نۆۋەتتىكى بۆلەك :قىش پەسلىنىڭ ھۆكۈملىرى
دەرس قىشتا كۆپ ئۈچرايدىغان ئىشلارنىڭ ھۆكمى
قىشتا كۈپۈنچە ھالدا يورۇلىدىغان ئوتنى ئۇخلاشتىن بۇرۇن ئۆچۈرۈۋېتىش كېرەك، ھەمدە شۇنىڭغا ئوخشاش ئوت كىتىش خەتىرى بار مەش ۋە ئىسسىنىش ئۈسكىنىنمۇ ئۈچۈرۈش كىرەك، ئەبۇ مۇسەل ئەشئەرى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ھاۋالىسى بىلەن رىۋايەت قىلىندۇكى، ئۇ مۇنداق دېدى: «مەدىنەدە ئىچىدە ئادەم بار بىر ئۆيگە كېچىدە ئوت كەتتى، ئۇلار ھەققىدە پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامغا خەۋەر قىلىندى، ئۇ زات «بۇ ئوت ئەكسىچە، سىلەرگە دۈشمەن، ئۇخلىغاندا يېنىڭلاردىن ئۆچۈرۋىتىڭلار» (بۇخارى رىۋايتى:6294، مۇسۇلم رىۋايتى:2016) ۋە باشقا بىر ھەدىستە: «ئۇخلىغاندا ئۆيىڭلاردا ئوت قويماڭلار» (بۇخارى رىۋايتى:6293، مۇسلىم رىۋايتى:2015).
1-مۇسۇلمان شامالنىڭ ئىسسىق ۋە سوغۇق، يېنىك ۋە ئېغىر، شىمالدىن ۋە جەنۇبتىن، يامغۇرلۈق ۋە يامغۇرسىز بۇلۇش قاتارلىق ئەھۋاللىرى بىلەن، ئاللاھنىڭ ئۇنى تەسەررۇپ قىلىش قۇدىرتىنى ئەسلەيدۇ. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «شەكسىزكى ئاسمانلارنىڭ ۋە زىمىننىڭ يارتىلىشىدا، كىچە بىلەن كۈندۈزنىڭ ئالمىشىپ تۇرۇشىدا، ئىنسانلارغا پايدىلىق نەرسىلەرنى ئېلىپ دەڭىزدا ئۈزۈپ يۈرىۋاتقان كىمىلەردە، ئاللاھ بۇلۇتتىن ياغدۇرۇپ قاقاس زىمىننى جانلاندۇرغان يامغۇردا، يەر يۈزىگە تارقىتىۋەتكەن ھايۋانلادا، شاماللارنىڭ تۈرلۈك تەرەپلەردىن چىقىپ تۇرشىدا، ئاسمان بىلەن زىمىن ئارىسىدا بۇيرۇققا ھازىر تۇرىۋاتقان بۇلۇتلاردا، ئەقلىنى ئىشىلتىدىغان كىشىلەر ئۈچۈن (ئاللاھنىڭ بىرلىك ۋە بارلىقىنى كۆرسىتىدىغان) ئالامەتلەر باردۇر» (بەقەرەسۈرىسى: 164).
2- ئاللاھ تەرەپتىن ئازاپ بۇلاپ قېلىشىدىن قۇرقۇدۇ: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ ئايالى ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھا مۇنداق دېدى: «مەن رەسۇلۇللاھنىڭ ئاغزىنى ئېچىپ كىچىك تىلى كۈرلگىدەك بەك كۈلگىنىنى كۈرۈپ باقمىدىم، پەقەت كۈلۈمسىرەپ تۇراتتى. ئەگەر ئۇ بۇلۇت ياكى شامالنى كۆرسە، ئۇنىڭ چىرايىغا ئايان بولاتتى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى، كىشىلەرنىڭ بۇلۇتنى كۆرگىنىدە يامغۇر بولۇشىنى ئۈمىد قىلىپ، خۇشال بولۇۋاتقانلىقىنى كۈرىمەن، ئەمما سىلە بۇلۇتنى كۆرگەندە چىرايلىرىدا بىر راھەتسىزلىكنى كۈرىمەن، دېدى: ئۇ زات ئېتتى: «ئى ئائىشە ئۇنىڭدا بىر ئازاپ بۇلۇشتىن مىنى نېمە خاتىرجەم قىلسون؟ بەزىلەر بۇران بىلەن ئازابلانغان، ،بەزىلەر ئازاپنى كۆرگەندە مانا بۇ بىزگە يامغۇر ئېلىپ كەلگەن بىر بۇلۇتتۇر، دېشتى» (مۇسلىم رىۋايتى:899)
3- ئاللاھتىن ياخشىلىق تىلەيدۇ. ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھا مۇنداق دېدى: «پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام شامال چىققاندا: ئى ئاللاھ! سەندىن ئۇنىڭ ياخشىلىقىنى، ئۇنىڭدىكى نەرسىلەرنىڭ ياخشىلىقىنى ۋە ئۇنىڭ بىلەن ئەۋەتىلگەن نەرسىنىڭ ياخشىلىقىنى سورايمەن. مەن ئۇنىڭ يامانلىقىدىن، ئۇنىڭدىكى يامانلىقتىن، ۋە ئۇنىڭ بىلەن ئەۋەتىلگەن يامانلىقتىن پاناھ تىلەيمەن» دەيتتى. (مۇسلىم رىۋايتى:899).
4- ئۇنى تىللاشتىن ساقلىنىدۇ. ئىبنى ئابباس رەزىيەللاھۇئەنھۇنىڭ ھاۋالىسى بىلەن مۇنداق رىۋايەت قىلىنىدۇكى، «بىر كىشى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ يېنىدا شامالغا لەنەت قىلدى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام «شامالغا لەنەت قىلما، چۈنكى ئۇ بۇيرۇلغان، كىمكى لايېق بۇلمىغان نەرسىگە لەنەت قىلسا، لەنەت ئۇنىڭغا قايتىپ كېلىدۇ» (تىرمىزى رىۋايتى:1978) ، يەنە بىر ھەدىستە:پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام«شامالنى تىللىماڭلار» دېدى: (تىرمىزى رىۋايتى:2252). شافىئىي رەھىمەھۇللا مۇنداق دېدى: (ھېچكىم شامالغا لەنەت ئوقۇماسلىقى كېرەك، چۈنكى ئۇ ئاللاھقا ئىتائەتمەن يارىتىلغان، ئۇنىڭ ئەسكەرلىرىدىن بىرى، خالىسا ئۇنى رەھمەت ۋە خالىسا ئازاپ قىلىدۇ».
ئابدۇللاھ بىن زۇبەيىردىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، ئۇ كىشى گۈلدۈرماما ئاۋازىنى ئاڭلىغاندا گەپنى تۇختۇتۇپ مۇنداق دېگەن: (گۈلدۈرماما مەدھىيىلەپ تەسبىھ ئېيتقان، ۋە پەرىشتىلەرمۇ قورقۇپ تەسبىھ ئېيتقان، ئاللاھ شەرەپلىك زاتتۇر) دىگەن، بۇ قۇرئاندىكى سۆزدۇر: «گۈلدۈرماما ئاللاھنى مەدھىيىلەپ تەسبىھ ئېيتىدۇ، پەرىشتىلەرمۇ ئاللاھتىن قورقۇپ تەسبىھ ئېيتىدۇ» (رەئد سۈرىسى:13)
ئاللاھ تائالا يامغۇرنى بەرەكەتلىك دەپ تەسۋىرلەپ «بىز ئاسماندىن بەرىكەتلىك سۇ چۈشۈردۇق» دېدى: (قاف سۈرىسى:9) ئۇ چۈشكەندە قىلىنغان ئىشلاردىن: 1-بىر ئادەم بەدىنىنىڭ مەلۈم يېرىنى يامغۇر تىگىش ئۈچۈن ئېچىپ قۇياش كىرەك، ئەنەس رەزىيەللاھۇئەنھۇ مۇنداق دېدى: «بىز پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىلەن بىللە يامغۇردا قالدۇق، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام كېيىمىنى ئېچىۋەتتى، ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى نېمىشقا بۇنداق قىلىلا؟ دىدۇق، ئۇ زات چۈنكى ئۇ ئاللاھنىڭ قېشىدىن يېڭىدىن كەلدى، دېدى» (مۇسلىم رىۋايتى:898).
2- دۇئا قىلىش، بىر قانچە رىۋايەتلەردە دۇئا ئىجابەت بۇلىدىغان يەر دېيىلگەن.
يامغۇريېغىۋاتقاندا ۋە ئۇنىڭدىن كېيىن قىلىنىدىغان دۇئا
ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھانىڭ ھاۋالىسى بىلەن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام يامغۇرنى كۆرسە: ئى ئاللاھ كۆپ خەيرلىك قىلىپ بەرسىلە دەيتتى» (بۇخارى رىۋايتى:1032). ئەل سەييب دىگەن: بۇ مول ئاققان يامغۇر.
ئۇ يامغۇرنىڭ پايدىلىق بولۇشىنى تىلەيدۇ. چۈنكى يامغۇر كۆپ بۇلغاندىمۇ، لىكىن ئۇنىڭدا ھېچقانداق پايدىسى يوق بولۇشى مۇمكىن. ھەدىس شەرىفتە: «قۇرغاقچىلىق دىگەن يامغۇر ياغمايدۇ دېگەنلىك ئەمەس، بەلكى يامغۇر كۆپلەپ ياغىدۇ، ئەمما زىمىن بىر نەرسە ئۈندۈرمەيدۇ» (مۇسلىم رىۋايتى:29) سەنە دىن مۇرات: ئېغىر قۇرغاقچىلىقدۇر.
3-يامغۇر ياغقاندا "رەھمەت" دېيىش سۈننەتدۇر. پەيغەمبەرئەلەيھىسسالامنىڭ ئايالى ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھانىڭ ھاۋالىسى بىلەن مۇنداق رىۋايەت قىلىنىدۇكى «ئۇ مۇنداق دېدى: شامال چىقسا ۋە ھاۋا بۇلۇتلۇق بۇلسا، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ چىرايىدا ئايان بۇلۇپ بىر ئالدىغا بىر ئارقىسىغا بۇرۇلاتتى، ئەگەر يامغۇر ياغسا، چىراېيى ئېچىلىپ غەمكىنلىكى كىەتەتتى، مەن ئۇ تۇغۇرلۇق سۇرسام، قەۋمىمگە ئازاپ بۇلاپ قېلىشتىن ئەنسىردىم دېدى. يامغۇرنى كۆرگەندە رەھمەت بۇلغاي دەيتتى» (مۇسلىم رىۋايتى899)
4-يامغۇر ياغقاندا ۋە ئۇنىڭدىن كېيىن: (ئاللاھنىڭ پەزل ۋە رەھمىتى بىلەن يامغۇر ياغدى) دېيىش سۈننەتتۇر. زەيدىبنى خالىد ئەلجۈھەنى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ مۇنداق دېدى: «پەيغەمبەر ئەلەھىسسالام ھۇدەيبىيەدە يامغۇر ياققان بىر كىچىنىڭ سەھەرىدە بىزگە بامدات نامىزى ئۇقۇپ بەردى. نامازندىن كېيىن كىشلەرگە قاراپ: "رەببىڭلارنىڭ نېمە دېگەنلىكىنى بىلەمسىلەر؟" دېدى. ئۇلار "ئاللاھ ۋە ئۇنىڭ ئەلچىسى ئەڭ ياخشى بىلىدۇ" دىدىلەر. ئۇ زات ئېتتى: ئاللاھ مۇنداق دەيدۇ: "بەندىلىرىم ئىچىدە ماڭا ئىشەنگەن ۋە كاپىر بۇلغانلار بار. كىمىكى بىزگە ئاللاھنىڭ پەزل ۋە رەھمىتى بىلەن يامغۇر ياغدى، دىسە، ئۇ ماڭا ئىشىنىپ يۇلتۇزغا ئىشەنمىگەن بۇلدى، ئەمما كىمىكى تەبىئەتنىڭ ئانداق مانداق ئۆزگىرشى بىلەن يامغۇر ياغدى دىسە، بۇ ماڭا ئىشەنمەي يۇلتۇزغا ئىشەنگەن بۇلدى» دېدى.(بۇخارى رىۋايتى:846، مۇسلىم رىۋايتى:71).
ئەگەر يامغۇر كۆپ بولۇپ، ئۇنىڭ زىيىنىدىن قورقولسا، ئىككى قولىنى كۆتۈرۈپ دۇئا قىلىش مۇستەھەپتۇر. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن كەلگەن دۇئالار ئىچىدە: «ئى ئاللاھ! يامغۇرنى بىزنىڭ ئۈستىمىزدىن ئەتراپىمىزدىكى تاغلار، ۋە دۆڭلۈكلەر ۋە ۋادىلار ۋە دەرەخلەرنىڭ يىلتىزلىرىغا بۇرىۋەتسىلەر». (بۇخارى رىۋايتى:1014، مۇسۇلم رىۋايتى:897).
.jpg)
