زده کړه جاري وساته

د داخلیدلو ثبت نام دې و نه کړ
په دې علمې ميز کې همدا اوس داخله وکړه خپل پرمختګ وڅاره سیاليو کې شريک شه خپل ميډالونه راجمع کړه او په هغه موضوعاتو کې چې تا تکميل کړي دي الکتروني سند واخله

مالي معاملات دا مهال برخه

درس پير او پلور

د درس په دې برخه کې د پير او پلور معنا، مفهوم او په تړاو يې ځېنې شرعي احکام او مسائل.

  • د پير او پلور حکم پيژندل.
  • د پير او پلور د مشروعیت راز او حکمت.
  • د پير او پلور شرونه پيژندل.
  • هغه نارواه پير او پلور چې اسلامي شریعت ترینه منع کړي ده.

د پير او پلور معنا او مفهوم:

پير او پلور په لغت کې يو څيز په بل څيز سره بدلول، او په اصطلاح کې يو مال په بل مال سره بدلول يو مال په ملکیت ورکول او بل مال په ملکیت اخستل دیته پير او پلور وايې.

د پير او پلور شرعي حکم او پریکړه:

پير او پلور په قرآن او سنت او د امت په اجماع سره جایز او ثابت دی، د الله پاک وينا ده: {وَأَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ} [البقرة: 275]. ژباړه: الله پاک پير او پلور جایز ګرځولی دی.

د پير او پلور ځېنې رازونه.

۱. هر انسان په خپل چاپيرچل کې ځېنې داسي شیانو ته اړتیا لري چې هغه د بل چا ملکیت کې وي لکه خوراک، څښاک، د تن جامي، د اوسیدلو ځاې وغیره او ددي مالک نه غواړي چې خپل دا شیان بل چاته وړیا ورکړي نو د پير او پلور په مټ هر څوک کولی شي چې خپل د اړتیا شیان تر لاسه کړي ځکه چې پیرونکی څيز غواړي او پلورنکي پيسي او قیمت غواړي او په دې کار سره هریو خپلې اړتیاوې پوره کوي.

۲. تر څو انسانان په غوره توګه خپل ژوند اوکړي، ځکه چې انسان نشي کولی چې د بل چا ملکیت تر لاسه کړي مګر په پيرلو سره.

۳. تر څو په چاپیرچل کې د غلا، تښتونې او دوکو مخه ونيول شي تر څو ټولنه کې فساد رانشي ځکه چې هر يو څوک کولی شي د خپل اړتیا مناسب شیان په پير راونیسي.

د پير او پلور بنیادي ارکان:

١
پيرونکی کوم چې د سامان مالک وي.
٢
پلورونکی کوم چې د قیمت او پيسو مالک وي.
٣
د تړون صیغه په کومې سره چې د پير او پلور تړون کيږي چې ورکول د پيرونکي لخوا وي او قبلول بیا د پلورونکي لخوا نه وي او هر هغه چې په عرف او عادت کې ورته پير او پلور ويل کيږي.
٤
هغه څه د پير او پلور تړون ورباندي کيږي چې هغه د خرڅلاو سان او د هغې قیمت او پيسې دي.

په پير او پلور کې د تړونکو په تړاو بنیادي شرطونه:

١
هر يو به عقلمند وي د لیوني يا نشه يې تړون نه صحیحی کيږي.
٢
هر يو به بالغ هم وي د کوچنې ماشوم پير او پلور په لږ څه کې د قبولتیا وړ ده مګر چې ډير څه وي نو د هغې پير اوپلور لپاره بلوغ شرط دی مګر هغه زیرک ماشوم چې خپل مشر ورته اجازه ورکړی وي هم کولی شي چې پير او پلور اوکړي.
٣
هغه څوک چې د پير او پلور د کړنې اجازه ولري په همدې خاطر د هغه چا پير او پلور نه صحیح کيږي چې دراکړې ورکړې پابندې ورباندي د هغه د کم عقلې له وجې لږيدلې وي.
٤
پير او پلور به په پوره رضامنتیا او خوښې سره تر سره کيږي د زور په طاقت په يو چاباندي پير او پلور هیڅ شرعي جواز نلري همدغه شان د هغه چا پير او پلور هم نه صحیح کيږي چې هسي ټوقې کوي او يا د يو ظالم د ظلم نه د ژغورنې په موخه ځانونه پيرونکي او پلورنکي ښکاره کوي او په رښتیا پير او پلور نه کوي.
٥
پیرونکی به خپل د پير سامان پلورونکي ته سپارلی شي که چیرته هغه خپل د پير سامان پلورونکي ته نشي سپارلي نو بیا پير او پلور نه صحیح کيږي.

په پير او پلور کې د سامان او قیمت اړوند بنیادي شرطونه:

١
په پير او پلور کې د قیمت تعیین او هغه جدا کول: ځکه چې کله نا کله پير او پلور داسي وي چې سامان د د سامان په بدل اوپلورل شي او کله بیا داسي وي چې سامان د پيسو په قسمت اوپلورل شي او کله پيسې په پيسو اوپلورل شي نو ځکه په پير اوپلور کې د قیمت تعین او جدا والی ضروري دی.
٢
د خرڅلاو څيز به موجود وي ځکه چې د ناشوني څيز پلور جواز نلري.
٣
د خرڅلاو څيز به شرعي نظر له مخي جواز لري ځکه چې د شرابو، خنزیر او د ټنګ ټکور سامن وغیره د حرامو شیانو پير او پلور هیڅ جواز نلري.
٤
د خرڅلاو څيز به پاک وي نو د ناپاکه شیانو پير او پلور جواز نلري.
٥
د خرڅلاو څيز به د طاقت لاندي وي نو په اسمان کې د مرغانو پير او پلور يا د غلاشوي موټر وغیره شیانو پير او پور نه صحیح کيږي.
٦
د خرڅلاو څيز به د پيرونکي په ملکیت کې وي نو د بل چا د ملکیت پير او پلور جواز نلري.

ځېنې هغه پير او پلور چې ترینه منع راغلې ده:

١
هغه پير او پلور چې په هغې کې ټګي برګي وي د هغې نه نع راغلې ده ځکه چې په دې کې يا په پيرونکي او يا پلورونکي باندي زیان راځي او مال يې له مینځه ځي لکه يو داسي څيز پيرل او پلورل چې د هغې شتون يا نه شتون په ډاګه نه وي او يا دسي وي چې د ډير والي يا لږ والي اندازه يې هم معلومه نه وي او يا د هغه څيز د سپارلو توان او طاقت نلري.
٢
هغه پیر او پلور چې په هغې کې ټګي برګي او زیان وي.
٣
هغه پير او پلور چې په هغې کې سود خوري وي.
٤
د هغه شیانو پير او پلور چې دهغوې ذات نا پاک وي لکه مرداه، شراب یا خنزیر شو.
٥
هغه پير او پلو چې د بلې وجې نه د هغې نه منع راغلې وي لکه د جمعې په ورځ د دویم اذان په وخت پير او پلور کول، يا هغه پير او پلور چې د هغې نه موخه يو حرام کار تر سره کول وي لکه د کور پير او پلور د شرابو جوړولو لپاره همدغه شان د تورې پير او پلور د قتل و قتال لپاره.

بیشکه په کاميابۍ سره تا درس پوره کړ


امتحان شروع کړه