የአሁኑ ክፍል ::ሞዴል
ትምህርት በገንዘብ ግብይት ውስጥ ያሉ እስላማዊ ስነ-ምግባሮች
ስነ-ምግባር (አህላቅ) ከሁሉም የትምህርት ጉዳዮች ጋር በጥብቅ የተቆራኘ ነው። የእስልምና የፋይናንስ ስርአት በጣም ወሳኝ ከሆኑ መገለጫዎች ውስጥ አንዱ ከእሱ የተገኙ እና በእሱ የተጠበቁ የሞራል እሴቶች ናቸው። እስላማዊ የፋይናንስ ስርአትን ከሌሎቹ የፋይናንስ ስርአቶች ልዩ የሚያደርገውም ይህ ነው።
ገቢ ለማግኘት ሲባል በሸሪአ መስራት የተፈቀዱ ነገሮችን ሁሉ መስራት ይፈቅዳል። የገንዘብ ግብይት ገንዘብ ላይ ያተኮሩ ውሎችን ወይም የገንዘብ መብት የሚያስገኙ ለምሳሌ እንደ መግዛት እና መሸጥ ፣ ማከራየት ፣ በቡድን መነገድ እና ሌሎች ውሎችን ሁሉ ያጠቃልላል። ከእስላማዊ ግብይቶች ጋር የተያያዙ ውሳኔዎች የሰዎችን የገንዘብ እና ኢኮኖሚያዊ ግንኙነት የሚቆጣጠሩ ህጋዊ ውሳኔዎች ናቸው።
የእስላማዊ የገንዘብ ግብይቶች ግቦች እና አላማዎች
እስልምና እውነተኛ ሃይማኖት ነው። ለሰዎች ጥቅም እና ለእነሱ መሻሻል የሚሆን ነገር ይዞ የመጣ ነው። ምክኒያቱም ሰዎችን የፈጠረው ፣ ስለ እነሱ የበለጠ የሚያውቀው እና ለእነሱ የተሻለውን የሚያውቅ የሆነው የአሏህ ሃይማኖት ነውና። አሏህ እንዲህ አለ፡ "ሁሉን የፈጠረ አምላክ ፣ እሱ እውቀተ ረቂቁ ፣ ውስጥን አዋቂ ሲሆን (ሚስጥርን ሁሉ) አያውቅምን?" (ሱረቱል ሙልክ 14) ከሌሎች ህጎች እና ስርአት ጋር ሲነፃፀር እስልምና የሰው ልጅ አካላዊ ፍላጎቶች እና የአለም ጎዳዮችን ከግምት ውስጥ ያስገባ የፋይናንስ ስርአት ይዞ የመጣ ነው። እንዲሁም የነፍስን ፍላጎት እና የመጭውን አለም ጉዳዮች ከግምት ውስጥ ያስገባ ነው።
አንደኛ እስላማዊ ጉዳይ፡ የእስልምና ህግ የሰዎችን የገንዘብ ግብይት በተገበያዮች መካከል ፍትህን በሚያሰፍን መልኩ ግብይቶቻቸውን ይቆጣጠራል። እያንዳንዱም ሰው መብቱን በሚያገኝበት እና ሁሉም በሚደሰትበት ከዚህ በተጨማሪ ብዙ ግብይቶችን ህጋዊ እና የተፈቀዱ አድርጓል። የተከለከሉ ወይም ህገወጥ የሆኑ ግብይቶች ማህበረሰቡን የሚጎዱ እና አንድን ወገን ብቻ የሚጠቅሙ የሆኑ ብቻ ናቸው።
ሁለተኛ ሃይማኖታዊ ጉዳይ፡ ሁሉም የሸሪአ የህግ ድንጋጌዎች ዋና ግባቸው የአሏህን ውዴታ ማግኘት እና ጀነትን መውረስ ነው። ከዚህ በተጨማሪ ከእስልምና የገንዘብ ግብይት ስርአት ጋር በተያያዘ የተደነገጉ ህጎች በአማኞች መካከል ወንድማማችነትን ያረጋግጣሉ። ይህም ፍትሃዊነትን ጠቅለል አድርጎ በመያዝ ፣ በጎነትን ያበረታታል ለምሳሌ ባለእዳ ላይ መለሳለስ ያበረታታል። ገዳይ የሆኑትን ልክ እንደ አራጣ እና የእድል ጨዋታዎችን ህገወጥ ያደርጋል።
አንደኛ ፍትህ፡ የሁለቱን ወገኖች መበት ከግምት ውስጥ ባስገባ መልኩ በገንዘብ ግብይታቸው ሳይጨምሩ ወይም ሳይቀንሱ ግብይታቸውን ማከናወን ነው። ለምሳሌ መሸጥ ፣ ኪራይ ፣ ማጫረት እና መሰል ነገሮች ናቸው። ሃያሉ አሏህ እንዲህ አለ፡ "አሏህ ንግድን ፈቀደ።" (ሱረቱል በቀራ 275) ሁለተኛ አል-ፈድል፡ ይህም ቅንንት ነው። ሃያሉ አሏህ እንዲህ አለ፡ "የድህነት ባለቤት የሆነም (ባለዕዳ) ሰው ቢኖር እስኪያገኝ ድረስ ማቆየት ነው። (በመማር) መመፅወታችሁ ለእናንተ በላጭ ነው። የምታውቁ ብትሆኑ (ትሰሩታላችሁ)።" (ሱረቱል በቀራ 280) ልክ እንደዚሁ ከአንድ ሰራተኛ ጋር በገንዘብ ተባብሎ ይስማማና ከዚያም ከተባባሉት አስበልጦ መስጠት ነው። አሏህ እንዲህ አለ፡ "በጎ ስራንም ስሩ፤ አሏህ በጎ ሰሪዎችን ይወዳልና።" (ሱረቱል በቀራ 195)
ሶስተኛ ኢፍትሃዊነት፡ ይህም አንድ ሰው ከሚገባው ከመብቱ በላይ የሚያገኝበት እና ያለፍትህ የሰዎችን ገንዘብ የሚበላበት ነው። ለምሳሌ አራጣ (ወለድ) ፣ ቁማር ፣ የሰራተኛውን መብት መንፈግ ወ.ዘ.ተ ናቸው። አሏህ እንዲህ አለ፡ "(278) እናንተ ያመናችሁ ሆይ! አሏህን ፍሩ። ከአራጣም የቀረውን ተው። አማኞች እንደሆናችሁ ተጠንቀቁ። (279) የታዘዛችሁትን ባትሰሩም ከአሏህ እና ከመልዕክተኛው በሆነች ጦር (መወጋታችሁን) እወቁ። በትፀፀቱም ለእናንተ የገንዘባችሁ ዋናው አላችሁ። አትበደሉም፤ አትበደሉምም።" (ሱረቱል በቀራ 278-279) የአሏህ መልዕክተኛ (ሰ.ዐ.ወ) እንዲህ አሉ፡ ‹‹አሏህ ‹በትንሳኤዋ ቀን በሶስት ሰዎች ላይ እቃወማለሁ› አለ። 1 በስሜ ቃልኪዳን የገባ ነገርግን ቃሉን ያጠፈ (የከዳ) 2 አንድን ነፃ ሰው (እንደ ባሪ አድርጎ) የሸጠና የዋጋውን ተመን የበላ 3 የጉልበት ሰራተኛ የቀጠረ እና ሙሉ ስራውን ሰርቶ ካጠኛቀቀለት በኋላ የቀን ክፍያውን አልከፍልም ያሉ ናቸው።›› (ቡኻሪ 2227)
