ئۆگىنىشنى داۋاملاشتۇرۇڭ

كىرىشكە تىزىملاتمىدىڭىز
ئۆگىنىشنى باشلاش ۋە ئىلگىرىلىشىڭىزگە ئەگىشىش ۋە نومۇر توپلاش ۋە مۇسابىقىگە قاتنىشىش ئۈچۈن ھازىر Ta مۇنبىرىگە تىزىملىتىڭ، تىزىملاتقاندىن كېيىن، ئۆگەنگەن تېمىلىرىڭىزدا ئېلېكترونلۇق گۇۋاھنامە تاپشۇرۇۋالىسىز.

نۆۋەتتىكى بۆلەك :مالىيە سودىسى

دەرس سۇدا سېتىق

بۇ دەرسلىكتە بىز سودا سېتىقنىڭ مەنىسى ۋە ئۇنىڭ ئىسلام قانۇنلىرىدىكى بەزى ھۆكۈملىرىنى تۇنۇپ چىقىمىز.

نىشان: 

  • سودا سېتىقنىڭ نىڭ ھۆكمىنى بىلىش. 
  • سودا سېتىقنىڭ يولغا قۇيۇلۇشتىكى ھېكمىتىنى بىلىش. 
  •  سودا سېتىقنىڭ نىڭ شەرتلىرىنى بىلىش. 
  • چەكلەنگەن سودا سېتىقتىن ساقلىنىش ئۈچۈن ئۇنىڭ ئاساسلىرىنى بايان قىلىش. 

سېتىشنىڭ ئېنىقلىمىسى

سېتىش لۇغەتتە: بىر نەرسىنى بىر نەرسىگە ئالماشتۇرۇش دېمەكتۇر. ئاتالغۇدا: بىر مالنى بىر مالغا- ئىگە قىلىش ۋە ئىگە بۇلۇش شەكلىدە- ئالماشتۇرۇش دېمەكتۇر.

سودا سېتىقنىڭ ھۆكمى

سودا سېتىق كىتاپ سۇننەت ئىجما بىلەن دۇرۇستۇر. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «ئاللاھ تائالا سودا سېتىقنى ھالال قىلدى» [بەقەرە سۈرىسى:275]

سودا سېتىقنى دۇرۇس قىلىشتىكى ھېكمەت.

1-بىر ئادەم باشقىلارنىڭ ئىلىكىدىكى يېمەك-ئىچمەك​​، كىيىم-كېچەك، ۋە ئۆي، ۋە باشقا نەرسىلەرگە موھتاج بۇلۇپ قالىدۇ. بۇ نەرسىلەرنىڭ ئىگىسى ئۇلارنى بەدەلسىز بەرمەيدۇ، ئېلىم سېتىمدا ھەر بىر ئادەم ئۆزىنىڭ مۇرادىغا يىتىدۇ: ساتقۇچى پۇل خالايدۇ، سېتىۋالغۇچى مال خالايدۇ.

2- كىشىلەرنىڭ ھاياتىنى ئەڭ ياخشى ئۇسۇلدا ساقلاپ قېلىش: چۈنكى ئىنسان سېتىۋېلىشتىن باشقا ئۆزىنىڭ ئېھتىياجىنى قامدىيالماسلىقى مۇمكىن.

3- جەمئىيەتنى بۇزىدىغان ئوغرىلىق، تارتىۋېلىش، ۋە ئالدامچىلىق ۋە باشقا ئىشلارنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈندۇر. چۈنكى ئىنسان سېتىۋېلىش ئارقىلىق ئېھتىياجىغا ئېرىشەلەيدۇ.

ئېلىم سېتىمنىڭ ئاساسلىرى

١
ساتقۇچى: ئۇ مالنىڭ ئىگىسى.
٢
سېتىۋالغۇچى: ئۇ پۇلنىڭ ئىگىسى.
٣
فورمۇلا: بۇ ساتقۇچىنىڭ تەكلىپى ۋە سېتىۋالغۇچىنىڭ قوبۇل قىلىشىدۇر، كىشىلەر سودا دەپ قارايدىغان نەرسىلەردىن، ئالدىم بەردىم دېگەننى كۆرسىتىدىغان ھەر قانداق سۆزلەردۇر.
٤
توختام تۈزۈلگەن نەرسە: پۇل بىلەن سېتىلغان نەرسە دۇر.

ئېلىپ ساتقۇچىنىڭ شەرتلىرى

١
ئەقىل ھۇشى جايدا بۇلۇش: شۇڭا ساراڭ ياكى مەسنىڭ سودىسى دۇرۇس بولمايدۇ.
٢
قۇرامىغا يەتكەن بۇلۇش: ئەقىللىق ۋە ياكى ئەقىلگە توشمىغان كىچىك بالا ئاز بىر نەرسىنى ساتسا دۇرۇس بولىدۇ، نەرسە ئاز بولمىسا بالا ئەقىللىق بولۇپ ۋەلىسى ئىزنى بەرگەن بولسا دۇرۇس بۇلىدۇ، ئەمما ئەقىللىق بولمىسا سېتىشى دۇرۇس بولمايدۇ.
٣
تەسەررۇپ قىلىش ھوقۇقى بۇلۇش: ئەخمەقلىق سەۋەپلىك چەكلەنگەن كىشىنىڭ سېتىشى دۇرۇس بولمايدۇ.
٤
ئىختىيارلىق بىلەن قوشۇلۇش: ناھەق مەجبۇرلانغۇچىنىڭ سېتىشى، ۋە چاقچاق قىلىپ سېتىش، ياكى پاناھلىنىپ سېتىش دۇرۇس ئەمەستۇر. ئىككى تەرەپنىڭ ھەقىقىي سېتىش مۇددىئاسى يوق زالىمدىن قورقۇپ ساتماقچى بولغاندەك.
٥
ساتقۇچىنىڭ سېتىلغان نەرسىنى تاپشۇرۇپ بىرىشكە ئىمكانىيەتلىك بۇلىشى: ئەگەر قادىر بولالمىسا، سېتىشى دۇرۇس بولمايدۇ.

توختام تۇزۇلگەن نەرسىنىڭ شەرتلىرى (پۇل ۋە سېتىلىدىغان نەرسە)

١
پۇلنى تەينلەش ۋە سېتىلدىغان نەرسىدىن ئايرىش: چۈنكى بەزىدە مال مالغا سېتىلىدۇ، ياكى مال نەق پۇلغا سېتىلىدۇ، ياكى پۇل پۇلغا سېتىلىدۇ، شۇڭا ئۇلارنىڭ ئارىسىنى پەرقلەندۈرۈش ۋە تەيىنلەشكە زۈرۈر بۇلغاننى تەيىنلەش تەلەپ قىلىنىدۇ.
٢
سېتىلدىغان نەرسىنىڭ مەۋجۇتلۇقى: سودا ۋاقتىدا يوق نەرسىنى سېتىشقا بولمايدۇ.
٣
سېتىش دۇرۇس بۇلۇش: شۇڭا ھاراق، چوشقا گۆشى، چالغۇ ئەسۋابلىرى، ۋە باشقا ھارام قىلىنغان نەرسىلەرنى سېتىشقا بولمايدۇ.
٤
سېتىلىدىغان نەرسىنىڭ پاك بۇلىشى: ناپاك نەرسىلەرنى، ۋە نىجاسەتتىن پاكلىغىلى بولمايدىغان نەرسىلەرنى سېتىشقا بولمايدۇ.
٥
سېتىلىدىغان نەرسىگە كۈچى يىتىدىغان بۇلۇش، ئۇنىڭغا ئاساسەن ئاسماندا قۇش ياكى ئوغرىلانغان ماشىنا ۋە شۇنىڭغا ئوخشاش نەرسىلەرنى سېتىش دۇرۇس بولمايدۇ.
٦
سېتىلىدىغان نەرسىنىڭ قولدا بۇلۇشى: ساتقۇچىنىڭ ئۆزى ئىگە بولمىغان نەرسىنى ئىزنى بىرىلگەن بولمىسا سېتىش ھوقۇقى بولمايدۇ.

چەكلەنگەن ئېلىم سېتىم

١
مۈجمەللىكنى ئۆز ئىچىگە ئالغان سودا، بۇ سودا ئىككى تەرەپنىڭ بىرىگە خەتەر ئېلىپ كېلىدىغان سودا بولۇپ، ئۇنىڭ پۇلى زىيانغا ئۇچرايدۇ. مەۋجۇتلۇقى ياكى يوقلۇقى نامەلۇم، ياكى ئازلىقى ياكى چوڭلىقى، ياكى ئۇنى تاپشۇرۇش مۇمكىن بولمايدىغان نەرسىنى سېتىۋەتكەنگە ئوخشاش.
٢
ئالدامچىلىق ۋە زىيانغا چېتىشلىق سودا.
٣
جازانىغا چېتىشلىق سودا.
٤
زاتى ھارام بولغان نەرسىنى سېتىش: ئۈلۈك، ۋە ھاراق ۋە چوشقا غا ئۇخشاش.
٥
تاشقى ئامىل سەۋەپلىك ھارام قىلىنغان سودا، جۈمە كۈنى ئىككىنچى ئەزاندىن كېيىن سودا قىلغاندەك، ۋە ھارامنى قىلىش مەقسىتىدە سودا قىلىش، ھاراق ياساشقا ئۈزۈم ساتقاندەك، ۋە قاتىللىق قىلغۇچىغا قىلىچ ساتقاندەك.

دەرسنى مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىدىڭىز


سىناقنى باشلاڭ