نىكاھ توختامى ئىسلامدىكى ئەڭ مۇھىم ۋە يۇقىرى توختاملارنىڭ بىرى بولۇپ، ئىسلام قانۇنى دەسلەپكى قەدەملەردە ئۇنىڭ ھەر ئىككى تەرەپكە توختامدىن پايدا مەنپەئەت يەتكۈزىدىغانلىقىنى، ۋە ئەر ئاياللىقىنىڭ ئىزچىل داۋاملىشىشىغا، ۋەمۇسۇلمان ئائىلەسىنىڭ مۇقىم لىشىشىغا ياردەم بىرىدىغانلىقىنى، تەل تۈكۈس بايان قىلدى.

ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «ئاياللار بىلەن ئۇنسى – ئۈلپەت ئېلىشىڭلار ئۈچۈن (ئاللاھنىڭ) ئۇلارنى سىلەرنىڭ ئۆز تىپىڭلاردىن ياراتقانلىقى، ۋە ئاراڭلاردا (يەنى ئەر – خوتۇن ئارىسىدا) مېھر ـ مۇھەببەت ئورناتقانلىقى ئاللاھنىڭ (كامالى قۇدرىتىنى كۆرسىتىدىغان) ئالامەتلىرىدىندۇر، پىكىر يۈرگۈزىدىغان قەۋم ئۈچۈن، شەك ـ شۈبھىسىزكى، بۇنىڭدا نۇرغۇن ئىبرەتلەر بار»[رۇم سۈرىسى:21].

ئەر-ئايالنىڭ ياخشى تاللىشى

تۇرمۇش ھەمراھىنى ياخشى تاللاش بەختلىك نىكاھ ۋە مۇقىم ئائىلە قۇرۇشتىكى ئەڭ مۇھىم قەدەمدۇر.

ئەر-ئايالنىڭ تاللاشىدىكى ئەڭ مۇھىم ئۆلچەم

پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام سالىھ ۋە دىندار ئايالنى تاللاشقا دەۋەت قىلىپ مۇنداق دېدى: «ئايال تۆت خىل سەۋەب بىلەن نىكاھلىنىدۇ: پۇلى ئۈچۈن، نەسەبى ئۈچۈن، گۈزەللىكى ئۈچۈن ۋە دىنى ئۈچۈن، دىندارنى تاللاش بىلەن غەلىبە قىلىڭ. بولمىسا خار بۇلىسىز» (بۇخارى:5090، مۇسلىم:1466).دىندار ئايال ئاللاھتىن قورقىدۇ، ۋە ئۆزىنىڭ ئۆيىنىڭ ھەققى ۋە ئېرىنىڭ ھۇقۇقىغا قېشىدا بولسا بولمىسا كۈڭۈل بۈلىدۇ.

ئەر تاللاشتا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «ئەگەر مىجەزى ۋە دىنى سىلەرنى رازى قىلىدىغان كىشى سىلەرگە ئەلچە بۇلۇپ كەلسە، ئۇنى كېيىئۇغۇل قىلىڭلار، ئەگەر ئۇنداق قىلمىساڭلار يەر يۈزىدە پىتنە پاسات ۋە كەڭ كۈلەمدە بۈزغۇنچىلىق يۈز بىرىدۇ» (ئىبنى ماجە:1967). ئىلگىركى بەزى ئۆلىمالار مۇنداق دېگەن: "قىزىڭىنى ياتلىق قىلماقچى بولسىڭىز دىندارغا ياتلىق قىلىڭ، ئەگەر ئۇ ئۇنى ياخشى كۆرسە ھۆرمەتلەيدۇ، ئەگەر يامان كۆرسە، ئۇنىڭغا زۇلۇم قىلمايدۇ".

كۆڭۆل ئاراملىقى

پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: «رۇھلار، رۇھى دۇنيادا تىپلىرى بىلەن توپلاشقان، ئۇلارنىڭ شۇ چاغدا تۇنۇشقانلىرى بۇ دۇنيادا كېلىشەلەيدۇ، تۇنۇشالمىغانلىرى قارشىلىشىپ ئۆتىدۇ» (بۇخارى:3336، مۇسلىم:2638). بۇ ئىتتىپاقنىڭ ئەمەلگە ئېشىشى ۋە بەختلىك نىكاھ تۇرمۇشىنىڭ داۋاملىشىشى ئەر-خوتۇنلار ئوتتۇرىسىدىكى پىسخىكا جەھەتتىن رازى بولۇش ۋە ئىناقلىقنىڭ مۇھىملىقىنى ئىسپاتلايدۇ.

شۇڭلاشقا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىر ئايالغا توي قىلماقچى بولغانلارغا: «ئۇنى كۆرۆڭ، تۇرمۇشۇڭلارنىڭ داۋاملىشىشىغا سەۋەپ بۇلىدۇ» دەپ بۇيرۇق قىلغان (تىرمىزى:1087). ئۇنىڭ مەنىسى: ئۇلار ئوتتۇرىسىدىكى مېھىر-مۇھەببەتنىڭ داۋاملىشىشىدۇر. ئۇلار بىر-بىرى بىلەن تونۇشۇپ خاتىرجەم بۇلۇش ئۈچۈن، بۇ كۆرۆش ئەرنىڭمۇ-ئايالنىڭمۇ ھەققىدۇر.

براۋەرلىك

باراۋەرلىك دېگىنىمىز، ئەر-ئايال ئوتتۇرىسىدا ماددىي ۋە ئىجتىمائىي شارائىتتا يېقىن بۇلۇش، بەزى ئالىملار بۇنى شەرت قىلىشنى توغرا دەپ قارىغان، يەنە بەزىلەر باراۋەرلىكتە پەقەت دىن ۋە ئەخلاق ئىتىبارغا ئېلىنىدۇ دېگەن. قانداقلا بولمىسۇن، ئەر-خوتۇنلار ئوتتۇرىسىدىكى ئىجتىمائىي، ۋە ئىلمى ئىختىسادى باراۋەرلىكنىڭ بولماسلىقى ئەر- ئاياللىق تۇرمۇشىنىڭ مۇقىمسىزلىق، ۋە قالايمىقانچىلىق ۋە پارچىلىنىش خەۋىپى بولۇشى تاسادابىلىق ئەمەستۇر.

رازى بولۇش ۋە قوبۇل قىلىش

ئەستايىدىللىق بىلەن تاللاش ئارقىلىق، نىكاھ ھەر ئىككى تەرەپنىڭ قوشۇلۇشى ۋە قوبۇل قىلىشى بىلەن بېسىمسىز زورلۇقسىز ئېلىپ بېرىلىشى كېرەك، گەرچە ئۇ زورلىغۇچى قىز- يىگىتكە ئەڭ يېقىن كىشىلەرنىڭ بىرى بولسىمۇ.

ئىسلام ئايال كىشىگە ھەقىقەتەن ئادىل مۇئامىلە قىلدى، ئۇنىڭ ياتلىق بۇلىدىغان يولدىشىغا رازىلىق بىلەن قوشۇلۇشىنى شەرت قىلدى. پەيغەمبەر ئەلەيھسسالام مۇنداق دېگەن: «بىر توي قىلغان ئايال پىكرى ئېلىنماستىن، ياتلىق بولمىغان قىز رۇخسىتى ئېلىنماستىن ياتلىق قىلىنمايدۇ» دېگەن ئىدى، يېنىدىكىلار:«ئى ئاللاھنىڭ ئەلچىسى! قىزنىڭ رۇخسەت بېرىشى قانداق بولىدۇ؟» دەپ سورىدى. رەسۇلۇللاھ: «ئۇنىڭ سۈكۈت قىلىشى رۇخسەت بېرىشىدۇر» دەپ جاۋاب بەردى (بۇخارى:5136. ۋە مۇسلىم:1418). ھەمدە خەنسا بىنتى خۇزام ئەل ئەنسارىيەنىڭ ھېكايىسىدە: «دادىسى ئۇنى چوكانلىق ھالىتىدە ياتلىق قىلغان، ئۇ يولدىشىنى ياقتۇرمىدى، شۇنىڭ بىلەن ئۇ رەسۇلۇللاھنىڭ يېنىغا كەلدى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇنىڭ نىكاھىنى بىكار قىلدى»(بۇخارى:5138).

دەرسنى مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىدىڭىز