ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន ការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត
វាគឺជាការចូលរួមរបស់ញាតិសន្តានក្នុងទង្វើសប្បុរស និងអំពើល្អទៅកាន់ពួកគេ ទន់ភ្លន់ចំពោះពួកគេ សួរសុខទុក្ខពួកគេ ពិនិត្យមើលស្ថានភាពរបស់ពួកគេ និងជួយផ្គត់ផ្គង់ដល់ពួកគេប្រសិនបើពួកគេមានការខ្វះខាត។
ជាការពិតណាស់ មានភស្តុតាងជាច្រើនពីគម្ពីរគួរអាន និងស៊ុណ្ណះដែលជំរុញឲ្យធ្វើការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត និងបានព្រមានចំពោះការកាត់ផ្តាច់វា។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលពណ៌នាពីលក្ខណៈរបស់ពួកគ្មានជំនឿថា៖ “ពួកដែលក្បត់នឹងកិច្ចសន្យារបស់អល់ឡោះបន្ទាប់ពីមានការព្រមព្រៀងវារួច ហើយពួកគេកាត់ផ្ដាច់នូវអ្វីដែលអល់ឡោះបានបញ្ជានឹងវាឱ្យផ្សារភ្ជាប់សាច់សាលោហិត ហើយពួកគេបង្កវិនាសកម្មនៅលើផែនដី។ ពួកទាំងនោះហើយគឺជាពួកដែលខាតបង់”។ (អាល់ហ្ពាក៏រ៉ោះ៖២៧)។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលទៀតថា៖ “ដូចេ្នះ តើពួកអ្នកនឹងទៅជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើពួកអ្នកបែរចេញ(ពីការប្រតិបត្ដិតាមអល់ឡោះ)ទៅបង្កវិនាសកម្មនៅ លើផែនដី និងផ្ដាច់ចំណងសាច់ញាតិរបស់ពួកអ្នកវិញនោះ”។ (មូហាំម៉ាត់៖២២)
ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ជនណាដែលមានជំនឿចំពោះអល់ឡោះនិងថ្ងៃបរលោក ចូរឲ្យគេផ្សារភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតរបស់ខ្លួន”។ (ពូខរី៖៦១៣៨)។ លោកបានមានប្រសាសន៍ផងដែរថា៖ “អល់ឡោះទ្រង់បានបង្កើតអ្វីៗទាំងអស់។ នៅពេលដែលទ្រង់បានបង្កើតរួចរាល់ហើយ ចំណងសាច់សាលោហិតបាននិយាយថា៖ “នៅកន្លែងនេះ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ជៀសអំពីការកាត់ផ្ដាច់”។ អល់ឡោះបានតបថា៖ “បាន។ តើអ្នកមិនពេញចិត្ដឲ្យយើងផ្សារភ្ជាប់ចំពោះអ្នកដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងអ្នក ហើយផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងអំពីអ្នកដែលផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងពីអ្នកទេឬ”? ចំណងសាច់សាលោហិតបាននិយាយថា៖ “បាទពេញចិត្ដ ឱព្រះជាម្ចាស់”។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “នោះគឺសម្រាប់អ្នក”។ បន្ទាប់មក រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ប្រសិនបើពួកអ្នកចង់ដឹងអំពីបញ្ហានេះ ពួកអ្នកអាចអានបន្ទូលរបស់អល់ឡោះដែលថា៖ “ដូចេ្នះ តើពួកអ្នកនឹងទៅជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើពួកអ្នកបែរចេញ(ពីការប្រតិបត្ដិតាមអល់ឡោះ)ទៅបង្កវិនាសកម្មនៅលើផែនដី និងផ្ដាច់ចំណងសាច់ញាតិរបស់ពួកអ្នកវិញនោះ? ពួកនេះ គឺជាអ្នកដែលអល់ឡោះបានដាក់បណ្ដាសា ធ្វើឲ្យថ្លង់ និងពិការភ្នែក” (មូហាំម៉ាត់៖២២)។ (ពូខរី៖៥៩៨៧, មូស្លីម៖២៥៥៤)
ជាការពិតណាស់ ច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាមបានបង្គាប់ប្រើឲ្យភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតអាស្រ័យទៅតាមលំដាប់ជិតឆ្ងាយនៃការជាប់សាច់ញាតិ។
ការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតដែលជាកាតព្វកិច្ច(វ៉ាជិប)
គឺការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតទៅកាន់សាច់ញាតិបង្កើតដែលមិនអាចរៀបការនឹងគ្នាបាន(ម៉ះរិម) ដូចជាឪពុកម្តាយ កូនៗប្រុសស្រី បងប្អូនប្រុសស្រី អ៊ំ ពូ មា មីង។
ការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតដែលគួរគប្បី(ស៊ូណិត)
គឺការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិតទៅកាន់សាច់ញាតិក្រៅពីអ្នកដែលមិនអាចរៀបការនឹងគ្នាបាន ដូចជាកូនៗរបស់អ៊ំ កូនរបស់ពូ កូនរបស់មា កូនរបស់មីង(ជីដូនមួយ)ជាដើម។
របៀបភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត
ការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត គឺតាមរយៈការផ្តល់ឲ្យសាច់ញាតិនូវប្រការល្អតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន និងការពារប្រការអាក្រក់កុំឱ្យកើតមានចំពោះពួកគេតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើបាន។ ដូចនេះ វាអាចធ្វើបានតាមរយៈការឲ្យសាឡាម ពាក្យសម្តី ប្រាក់កាក់ ជួយបំពេញសេចក្តីត្រូវការ ការពារពីគ្រោះថ្នាក់ ទឹកមុខញញឹម ឬតាមរយៈការបួងសួងសុំទូអាឲ្យជាដើម។
ឧទាហរណ៍ខ្លះៗនៃការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត
ឧត្តមភាពមួយចំនួននៃការភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត
១. ទទួលបានក្តីស្រឡាញ់ និងពង្រឹងចំណងគ្រួសាររវាងសាច់ញាតិ
រ៉ស៊ូលុលឡោះ ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ចូរពួកអ្នកសិក្សាឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់អំពីខ្សែស្រឡាយ ពូជពង្សរបស់ពួកអ្នក ដើម្បីផ្សារភ្ជាប់សាច់សាលោហិតជាមួយពួកគេ។ ជាការពិតណាស់ ការផ្សារភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត នឹងជួយពង្រឹងចំណងសាច់សាលោហិត បង្កើនទ្រព្យសម្បត្តិ និងចម្រើនអាយុជីវិត”។ (តៀរមីហ្ស៊ី៖១៩៧៩)
២. ទទួលបានលាភសក្ការៈ និងមានអាយុវែង
រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “បុគ្គលណារីករាយចង់ឲ្យគេបង្កើនលាភសក្ការៈ និងបង្កើនអាយុរបស់គាត់ឲ្យបានយឺនយូរ ចូរឲ្យគាត់ផ្សារភ្ជាប់ចំណងសាលោហិតរបស់គាត់”។ (ពូខរី៖២០៦៧, មូស្លីម៖២៥៥៧)
៣. អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនឹងអ្នកដែលភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងសាច់ញាតិ
រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះទ្រង់បានបង្កើតអ្វីៗទាំងអស់។ នៅពេលដែលទ្រង់បានបង្កើតរួចរាល់ហើយ ចំណងសាច់សាលោហិតបាននិយាយថា៖ “នៅកន្លែងនេះ ខ្ញុំសុំពីទ្រង់បញ្ជៀសអំពីការកាត់ផ្ដាច់”។ អល់ឡោះបានតបថា៖ “បាន។ តើអ្នកមិនពេញចិត្ដឲ្យយើងផ្សារភ្ជាប់ចំពោះអ្នកដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងអ្នក ហើយផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងអំពីអ្នកដែលផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងពីអ្នកទេឬ”? ចំណងសាច់សាលោហិតបាននិយាយថា៖ “បាទពេញចិត្ដ ឱព្រះជាម្ចាស់”។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “នោះគឺសម្រាប់អ្នក”។ (ពូខរី៖៥៩៨៧, មូស្លីម៖២៥៥៤)
៤. ជាមូលហេតុទទួលបាននូវឋានសួគ៌
ពិតណាស់មានបុរសម្នាក់បានសួរព្យាការី សអវ ពីទង្វើដែលនាំឲ្យរូបគេបានចូលឋានសួគ៌។ ពេលនោះ លោកបានឆ្លើយថា៖ “អ្នកត្រូវគោរពសក្ការៈទៅចំពោះអល់ឡោះ ហើយកុំធ្វើស្ហ៊ីរិកអ្វីមួយទៅចំពោះទ្រង់ ហើយត្រូវប្រតិបត្ដិសឡាត បរិច្ចាគហ្សាកាត់ និងភ្ជាប់ចំណងសាច់សាលោហិត”។ (ពូខរី៖១៣៩៦, មូស្លីម៖១៣)