የአሁኑ ክፍል ::ሞዴል
ትምህርት የባለትዳሮች መብት
እስልምና ለእያንዳንዱ ጥንዶች የተወሰኑ መብቶችን እና ተመጣጣኝ ግዴታዎችን እና ሃላፊነቶችን ሰጥቷል። ሃላፊነታቸውን እና ግዴታዎቻቸውን በመወጣት እና አጋራቸው የሚገባውን ድርሻ ባለመንፈግ በመካከላቸው ያለውን ግኑኝነት ያጠናክራሉ ፣ ክብራቸውን ይጠብቃሉ ፣ ስኬታማ ቤተሰብንም ይመሰርታሉ። ለዚህም ነው አሏህ አደም እና ሐዋን የፈጠረው።
ባል በሚስቱ ላይ ያለው መብት
የቤተሰቡ የበላይ መሆኑን መገንዘብ አለባት
አሏህ እንዲህ አለ፡ "ወንዶች በሴቶች ላይ ቋሚ አሳዳሪዎች ናቸው። አሏህ ከፊላቸውን በከፊሉ ላይ በማብለጡ እና ወንዶች ከገንዘባቸው ለሴቶች በመስጠታቸው ነው።" (ሱረቱ ኒሳዕ 34) ይህ የሚያመላክተው ባል በተሰጠው ስልጣን ግትር እና ጨቋኝ ሳይሆን ሃላፊነቱን እና ግዴታዎቹን ሙሉ በሙሉ መወጣት ያለበት መሆኑን ነው። ሚስትም በተገቢው መንገድ ልታከብረው እና ፍቅር ልትሰጠው ይገባል። አሏህ በፍትሃዊነት እና በጥበቡ በሰጠው ደረጃ መጨቃጨቅ እና መነታረክ የለባትም።
ንብረቱን መቆጠብ እና መጠበቅ ኣለማባከን
ያለ እሱ ፈቃድ ገንዘቡን ማውጣት እና ማባከን የለባትም። በሌላ በኩል ደግሞ ለቤተሰቡ ጥቅም በሆነ ነገር ላይ ወጭን መሸፈን እየቻለ እና ማውጣት እያለበት ይህን ካለደረገ፤ ያለ እሱ ፈቃድ ከእሱ ገንዘብ ወስዳ ሳታባክን የእነሱን እና የልጆቻቸውን ፍላጎት የማሟላት መብት አላት።
እሱ በማይኖር ጊዜ ክብሩን እና ክብሯን መጠበቅ አለባት
ሆኖም በሏ በሌለ ጊዜ መህረሟ ያልሆነ ወንድ ወደ ቤቷ እንዲገባ መፍቀድ የለባትም። በባሏ ዘመዶች እና በእሱ ዘመዶች ወይም ሌሎች ወንዶች መካከል ምንም ልዩነት የለም።
ልጆቿን መጠበቅ እና መንከባከብ አለባት
ልጆቻቸውን በደንብ የማስተማር ሃላፊነትን ከባሏ መጋራት አለባት። በተለይ ደግሞ በህይወታቸው የመጀመሪያዎቹ አመታት ላይ ማለት ነው። ምክኒያቱም ልጆች ብዙ ጊዜያቸውን የሚያሳልፉት ከእሷ ጋር ነውና። እንዲሁም ከአባታቸው ከሚማሩት የበለጠ ከእሷ ጋር ይማራሉና ነው።
ቤቷን እና ልጆቿን መጠበቅ እና መንከባከብ አለባት
የቤት ውስጥ ጉዳዮችን የማደራጀት እና የማስተዳደር ሃላፊነት አለባት። መስራት የምትችለውን የቤት ውስጥ ስራዎችን መስራትም አለባት።
ሚስት በባሏ ላይ ያላት መብት
1 ጥሎሽ የማግኘት
ባል የሚስቱን ልብ የሚያለሰልስበት ፣ እሷን የሚወዳት እና የሚፈልጋት መሆኑንእንዲሰማት የሚያደርግበት ስጦታ ሲሆን ለእሷ የሚገባት መብት ነው። አሏህ እንዲህ አለ፡ "ለሴቶችም ጥሎሻቸውን በደስታ ስጡ።" (ሱረቱ ኒሳዕ 4)
የእሷን ፣ የቤታቸውን እና የቤተሰባቸውን ወጭ መሸፈን
ባል ማንኛውንም የሚያስፈልጋቸውን ልክ እንደ ምግብ ፣ መጠጥ ፣ ልብስ እና መጠለያ ቤት እንዲሁም ሌሎች በተለያዩ ሁኔታዎች አስፈላጊ የሆኑ ነገሮችን ባል በቻለው አቅም ፣ ሳያባክን እና ሳይሰስት ወጭዎቻቸውን መሸፈን አለበት። አሏህ እንዲህ አለ፡ "የችሎታ ባለቤት ከችሎታው ይቀልብ። በእሱ ላይ ሲሳዩ የጠበበበት ሰው አሏህ ከሰጠው ይቀልብ። አሏህ ነፍስን የሰጣትን እንጅ አያስገድድም። በእርግጥ አሏህ ከችግር በኋላ ምቾትን ያደርጋል።" (ሱረቱ ጦለቅ 7)
በደግነት መኗኗር
ይህ ማለት ባል ለሚስቱ መልካም ነገር ማድረግ ፣ በንግግሩ እና በድርጊቱ ለእሷ ደግ መሆን ፣ እሷን መታገስ አለበት እንጅ ባለጌ ፣ ክፉ አለመሆን እና ከእሷ ለመራቅ እና እሷን ለመጥላት ሰበብ ወይም ምክኒያት አለመፈለግ ማለት ነው። አሏህ እንዲህ አለ፡ "በመልካም ነገር ተኗኗሯቸው። ብትጠሏቸውም ታገሱ። አንዳችን ነገር ብትጠሉ አሏህ በእሱ ብዙ ደግ ነገርን ሊያደርግ ይችላልና።" (ሱረቱ ኒሳዕ 19) ነብዩ (ሰ.ዐ.ወ) ደግሞ እንዲህ አሉ፡ ‹‹ሙዕሚን ሰው ከአንድ አማኝ ጋር አይቆራኝም አንድ ባህሪ ቢጠላበት ሌላ ባህሪ የሚወድለት ቢሆን እንጅ።›› (ሙስሊም 1469)
