឥស្លាមលើការរក្សាទំនាក់ទំនងអាពាហ៍ពិពាហ៍ គឺសាសនានេះបានណែនាំស្វាមីគ្រប់រូបឱ្យរួមរស់ជាមួយភរិយារបស់ខ្លួន និងមិនត្រូវលែងលះនាងឡើយ ទោះបីជាគេមិនពេញចិត្តភរិយារបស់ខ្លួន ឬភរិយារបស់ខ្លួនធ្វើឲ្យគេមិនពេញចិត្តក៏ដោយ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយចូរពួកអ្នករួមរស់ជាមួយពួកនាងដោយគុណធម៌។ ប្រសិនបើពួកអ្នកមិនពេញចិត្ដ ពួកនាង(ចូរអត់ធ្មត់) ជួនកាល ការមិនពេញចិត្ដរបស់ពួកអ្នកលើអ្វី មួយនោះ អល់ឡោះអាចនឹងធ្វើឱ្យវាល្អប្រសើរលើសលប់វិញក៏ថាបាន”។ (អាន់នីសាក៖១៩)។ ដើម្បីកុំឱ្យកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏ម៉ឺងម៉ាត់ត្រូវដាច់ សាសនាឥស្លាមបានធ្វើការព្រមានយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះជនទាំងឡាយដែលប៉ុនប៉ងបំផ្លាញ ឬបង្កបញ្ហារវាងប្តីប្រពន្ធរបស់គេ។ អំពី អាពូហ៊ូរ៉យរ៉ោះ រទអ ពិតណាស់ រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ជនណាដែលព្យាយាមបំផ្លាញ ឬបង្ខូចប្រាប់ភរិយារបស់បុរសម្នាក់អំពីស្វាមីរបស់នាង គឺមិនមែនជាក្រុមរបស់យើងទេ”។ (អាពូហ្ទាវូទ៖២១៧៥)
ភាពប្រាកដនិយមរបស់សាសនាអ៊ីស្លាម
ទោះបីជាសាសនាឥស្លាមព្យាយាមលើការបន្តទំនាក់ទំនងអាពាហ៍ពិពាហ៍ក៏ដោយ តែសាសនានេះ គឺជាសាសនាប្រាកដនិយម ដែលមិននាំមកនូវច្បាប់អ្វីមួយដែលប្រឆាំងនឹងសភាវគតិរបស់មនុស្ស ហើយដាក់គំនាបលើបំណងប្រាថ្នារបស់ពួកគេ និងដាក់សម្ពាធលើពួកគេឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ សាសនានេះគឺបានគិតគូរពីស្ថានភាព អារម្មណ៍ និងតម្រូវការរបស់ពួកគេ។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ជ្រាបថា ក្នុងស្ថានភាពខ្លះ ការបន្តជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍អាចនឹងមានគ្រោះថ្នាក់ជាងការបញ្ចប់វា ហើយទ្រង់ក៏ជ្រាបដែរថា ការលែងលះអាចជាតម្រូវការ ឬអាចជារឿងដែលចាំបាច់តែម្តង នៅក្នុងស្ថានភាពខ្លះទៀត។ ហេតុនេះ ការអនុញ្ញាតឲ្យលែងលះ គឺមានបុព្វហេតុដ៏ធំធេង និងផ្តល់នូវភាពងាយស្រួលសម្រាប់មនុស្សលោក ក្នុងករណីដែលកានៅបន្ត អាចបណ្តាលឱ្យមានបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរនិងគ្រោះថ្នាក់។
ការបង្គាប់ប្រើឲ្យលែងលះ
មានភស្តុតាងជាច្រើនពីគម្ពីរគួរអាន និងស៊ុណ្ណះដែលបង្គាប់ប្រើឲ្យលែងលះ ហើយមានអាយ៉ាត់ និងហាទីស្ហជាច្រើនដែលរៀបចំនូវក្បួនច្បាប់ និងសុជីវធម៌នៃការលែងលះនេះ រហូតដល់មានស៊ូរ៉ោះមួយនៅក្នុងគម្ពីរគួរអានដែលគេឲ្យឈ្មោះថា ស៊ូរ៉ោះ អាត់តឡាក ដែលមានន័យថា “ជំពូក ការលែងលះ”។
ការលែងលះនៅក្នុងនិយមន័យភាសា
ការស្រាយចំណង និងការដោះលែង។
ការលែងលះនៅក្នុងច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាម
គឺការរំលាយនូវចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ភ្លាមៗ ឬនៅពេលណាមួយ ដោយប្រើនូវពាក្យពេចន៍ច្បាស់លាស់។ ពាក្យពេចន៍ពាក្យជាក់លាក់គឺមានភាពច្បាស់លាស់ដូចជាពាក្យ៖ "'លែងលះ" ។ និងអាចជាពាក្យដែលមានន័យប្រយោលពីការលែងលះ ដូចជាពាក្យថា៖ "អ្នកបែកគ្នាពីខ្ញុំ" "អ្នកត្រូវបានហាមសម្រាប់ខ្ញុំ" "អ្នកត្រូវបានដោះលែង" និងផ្សេងៗទៀត។ ហើយក៏មានអ្វីដែលជំនួសឱ្យពាក្យពេចន៍ផងដែរ ដូចជា ការសរសេរ ការប្រើកាយវិការច្បាស់លាស់ដែលគេអាចយល់បានច្បាស់។ ហើយពាក្យមួយទៀតដែលភ្ជាប់នឹងការលែងលះដែរ គឺពាក្យ "ខឡាក់" (ជាពាក្យដែលសំដៅដល់ស្ត្រីដែលស្នើរសុំចែកផ្កូវគ្នាពីប្តីរបស់នាងតាមរយៈចៅក្រម ឬហាគីម)។ ហើយចៅក្រមនិយាយថា "ខ្ញុំបំបែកអ្នកទាំងពីរ" នៅពេលការបែកគ្នាកើតមានឡើង។
ផលប្រយោជន៍នៃការលែងលះ
គ្រោះថ្នាក់នៃការលែងលះ
ប្រភេទនៃការលែងលះ
ការលែងលះដែលអាចវិលត្រឡប់មករួមរស់នឹងគ្នាបាន
គឺជាការដែលបុរសលែងលះភរិយារបស់ខ្លួនជាលើកទីមួយ និងលើកទីពីរ ហើយបុរសនោះនៅមានសិទ្ធិវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយភរិយារបស់ខ្លួនវិញដោយមិនបាច់សុំការអនុញ្ញាត និងមិនបាច់រៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ឡើងវិញឡើយ ដរាបណាស្ថិតក្នុងរយៈពេលរង់ចាំអ៊ិតហ្ទះរបស់នាង។
ការលែងលះដែលអាចវិលត្រឡប់មករួមរស់នឹងគ្នាបាន តែត្រូវរៀបការម្តងទៀត
គឺជាការដែលបុរសលែងលះភរិយារបស់ខ្លួនជាលើកទីមួយ និងលើកទីពីរ ប៉ុន្តែក្រោយពីផុតកំណត់រយៈពេលរង់ចាំអ៊ិតហ្ទះ។ ក្នុងករណីនេះ គឺគេមិនអាចវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយភរិយារបស់ខ្លួនវិញឡើយ លើកលែងតែរៀបចំអាពាហ៍ពិពាហ៍ឡើងវិញ។
ការលែងលះដែលមិនអាចវិលត្រឡប់មករួមរស់នឹងគ្នាបាន
គឺជាការដែលបុរសលែងលះភរិយារបស់ខ្លួនជាលើកទីបី ហើយស្វាមីមិនអាចវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយភរិយារបស់ខ្លួនវិញឡើយ លើកលែងតែតាមរយៈការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងដាក់បណ្តាការសារជាថ្មី ក្រោយពីស្ត្រីជាភរិយាបានរៀបការប្តីថ្មី និងលែងលះគ្នាដាច់ស្រេច(ពុំមែនជាការរៀបចំដើម្បីឲ្យប្តីដើមមានសិទ្ធិវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយភរិយាវិញនោះឡើយ) ឬក៏ប្តីក្រោយបានស្លាប់។
ក្បួនច្បាប់ដែលទាក់ទងនឹងប្រភេទនៃការលែងលះទាំងបីខាងលើ គឺបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ពីលក្ខណៈពិសេសនៃច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាម។ ជាការពិតណាស់ ការលែងលះពុំមែនជាទីបញ្ចប់ដាច់ខាតនោះឡើយ។ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការលែងលះប្រភេទទីមួយ និងប្រភេទទីពីរ ភាគីទាំងពីរ ស្វាមី-ភរិយា មានឱកាស និងពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីពិចារណាឡើងវិញ និងឆ្លុះបញ្ចាំងពីផលវិបាកដោយស្ងប់ស្ងាត់ និងឆ្ងាយពីសម្ពាធនៃបញ្ហា។ ដូចគ្នាដែរ បន្ទាប់ពីស្ត្រីបានលែងលះស្វាមីទីពីររបស់ខ្លួន ចំពោះការលែងលះប្រភេទទីបី គឺភាគីទាំងពីរអាចយល់ឃើញថា ការវិលត្រឡប់ទៅរួមរស់ជាមួយវិញ គឺអាចធ្វើទៅបាន និងជាជម្រើសដ៏ល្អផងដែរ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ បទពិសោធន៍នេះ គឺជាមូលហេតុសម្រាប់ការកសាងអាពាហ៍ពិពាហ៍ឡើងវិញដោយឈរលើមូលដ្ឋានរឹងមាំ។
អ៊ិតហ្ទះ
គឺជារយៈពេលដែលច្បាប់ឥស្លាមបានកំណត់ក្រោយពីការបែកគ្នា(ដោយការស្លាប់ ឬការលែងលះ)ដែលចាំបាច់លើស្ត្រីត្រូវរង់ចាំមុននឹងរៀបការប្តីថ្មី រហូតផុតពេលកំណត់របស់វា។
ចំពោះភរិយា គឺមានសិទ្ធិចំណាយពេលវេលាក្នុងអំឡុងពេលរង់ចាំអ៊ិតហ្ទះនោះនៅឯផ្ទះរបស់នាង ហើយការផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពដល់នាង គឺជាបន្ទុករបស់ស្វាមី។ ម្យ៉ាងទៀត ភរិយាក៏មានសិទ្ធិទទួលបានកេរមរតកផងដែរប្រសិនបើស្វាមីរបស់នាងបានស្លាប់ក្នុងអំឡុងពេលដែលស្ថិតក្នុងរយៈពេលរង់ចាំអ៊ិតហ្ទះនោះ។ ហើយគេហាមឃាត់ចំពោះនាងក្នុងការបង្ហាញបំណងរៀបការនឹងបុរសដទៃនៅក្នុងអំឡុងពេលរង់ចាំអ៊ិតហ្ទះនោះ។