ئامانەتنىڭ ھۆكمى

ئامانەت قۇيۇش رۇخسەت قىلىنغان شەرت نامە بولۇپ، توختام تۈزگۈچىنىڭ ھەر بىرى خالىغان ۋاقىتتا توختامنى بىكار قىلىش سالاھېتىگە ئىگەدۇر. ئەگەر ئامانەت ئىگىسى تەلەپ قىلسا، ئۇنى چۇقۇم قايتۇرۇش كىرەك، ئەگەر ساقلىغۇچى قايتۇرۇپ بەرسە، ئىگىسى قوبۇل قىلىش كېرەك. ئۇ ياخشى ئىشقا ۋە تەقۋالىققا ھەمكارلىشىدىغان ئىشلاردىن دۇر.

ئامانەتنىڭ يولغا قۇيۇلۇش ھېكمىتى

ئىنسانغا بەزىدە ئۆزىنىڭ پۇلىنى -مۇۋاپىق ئورۇننىڭ يوقىلىشى، ياكى شارائىتى بولماسلىق: ئاجىزلىق، ياكى كىسەل، ياكى قورقۇنچ سەۋەپلىك، ساقلىيالمايدىغان ئەھۋاللار دۈچ كىلىدۇ- باشقىلاردا ئۇنىڭ پۇلىنى ساقلاش ئىمكانىتى بۇلىدۇ.

شۇڭلاشقا ئاللاھ تائالا ئامانەت قويۇشقا رۇخسەت قىلغان. بىر تەرەپتىن پۇل تېجەش، يەنە بىر تەرەپتىن ساۋاپقا ئېرىشىش، ساققلىغۇچىنىڭ يېنىدا ساقلاپ بېرىش بىلەن، بۇ كىشىلەرگە قۇلايلىق يارىتىپ بېرىدۇ، ھەمدە ئۇلارنىڭ ئېھتىياجىنى قامداشقا ياردەم بېرىدۇ.

ئامانەت قۇيۇش يولغا قۇيۇلغان بۇلۇپ، ئۇنىڭ يولغا قۇيۇلىشنىڭ ئاساسى كىتاب، سۈننەت، ئىجما، ۋە قىياسلار بىلەن دۇر. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «شۈبھىسىزكى، ئاللاھ تائالا سىلەرنى ئامانەتلەرنى ئىگىسىگە قايتۇرۇشقا بۇيرۇيدۇ»[نساسۈرىسى:58].

ئەبۇھۇرەيرە رەزىيەللاھۇئەنھۇدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، ئۇ كىشى ئېتىى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېدى: «ساڭا ئىشىنىپ ئامانەت قۇيغان كىشىنىڭ ئامىنىتىنى تاپشۇرۇپ بەرگىن، ۋە ساڭا خىيانەت قىلغان كىشىگە خىيانەت قىلمىغىن» (ئەبۇ داۋۇد رىۋايتى:3535)

ئامانەتنى قۇبۇل قىلىشنىڭ ھۆكمى

ئامانەتنى مۇھاپىزەت قىلىشقا قادىر بولالايدىغان كىشىنىڭ ئۇنى قوبۇل قىلىشى مۇستەھەپتۇر، چۈنكى بۇ ياخشىلىقتا ۋە تەقۋادارلىقتا ھەمكارلىشىش بۇلۇپ، ئۇنى ساقلىغانلىق ئۈچۈن ئەجرى ساۋاپ بېرىلىدۇ.

ئامانەتنىڭ ئاساسلىرى

ئامانەت ساقلىغۇچى ئامانەتنى تۆلەيدىغان ئەھۋاللار

ئامانەتنى ساقلاشتىن كېپىللىككە ئۆزگەرتىدىغان ئەھۋاللار.

ئامانەت ساقلىغۇچىنىڭ يېنىدا بولسا، ئۇنىڭ ئۇخشىشى ساقلىنىدىغان يەردە مۇھاپىزەت قىلىشى كىرەك، ئەگەر ئۇ تاجاۋۇز قىلماي ۋە سەھۋەنلىك قىلماي ھالاك بولسا، زامىن بولمايدۇ. ئەگەر مال ئىگىسى ساقلىغۇچىغا تەسەررۇپ قىلىشقا ھوقۇق بەرگەن بولسا، ئۇ تۈلەيدىغان قەرزگە ئايلىنىدۇ.

كىمدە ئامانەت قويۇلۇپ، ئۇنى ساقلاش ئورنىدىن چىقىرىۋىتىش ياكى پەرق ئېتەلمەيدىغان نەرسە بىلەن ئارىلاشتۇرۋىتىش بىلەن ھەممىسى زايا بولسا، ئۇ جاۋابكارلىقنى ئۈستىگە ئالىدۇ.

ئالغۇچى ساقلاپ بەرگۈچىدۇر، تاجاۋۇز قىلمىسا ياكى بىپەرۋالىق قىلمىسىلا زامىن بولمايدۇ، ئامانەتنى قايتۇرۇشتا ۋە ئۇ ھالاك بولغان سۈرەتتە، ئېنىق ئىسپات بولمىغان ئەھۋال ئاستىدا، قەسەم ئىچىش بىلەن ساقلىغۇچىنىڭ گىپى گەپ بۇلىدۇ.

ئامانەتنى قايتۇرۇشنىڭ ھۆكمى

ئامانەت، ئالغۇچىنىڭ قۇلىدا ساقلانغۇچىدۇر، ئىگىسى تەلەپ قىلغاندا چوقۇم قايتۇرۇشى كېرەك. ئەگەر ئۇ باھانىسىز ئىگىسىنىڭ تەلىپىدىن كېيىن ئۇنى قايتۇرمىسا، بۇزۇلسا تۈلەيدۇ. ئاللاھ تائالا مۇنداق دېدى: «شۈبھىسىزكى، ئاللاھ تائالا سىلەرنى ئامانەتنى ئىگىسىگە قايتۇرۇشقا بۇيرۇيدۇ» [نساسۈرىسى:58].

ئەگەر ئامانەت بىر قانچە كىشىنىڭ بۇلۇپ، ئۇ ئۆلچەش، ياكى جىڭلاش، ياكى ساناش ئارقىلىق بۈلۈنسە، ئۇلارنىڭ نېسىۋىسىنى تەلەپ قىلسا، ئۇ ئۇنىڭغا بېرىلىدۇ.

ئامانەت توختامى ئاخىرلىشىدىغان ئەھۋاللار

دەرسنى مۇۋەپپەقىيەتلىك تاماملىدىڭىز