បន្តរៀន

អ្នកមិនបានចុះឈ្មោះចូលទេ
ចុះឈ្មោះឥឡូវនេះក្នុងវេបសាយ(តាក)ដើម្បីតាមដានភាពល្អប្រសើររបស់អ្នក ប្រមូលពិន្ទុ និងការចូលរួមក្នុងការប្រកួតប្រជែង បន្ទាប់ពីមានការចុះឈ្មោះរួចហើយ អ្នកនឹងទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រអ៊ីនធឺណិតក្នុងប្រធានបទដែលអ្នកសិក្សាវា

ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:

មេរៀន សិទ្ធិរបស់ឪពុកម្តាយ

នៅក្នុងមេរៀននេះ យើងនឹងបានដឹងអំពីអត្ថន័យនៃការកតញ្ញូចំពោះឪពុកម្តាយ និងប្រការមួយចំនួនដែលទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ។

  • បញ្ជាក់ពីឋានៈដ៏ធំធេងរបស់ឪពុកម្តាយនៅក្នុងសាសនាឥស្លាម
  • ជំរុញឲ្យមានភាពកតញ្ញូចំពោះឪពុកម្តាយ និងព្រមានពីទង្វើអកតញ្ញូចំពោះលោកទាំងពីរ
  • ដឹងពីកាតព្វកិច្ចសំខាន់ៗដែលចាំបាច់លើកូនៗត្រូវធ្វើចំពោះឪពុកម្តាយ
  • បញ្ជាក់ពីសុជីវធម៌មួយចំនួននៅក្នុងទំនាក់ទំនងជាមួយឪពុកម្តាយ

count: ចំនួនសិស្សផ្សេងទៀតដែលបានបញ្ចប់មេរៀននេះ។

ឋានៈរបស់ឪពុកម្តាយនៅក្នុងសាសនាឥស្លាម

សាសនាឥស្លាមបានលើកតម្កើង ឪពុកម្តាយយ៉ាងធំធេង ហើយបានភ្ជាប់ការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្តាយទៅនឹងបទបញ្ជាដ៏ធំធេងជាងគេបំផុតនៅក្នុងសាសនាឥស្លាម គឺតាវហេទ(ឯកទេពនិយម)ចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយម្ចាស់របស់អ្នកបានបញ្ជាថា៖ ពួកអ្នកមិនត្រូវគោរពសក្ការៈក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ហើយត្រូវតែធ្វើល្អទៅចំពោះឪពុកម្ដាយ”។ (អាល់អ៊ិសរ៉ក៖២៣)។ ជាការពិតណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានចាត់ទុកឪពុកម្តាយ គឺជាបុព្វហេតុនៃការមានវត្តមានរបស់កូនប្រុសស្រីនៅលើផែនដី ហើយបើទោះបីជាកូនៗចំណាយលះបង់យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏មិនអាចសងគុណឪពុកម្តាយបាននោះដែរ ហើយក៏មិនអាចតបស្នងដល់លោកទាំងពីរចំពោះអ្វីដែលលោកទាំងពីរបានជួបប្រទះបន្តិចណានោះដែរ ដូចជាការនឿយហត់ ទុក្ខលំបាកនានា គេងយប់ជ្រៅ ក្រោកពេលយប់ សម្រាកបានតិច ដែលទាំងអស់នេះ គឺដើម្បីតែសុខុមាលភាព និងភាពសុខដុមរបស់កូនៗតែប៉ុណ្ណោះ។

ក្នុងចំណោមភាពយុត្តិធម៌របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ គឺទ្រង់បានកំណត់សម្រាប់ឪពុកម្តាយនូវសិទ្ធិជាច្រើនទៅលើកូនៗរបស់ខ្លួន ជាការតបស្នងសម្រាប់ឪពុកម្តាយចំពោះការខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏គួរឲ្យកោតសរសើរដែលពួកគាត់បានធ្វើ និងលះបង់ក្នុងការមើលថែកូនៗ។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយយើងបានបង្គាប់មនុស្សលោកឱ្យធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួន”។ (អាល់អាន់កាពូត៖៨)។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលទៀតថា៖ “ហើយអ្នកត្រូវកតញ្ញូចំពោះលោកទាំងពីរនៅក្នុងលោកិយនេះដោយអំពើល្អ”។ (លុកម៉ាន៖១៥)។ នៅពេលដែលសហាហ្ពាត់ម្នាក់បានសួរព្យាការី សអវ ថា៖ “ឱ រ៉ស៊ូលុលឡោះ! តើអ្នកណាដែលខ្ញុំត្រូវធ្វើល្អចំពោះគាត់ជាងគេ”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “ម្ដាយរបស់អ្នក”។ គាត់បានសួរទៀតថា៖ “បន្ទាប់មក តើអ្នកណា”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “ម្ដាយរបស់អ្នក”។ គាត់បានសួរទៀតថា៖ “បន្ទាប់មក តើអ្នកណា”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “ម្ដាយរបស់អ្នក”។ គាត់ក៏បានសួរ ទៀតថា៖ “បន្ទាប់មក តើអ្នកណា”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “គឺឪពុករបស់អ្នក”។ (ពូខរី៖៥៩៧១, មូស្លីម៖២៥៤៨)

ឧត្តមភាពនៃការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្តាយ

ការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្តាយ គឺជាកាតព្វកិច្ចលើកូនៗគ្រប់រូប ហើយការធ្វើល្អចំពោះលោកទាំងពីរ គឺទទួលបាននូវការតបស្នង និងផលបុណ្យដ៏ធំធេង។ វាជាមូលហេតុដែលនាំឲ្យទទួលបានពរជ័យ លាភសក្ការៈ ប្រការល្អនៅក្នុងលោកិយ និងជាមូលហេតុទទួលបាននូវឋានសួគ៌នៅថ្ងៃបរលោក។ ពិតណាស់ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “អាប់ឱនហើយ អាប់ឱនហើយ អាប់ឱនហើយ”។ មានគេសួរថា៖ “តើអ្នកណាទៅ ឱរ៉ស៊ូលុលឡោះ”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “គឺអ្នកដែលទាន់ឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួននៅពេលនរណាម្នាក់នៃពួកគាត់ ឬពួកគេទាំងពីរចាស់ជរា(នៅជាមួយខ្លួន) ហើយគេបែរជាមិនបានចូលឋានសួគ៌ទៅវិញ”។ (មូស្លីម៖២៥៥១)

ការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្តាយ ស្ថិតក្នុងចំណោមទង្វើកុសលដែលប្រសើរជាងគេ និងជាទីស្រឡាញ់ពេញចិត្តជាងគេចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់។ ពិតណាស់ អាប់ទុលឡោះ ពិន ម៉ាស្អ៊ូទ រទអ បានសួរព្យាការី សអវ ថា៖ “តើទង្វើកុសលមួយណាដែលអល់ឡោះស្រលាញ់ជាងគេ”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “គឺការសឡាតឲ្យចំពេលវេលារបស់វា”។ គាត់បានសួរទៀតថា៖ “បន្ទាប់មក គឺអ្វី”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “បន្ទាប់មក គឺការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្ដាយ”។ គាត់បានសួរទៀតថា៖ “បន្ទាប់មក គឺអ្វី”? លោកបានឆ្លើយថា៖ “គឺការតស៊ូក្នុងផ្លូវអល់ឡោះ”។ (ពូខរី៖៥២៧, មូស្លីម៖៨៥)

ជាការពិតណាស់ ការធ្វើល្អចំពោះឪពុកម្តាយ គឺល្អជាងការតស៊ូប្រយុទ្ធដោយស្ម័គ្រចិត្តទៅទៀត។ ពិតណាស់ មានបុរសម្នាក់បានមកជួបព្យាការី សអវ ហើយបានសួរថា៖ “តើខ្ញុំត្រូវចេញទៅតស៊ូប្រយុទ្ធដែរឬទេ?” ពេលនោះ លោកបានសួរថា៖ “តើអ្នកមានឪពុកម្ដាយដែរឬទេ”? បុរសនោះបានឆ្លើយថា៖ “បាទ មាន”។ លោកក៏មានប្រសាសន៍ថា៖ “ដូច្នេះ ចូរអ្នកតស៊ូក្នុងផ្លូវអល់ឡោះដោយការធ្វើល្អចំពោះគាត់ទាំងពីរចុះ”។ (ពូខរី៖៥៩៧២, មូស្លី៖២៥៤៩)

ការអកតញ្ញូចំពោះឪពុកម្តាយ

ការអកតញ្ញូចំពោះឪពុកម្តាយ ស្ថិតក្នុងចំណោមបាបកម្មដ៏ធំធេងមួយនៅក្នុងសាសនាឥស្លាម។ នៅក្នុងហាទីស្ហមួយ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “បាបកម្មដ៏ធំធេងបំផុត គឺការធ្វើស្ហ៊ីរិកចំពោះអល់ឡោះ និងអកតញ្ញូចំពោះឪពុកម្ដាយ...”។ (ពូខរី៖៦៩១៩, មូស្លីម៖៨៧)

កាតព្វកិច្ចដែលចាំបាច់លើកូនៗត្រូវធ្វើចំពោះឪពុកម្តាយ

١
១. គោរពប្រតិបត្តិតាមលោកទាំងពីរចំពោះអ្វីដែលលោកបង្គាប់ប្រើអំពីប្រការល្អ ដរាបណាវាស្ថិតក្នុងដែនសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពដែលគេមាន។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើលោកទាំងពីរបញ្ជាឲ្យប្រព្រឹត្តអំពើបាប គឺគេមិនត្រូវគោរពតាមលោកទាំងពីរឡើយ ពីព្រោះគេមិនអាចគោរពប្រតិបត្តិតាមអ្នកដែលត្រូវគេបង្កើត(ម៉ាខ្លូក)ចំពោះប្រការដែលជាអំពើល្មើសនឹងអ្នកដែលបង្កើត(អល់ឡោះ)ឡើយ។
٢
២. ធ្វើល្អចំពោះលោកទាំងពីរ ទោះបីជាលោកទាំងពីរធ្វើទង្វើមិនគប្បីដាក់កូនៗក៏ដោយ។ តើមានអំពើអាក្រក់អ្វីមួយដែលធំធេងជាងការអំពាវនាវឲ្យធ្វើអំពើស្ហ៊ីរិក និងការស្ថិតនៅជាអមតៈនៅក្នុងឋាននរកទៀតនោះ? តែទោះជាបែបនេះក៏ដោយ ក៏អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់នៅតែមានបន្ទូលថា៖ “ហើយប្រសិនបើលោកទាំងពីរ(ឪពុកម្ដាយ)ព្យាយាមជំរុញឱ្យអ្នកធ្វើស្ហ៊ីរិកជាមួយយើង(អល់ឡោះ)នូវអ្វីដែលអ្នកមិនបានដឹងវាទេនោះ ចូរអ្នកកុំស្ដាប់បង្គាប់លោកទាំងពីរឱ្យសោះ។ តែអ្នកត្រូវកតញ្ញូចំពោះលោកទាំងពីរនៅក្នុងលោកិយនេះដោយអំពើល្អ”។ (លុកម៉ាន៖១៥)
٣
៣. យកចិត្តទុកដាក់ចំពោះលោកទាំងពីរ ដោយត្រូវផ្តល់អាទិភាពឲ្យលោកទាំងពីរនូវរាល់ប្រការល្អៗទាំងអស់ ដូចជាអំពើល្អផ្សេងៗ ការបម្រើប្រណិប័តន៍ និងការស្តាប់បង្គាប់ ព្រមជាមួយនឹងមានក្តីស្រឡាញ់ចំពោះលោកទាំងពីរ និងមានទំនាក់ទំនងជាមួយលោកទាំងពីរប្រកបដោយក្រមសីលធម៌ និងសុជីវធម៌ល្អ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយម្ចាស់របស់អ្នកបានបញ្ជាថា៖ ពួកអ្នកមិនត្រូវគោរពសក្ការៈក្រៅពីទ្រង់ឡើយ ហើយត្រូវតែធ្វើល្អទៅចំពោះឪពុក ម្ដាយ”។ (អាល់អ៊ិសរ៉ក៖២៣)
٤
៤. មិនត្រូវធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ឬធ្វើអាក្រក់ដាក់លោកទាំងពីរគ្រប់រូបភាពទាំងអស់ ទោះបីជាត្រឹមពាក្យ “អ៊ិះ អ៊ុះ”ក៏ដោយ ជាពិសេស នៅពេលលោកមានវ័យចាស់ជរា។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ប្រសិនបើម្នាក់ក្នុងចំណោមគាត់ទាំងពីរ ឬគាត់ទាំងពីរមានវ័យចាស់ជរារស់នៅជាមួយអ្នក ចូរអ្នកកុំនិយាយទៅកាន់គាត់ទាំងពីរនូវពាក្យសំដីមិនសមរម្យ ឬគំហកដាក់គាត់ទាំងពីរឱ្យសោះ។ តែអ្នកត្រូវ និយាយទៅកាន់គាត់ទាំងពីរនូវពាក្យសំដីដែលទន់ភ្លន់បំផុត”។ (អាល់អ៊ិសរ៉ក៖២៣)
٥
៥. បន្ទាបខ្លួន និងមានភាពទន់ភ្លន់ចំពោះលោកទាំងពីរ ដូចដែលអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយចូរអ្នកបន្ទាបខ្លួនចំពោះគាត់ទាំងពីរដោយក្ដីអាណិតស្រឡាញ់។ ហើយចូរអ្នកបួងសួងសុំថា៖ ឱមា្ចស់របស់ខ្ញុំ! សូមទ្រង់មេត្ដាអាណិតស្រឡាញ់គាត់ទាំងពីរដូចដែលគាត់ទាំងពីរបានចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាខ្ញុំកាលពីនៅតូចផង”។ (អាល់អ៊ិសរ៉ក៖២៤)
٦
៦. ថ្លែងអំណរគុណ និងដឹងគុណលោកទាំងពីរជានិច្ច៖ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយយើងបានផ្ដែផ្ដាំដល់មនុស្សលោក(ឱ្យធ្វើល្អ)ចំពោះឪពុកម្ដាយរបស់ខ្លួន (ដោយសារ)ម្ដាយរបស់គេបានពរពោះរូបគេដោយលំបាកថែមលើលំបាកបំផុត។ ហើយការផ្ដាច់បំបៅរូបគេក្នុងអំឡុងពេលពីរឆ្នាំ។ ដូចេ្នះ ចូរអ្នកដឹងគុណចំពោះយើង និងឪពុកម្ដាយរបស់អ្នកចុះ។ ចំពោះយើង គឺជាកន្លែងវិលត្រឡប់”។ (លុកម៉ាន៖១៤)
٧
៧. ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពលោកទាំងពីរដោយល្អប្រសើរ៖ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “រូបអ្នក និងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់អ្នក គឺជាកម្មសិទ្ធិឪពុករបស់អ្នក”។ (អាពូហ្ទាវូទ៖៣៥៣០)
٨
៨. ទូអាបួងសួងឲ្យលោកទាំងពីរទាំងក្នុងពេលដែលលោកទាំងពីរនៅមានជីវិត និងក្រោយពេលដែលលោកទាំងពីរទទួលមរណភាព៖ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “នៅពេលដែលមនុស្សស្លាប់ទៅ ទង្វើកុសលរបស់គេបានដាច់ទាំងអស់ លើកលែងតែបីប្រការគឺ សទើកោះជើរីយ៉ះ(ការបរិច្ចាគទានដែលផលរបស់វាមិនទាន់ផុតរលត់) ឬចំណេះវិជ្ជាដែលគេទាញផលពីវា ឬកូនដែលសាងកុសលបួងសួងសុំពីអល់ឡោះឲ្យរូបគេ”។ (មូស្លីម៖១៦៣១)
٩
៩. គោរព និងលើកតម្កើងមិត្តភក្តិឪពុកម្តាយរបស់ខ្លួនក្រោយលោកទាំងពីរស្លាប់ទៅ៖ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ពិតប្រាកដណាស់ ភាពកតញ្ញូពេញលេញ គឺការដែលកូនធ្វើល្អទៅចំពោះអ្នកដែលឪពុករបស់ខ្លួនស្រលាញ់”។ (មូស្លីម៖២៥៥២)

សុជីវធម៌ដែលចាំបាច់នៅក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយឪពុកម្តាយ

١
១. យកចិត្តទុកដាក់ស្តាប់លោកទាំងពីរឲ្យបានល្អនៅពេលលោកនិយាយ និងមិនត្រូវរវល់នឹងអ្វីផ្សេងឡើយ ដូចជាលេងទូរសព្ទជាដើម។
٢
២. រួសរាន់ធ្វើនូវប្រការដែលលោកទាំងពីរស្រឡាញ់ចូលចិត្តមុននឹងលោកស្នើសុំ និងត្រូវបង្វែរ ឬយកចេញពីលោកទាំងពីរនូវអ្វីដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់លោកមុននឹងវាកើតមាន។
٣
៣. រួសរាន់ឆ្លើយតបនៅពេលលោកទាំងពីរហៅ និងបង្ហាញពីការពេញចិត្តក្នុងការឆ្លើយតប ហើយមិនត្រូវយឺតយ៉ាវក្នុងការឆ្លើយតបឡើយ។
٤
៤. ផ្តល់ដំបូន្មានប្រកបដោយភាពទន់ភ្លន់ និងប្រកបដោយប្រាជ្ញា ក្នុងករណីដែលនរណាម្នាក់ក្នុងចំណោមលោកទាំងពីរធ្លាក់ចូលក្នុងអំពើល្មើសចំពោះអល់ឡោះ។
٥
៥. តបតចំពោះភាពរឹងរូស និងការបំពានរបស់ឪពុកម្តាយ(ប្រសិនបើមាន)ដោយការអត់ធ្មត់ អំពើល្អ និងការឲ្យតម្លៃ។
٦
៦. មិនត្រូវប្រឆាំងជំទាស់ និងឈ្លោះប្រកែកជាមួយលោកទាំងពីរឡើយ។
٧
៧. ឧស្សាហ៍ញញឹមដាក់លោកទាំងពីរឲ្យបានច្រើន។
٨
៨. ពិគ្រោះពិភាក្សាជាមួយលោកទាំងពីរពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងផ្ទាល់ខ្លួន និងគោរពមតិរបស់លោកទាំងពីរ។
٩
៩. ព្យាយាមសន្ទនា និយាយ និងបើកចំហចំពោះលោកទាំងពីរ សូម្បីតែបញ្ហាទាក់ទងនឹងជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃក៏ដោយ ប្រសិនបើការធ្វើដូចនោះធ្វើឲ្យលោកទាំងពីរចូលចិត្ត។
١٠
១០. ក្នុងករណីដែលត្រូវបែកគ្នាមួយរយៈដោយសារការធ្វើដំណើរ ចាំបាច់លើកូនៗត្រូវតែទាក់ទងជាមួយលោកទាំងពីរជានិច្ច និងធ្វើឲ្យលោកទាំងពីរមានការស្ងប់ចិត្ត។

អ្នកបានបញ្ចប់មេរៀនដោយជោគជ័យ


ចាប់ផ្តើមប្រឡង