نۆۋەتتىكى بۆلەك :ناماز
دەرس فاتىھە سۈرىسىنىڭ مەنىسى
فاتىھە سۈرىسىنى ئوقۇش نامازنىڭ ئونىڭسىز دۇرۇس بۇلمايدىغان ئەڭ مۇھىم ئاساسلىرىنىڭ بىرىدۇر.
ئاللاھ تائالانى بارلىق سۈپەت پىللىرى ۋە ئاشكارا يۇشۇرۇن نىمەتلىرى بىلەن ئۇلۇغلاپ سۇيۇپ مەدھېلەيمەن. 'رەب' دېگەن: ياراتقۇچى، خۇجايىن، تەسەررۇپ قىلغۇچى، ئىنئام قىلغۇچى، مەنالاردا كىلىدۇ. 'ئالەملەر' دېگەن: ئاللاھتىن باشقا ئىنسانلار ۋە جىنلار ۋە پەرىشتىلەر ۋە ھايۋانلار، ۋە ئونىڭدىن باشقا مەخلۇقاتلارنىڭ ھەممىسى ئالەمدۇر.
{الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ} ئەررەھمانىررەھىم، بۇ ئىككىسى ئاللاھنىڭ ئىسىملىرىدىن، لىكىن مەنالىرىدە پەرىق بار، 'رھمان' ھەممە نەرسىگە تۇلۇق ئۇمۇملاشقان ئام رەھمەتنىڭ ئىگىسى، 'رەھىم' رەھمىتى ئۈزىنىڭ مۇئمىن بەندلىرىگە يەتكۈچى، دىگەن مەنادا بۇلىدۇ.
{مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ}يەنى: بەندىلەرنى ھىساب ۋە جازالاش كۇندە مۇتلەق تەسەررۇپ قىلغۇچى، بۇنىڭدا مۇسۇلمانغا ئاخىرەت كۇنىنى ئەسلىتىش، ۋە ئۇ كۈن ئۈچۈن ياخشى ئەمەل قىلىشقا ئۈندەش بار دۇر.
{إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ} ئى رەببىمىز ئىبادەتنى ساڭا يالغۇز خاس قىلىمىز، ھىچ بىر ئىبادىتتە سەندىن باشقىنى ساڭا شىرىك كەلتۇرمەيمىز، بارلىق ئىشلىرىمىزدا ياردەمنى سەندىنلام سۇرايمىز. ئىشلارنىڭ ھەممىسى سىنىڭ ئىلىكىڭدە، ھىچ كىم ئونىڭ زەررىچىلىكىگە ئىگە بۇلالمايدۇ.
{اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ} يەنى: بىزنى تۇغرا يولغا باشلاپ يىتەكلىگىن ۋە تەۋپىق بەرگىن، ۋە سەن بىلەن مۇلاقات قىلغۇچە بىزنى ئونىڭ ئۈستىدە مۇستەھكەم قىلغىن، سراتەلمۇستەقىم، دىگەن: بەندىنىڭ سائادەتمەنلىكى ئۈچۈن ئونىڭدا مۇقىم تۇرۇشتىن باشقا يول بولمىغان، پەيغەمبەر لەرنىڭ ئاخىرقىسى مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئونىڭغا باشلىغان، ئاللاھنىڭ رازىلىقى ۋە جەننىتىگە يەتكۈزگۈچى رۇشەن ئىسلام دىنىدۇر.
{صِرَاطَ الَّذينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ} يەنى: سەن ئولارغا ھىدايەت ۋە ساباتلىق بىلەن ئىنئام قىلغان ھەقنى تۇنۇپ ئونىڭغا ئەگەشكەن پەيغەمبەرلەر ۋە سالىھلەرنىڭ يۇلىغا. ھەقنى بىلىپ تۇرۇپ ئەمەل قىلماي سىنىڭ غەزىبىڭگە ئۇچرىغان، ۋە ئۆزلىرىنىڭ نادانلىقىدىن ھەق يۇلىنى تاپالماي ئېزىپكەتكەنلەرنىڭ يۇلىدىن بىزنى قۇتۇلدۇرۇپ يېراق قىلغىن.
