بىز تەقدىرگە، ئۇنىڭ ياخشى-يامانلىقىغا ئىشىنىمىز، چۈنكى ئۇ ئېماننىڭ ئاساسلىرىنىڭ بىرى، بەندىلەر گە يەتكەن بالايىئاپەت ۋە كېسەللىك، ۋە كىلىشمەسلىك مۇسىبەتلەرنىڭ ھەممىسى ئاللاھنىڭ قازا ۋە قەدرى بىلەن بولىدۇ. بىز ئاللاھنىڭ ھۆكۈمىدىن رازى بۇلىمىز، ئاچچىقلانمايمىز، ياكى ئاغرىنمايمىز، ۋە ياكى چىدىماسلىق قىلمايمىز. ئاللاھ مۇنداق دېدى: «يەتكەن ھەر قانداق مۇسىبەت ئاللاھنىڭ تەقدىرى بىلەن بۇلىدۇ. كىمكى ئاللاھقا ئىشەنسە ئۇنىڭ قەلبىنى تۇغرا يۇلغا يېتەكلەيدۇ، ئاللاھ ھەممىنى بىلگۈچىدۇر» (تەغابۇن سۈرىسى:11)

مۇئمىنلەر كىسەللەر ئۈزنىڭ كۇچى بىلەن يۇقمايدۇ دەپ ئېتىقاد قىلىدۇ، بەلكى ئاللاھنىڭ ئەمرى ۋە تەقدىرى بىلەن دەپ قارايدۇ. شۇنداقتىمۇ، ئاللاھ بىزگە جىسمانىي ساغلاملىق ۋە ئالدىنى ئېلىش سەۋەبلىرىنى قوللىنىشقا، كېسەللىك نەرسىلەر ۋە يۇقۇملانغان ئورۇنلاردىن يىراق تۇرۇشقا، ۋە كېسەللەر بىلەن ئارىلاشماي ئېھتىيات قىلىشقا بۇيرۇدى. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: «ئاللاھنىڭ ئىزنى سىز كىسەل يۇقمايدۇ، ۋە زىيانداش ھاشارەت زىيان يەتكۇزەلمەيدۇ، شۇم پال ئېلىشقا بۇلمايدۇ، سەپەر ئېيىدا ھېچ شۇم پال ئېلىش يۇق، ماخاۋ كېسىلىگە گىرىپتار بولغان كىشىدىن شىردىن قاچقاندەك قېچىڭ» (بۇخارى رىۋايتى:5707).

يۇقۇملۇق كېسەللىكلەر كاپىرلار ۋە مۇناپىقلارغا ئاللاھتىن ۋاقتىدا كەلگەن جازا دۇر، مۆمىنلەرگە نىسبەتەن ئۇلارنىڭ مەرتىۋىسىنى ئۆستۈرۈپ، گۇناھلىرىنى يۇيۇدىغان رەھمەتتۇر. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئائىشە رەزىيەللاھۇئەنھاغا ۋابا ھەققىدە سورىغاندا خەبەر بېرىپ مۇنداق دېگەن: «ئۇ ئاللاھنىڭ ئۆزى خالىغان كىشىگە ئەۋەتىدىغان جازاسىدۇر، ئەمما ئاللاھ تائالا ئۇنى مۆمىنلەرگە رەھمەت قىلدى.ۋابا كېسىلىگە گىرىپتار بۇلغان ئادەم، ماڭا پەقەت ئاللاھ پۈتىۋەتكەن نەرسىدىن باشقا نەرسە يەتمەيدۇ، دەپ ساۋاپ ئۈمىد قىلىپ، سەۋرە قىلىپ ئۆز شەھرىدە تۇرسا، ئۇ كىشىگە شەھىدنىڭ ئەجرى بېرىلىدۇ» (بۇخارى رىۋايتى:3474)

بۇ خىل ئەھۋال ئاستىدا مۇسۇلمان ھۆكۈمەت ئورگانلىرىنىڭ نەسىھىتىگە قاراش كىرەك، جامائەت مەنپەئەتىنى شەخسىي مەنپەئەتتىن مۇھىم ئورۇنغا قويۇپ، مەسئۇلىيەتنى ئۈستىگە ئېلىشى ھەمدە مۇقىملىق ۋە ھاياتنىڭ نورمال ھالەتكە كېلىشىگە كاپالەتلىك قىلىشى كېرەك. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «ياخشى ئىشقا ۋە تەقۋادارلىققا ھەمكارلىشىڭلار، گۇناھ ۋە تاجاۋۇزچىلىققا ھەمكارلاشماڭلار» (مائىدە سۈرىسى: 2).

شەك-شۈبھىسىزكى ياۋىداق خەۋرلەرنى تارقىتىش چەكلەنگەن يالغاندۇر، شۇنداقلا ئۇ كىشىلەر ئارىسىدا ۋەھىمە تارقىتىشنىڭ سەۋەبىدۇر، شۇڭا ئىشەنچىسىز ھېچقانداق ئۇچۇرلارنى يەتكۈزمەسلىككە ھېرىس بۇلۇش كېرەك. ئاللاھ مۇناپىقلارنىڭ سۈپەتلىرىنى تىلغا ئالغاندا مۇنداق دېدى: «مۇناپىقلارغا "مۇئمىنلەرگە ئائىت" ئامانلىقنىڭ ياكى قۇرقۇنچىنىڭ بىرەر خەۋرى يەتسە، ئۇلار ئۇنى يېيىۋېتىدۇ. ئەگەر ئۇلار ئۇ خەۋەرنى پەيغەمبەرگە ۋە مۇئمىنلەر ئىچىدىكى ئىش ئۈستىدىكىلەرگە قايتۇرسا ئىدى، ئۇلارنىڭ ئىچىدىكى تەھلىلچىلار چۇقۇم ئۇنىڭ ماھيتىنى بىلەتتى» (نىسا سۈرىسى:83)

ئىسلام مونوپوللۇق ئالدامچىلىق باھانى ئۆستۈرۈش ۋە كىشىلەرنىڭ ئۇزۇقلىرىدا كۆز بۇيامچىلىق قىلىشنى مەنئى قىلىدۇ، بولۇپمۇ كرىزىس مەزگىلىدە.بۇنداق قىلىش مالنى ناھەق يېۋەلىش، ۋە خىيانەت قىلىش، ئىشەنچنى يۇقۇتۇش، ۋە پەسكەشلىكتۇر. پەيغەنبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: «كىمكى بىر نەرسىنى مۇسۇلمانلارغا باھاسىنى ئۆستۈرۈش نىيىتى بىلەن مونوپول قىلسا، ئۇ گۇناھكار بولىدۇ» (ئەل مۇسنەد:8617).

ھەر قانداق شەكىلدىكى كېسەلدىن قەستەن يۇقۇملانغۇچىنى ساغلام ئادەمگە يۇقتۇرۇش چەكلەنگەن ئىشتۇر، ئۇ چوڭ گۇناھ مەئسىيەت دەپ قارىلىدۇ، شۇنداقلا ئۇ دۇنيادا جازاغا تارتىلىدۇ. بۇ جازا ھەرىكەتنىڭ ئېغىرلىقى شەخسلەرگە كۆرسىتىدىغان تەسىرى ۋە جەمئىيەتكە كۆرسىتىدىغان تەسىرىگە ئاساسەن ئوخشاش بولمايدۇ.