ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន សឡាតជុមអាត់
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានដាក់កាតព្វកិច្ចនៅថ្ងៃជុមអាត់(ថ្ងៃសុក្រ)នៅក្នុងពេលវេលាសឡាតហ្ស៊ូហូរនូវសឡាតមួយដែលជានិមិត្តសញ្ញាដ៏ធំបំផុតមួយរបស់សាសនាឥស្លាម និងបានសង្កត់ធ្ងន់បំផុតពីភាពកាតព្វកិច្ចរបស់វា ដោយអ្នកមូស្លីមប្រមូលផ្ដុំគ្នាម្ដងក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ស្ដាប់ការណែនាំ និងការចង្អុលបង្ហាញពីសំណាក់អ៊ីម៉ាំជុមអាត់(ខទីប) បន្ទាប់មក ពួកគេប្រតិបត្តិសឡាតជុមអាត់។
ឧត្តមភាពថ្ងៃជុមអាត់
ថ្ងៃជុមអាត់(ថ្ងៃសុក្រ) គឺជាថ្ងៃដ៏ធំធេង និងវិសេសវិសាលជាងគេបំផុតនៅក្នុងសប្ដាហ៍។ ពិតណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានជ្រើសរើសវាឲ្យមានលក្ខណៈពិសេសខុសពីបណ្ដាថ្ងៃផ្សេងៗ ហើយទ្រង់បានផ្តល់នូវឧត្តមភាព និងភាពវិសេសវិសាលជាច្រើនដល់វាលើសពីថ្ងៃផ្សេងៗទាំងអស់ ក្នុងចំណោមនោះមាន៖
១. ពិតណាស់ អល់ឡោះទ្រង់បានជ្រើសរើសវាជាពិសេសសម្រាប់ប្រជាជាតិរបស់ព្យាការីមូហាំម៉ាត់ខុសពីប្រជាជាតិផ្សេងៗ ដូចដែលព្យាការី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “អល់ឡោះជាម្ចាស់បានធ្វើឲ្យវង្វេងអំពីថ្ងៃជុមអាត់ចំពោះអ្នកជំនាន់មុនពួកយើង។ សម្រាប់ពួកយូដា(ថ្ងៃជុមអាត់របស់ពួកគេ) គឺថ្ងៃសៅរ៍ ហើយសម្រាប់ពួកគ្រឹស្ទានវិញ(ថ្ងៃជុមអាត់របស់ពួកគេ) គឺថ្ងៃអាទិត្យ។ នៅពេលដែលអល់ឡោះបាននាំពួកយើងមកដល់ ទ្រង់បានចង្អុលបង្ហាញយើងចំពោះនូវថ្ងៃសុក្រ(ជាថ្ងៃជុមអាត់)”។ (មូស្លីម៖៨៥៦)
២. ពិតណាស់ក្នុងថ្ងៃជុមអាត់(ថ្ងៃសុក្រ)នោះដែរ គឺជាថ្ងៃដែលគេបង្កើតព្យាការីអាហ្ទាំ ហើយក៏ជាថ្ងៃដែលថ្ងៃបរលោកកើតឡើងផងដែរ ដូចដែលព្យាការី ﷺ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ថ្ងៃដែលល្អបំផុតដែលព្រះអាទិត្យរះឡើង គឺថ្ងៃជុមអាត់។ នៅក្នុងថ្ងៃនេះ គេបានបង្កើតព្យាការីអាហ្ទាំ គេបានបញ្ជូលព្យាការីអាហ្ទាំទៅក្នុងឋានសួគ៌ និងបពោ្ចញលោកពីឋានសួគ៌វិញ ហើយថ្ងៃបរលោកក៏មិនកើតឡើងដែរ លើកលែងតែក្នុងថ្ងៃជុមអាត់”។ (មូស្លីម៖៨៥៤)
តើការសឡាតជុមអាត់ជាកាតព្វកិច្ចទៅលើជនណាខ្លះ?
ស៊ូណិតលើជនមូស្លីមគប្បីងូតទឹកមុនពេលសឡាតជុមអាត់ និងរួសរាន់ទៅកាន់ម៉ាស្ជិតមុនពេលដែលគេចាប់ផ្ដើមសូត្រឃុតហ្ពះ ហើយត្រូវប្រើគ្រឿងក្រអូប និងស្លៀកសម្លៀកបំពាក់ល្អស្អាត។
អ្នកមូស្លីមប្រមូលផ្ដុំគ្នានៅក្នុងម៉ាស្ជិតធំ ហើយអ៊ីម៉ាំឡើងទៅមុខ រួចឡើងលើមិមពើរ ហើយបែរមុខទៅកាន់អ្នកចូលរួមសឡាត និងសូត្រឃុតហ្ពះពីរដង ហើយត្រូវអង្គុយបន្តិចចន្លោះរវាងឃុតហ្ពះទាំងពីរ។ នៅក្នុងឃុតហ្ពះទាំងពីរនេះ ត្រូវរំលឹកអ្នកចូលរួមសឡាតទាំងអស់ឲ្យកោតខ្លាចអល់ឡោះជាម្ចាស់ ហើយផ្តល់នូវដំបូន្មាន និងការណែនាំដល់ពួកគេ។
ចាំបាច់លើអ្នកចូលរួមសឡាត ត្រូវស្ដាប់ឃុតហ្ពះ ហើយគេមិនអនុញ្ញាតឲ្យនិយាយគ្នា ឬធ្វើអ្វីមួយដែលរំខានរូបគេពីការទាញយកប្រយោជន៍អំពីឃុតហ្ពះនោះឡើយ សូម្បីតែការលេងក្រណាត់ក្រាលសឡាត ឬគ្រាប់ក្រួស ឬគ្រាប់ខ្សាច់ក៏ដោយ។
អ្នកដែលខកខានមិនបានចូលរួមសឡាតជុមអាត់
ការសឡាតជុមអាត់ គឺត្រូវបានបង្គាប់ប្រើឲ្យប្រមូលផ្ដុំអ្នកសឡាតទាំងអស់នៅក្នុងម៉ាស្ជិត។ ដូចនេះ ជនណាដែលខកខានមិនបានសឡាតជុមអាត់ ឬមិនចូលរួមសឡាតដោយមានមូលហេតុត្រឹមត្រូវ ស្របច្បាប់ គឺគេត្រូវសឡាតហ្ស៊ូហូរជំនួសវិញ ហើយការសឡាតជុមអាត់សម្រាប់គេគឺមិនត្រឹមត្រូវទេ។
អ្នកដែលយឺតយ៉ាវក្នុងការចូលរួមសឡាតជុមអាត់
ជនណាដែលយឺតយ៉ាវក្នុងការចូលរួមសឡាតជុមអាត់ដោយគេមកទាន់សឡាតជាមួយអ៊ីម៉ាំតិចជាងមួយរ៉ក្អាត់នោះ ពិតណាស់គេត្រូវសឡាតហ្ស៊ូហូរដូចធម្មតា។
ចំពោះអ្នកទាំងឡាយដែលមិនជាប់កាតព្វកិច្ចត្រូវសឡាតជុមអាត់ទេនោះ ដូចជាស្រ្ដី និងអ្នកដំណើរជាដើម ប្រសិនបើពួកគេចូលរួមសឡាតជុមអាត់ជាមួយក្រុមអ្នកមូស្លីម ការសឡាតរបស់ពួកគេ គឺត្រឹមត្រូវ ហើយមិនចាំបាច់សឡាតហ្ស៊ូហូរម្តងទៀតនោះទេ។
កាតព្វកិច្ចត្រូវចូលរួមសឡាតជុមអាត់
ច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាមបានសង្កត់ធ្ងន់យ៉ាងខ្លាំងលើកាតព្វកិច្ចចូលរួមសឡាតជុមអាត់ចំពោះជនណាដែលជាប់កាតព្វកិច្ចត្រូវចូលរួមសឡាត ហើយបានព្រមានចំពោះការរវល់នឹងរឿងទ្រព្យសម្បត្តិលោកិយភ្លេចភ្លាំងអំពីការចូលរួមសឡាត ដូចដែលអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ឱបណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿ! នៅពេលមានគេអំពាវនាវពួកអ្នកឲ្យទៅសឡាតនៅថ្ងៃជុមអាត់(ថ្ងៃសុក្រ) ចូរពួកអ្នករួសរាន់ទៅរកការរំលឹកចំពោះអល់ឡោះ ហើយចូរពួកអ្នកបោះបង់ចោលនូវការលក់ដូរ។ នោះគឺជាការប្រសើរបំផុតសម្រាប់ពួកអ្នក ប្រសិនបើពួកអ្នកបានដឹង”។ (អាល់ជូមូអះ៖៩)
តើព្យាការី ﷺ លោកព្រមានបែបណាចំពោះអ្នកដែលបោះបង់មិនចូលរួមសឡាតជុមអាត់?
ព្យាការី ﷺ លោកបានព្រមានចំពោះអ្នកដែលបោះបង់មិនចូលរួមសឡាតជុមអាត់ថា នឹងត្រូវគេបោះត្រាភ្ជិតទៅលើចិត្តរបស់ជននោះ។ លោកបានមានប្រសាន៍ថា៖ “ជនណាដែលបោះបង់(មិនទៅសឡាត)ជុមអាត់ចំនួនបីជុមអាត់ដោយការមើលស្រាល(មិនយកចិត្តទុកដាក់)ចំពោះវាដោយគ្មានឧបសគ្គរារាំងទេនោះ អល់ឡោះជាម្ចាស់នឹងបោះត្រាភ្ជិតទៅលើចិត្តរបស់គេ”។ (អាពូហ្ទាវូទ៖១០៥២, អះម៉ាត់៖១៥៤៩៨)។ អត្ថន័យនៃពាក្យ “បោះត្រាភ្ជិតទៅលើចិត្តរបស់គេ” ពោលគឺបិទត្រាទៅលើដួងចិត្តរបស់គេ បិទចិត្តរបស់គេ ហើយបណ្តោយឱ្យល្ងង់ខ្លៅ និងរឹងរូសដូចជាដួងចិត្តរបស់ពួកពុតត្បុត(មូណាហ្វិក) និងពួកដែលប្រព្រឹត្តល្មើស។
មូលហេតុស្របច្បាប់ដែលគេអនុញ្ញាតក្នុងការមិនចូលរួមសឡាតជុមអាត់ចំពោះអ្នកដែលជាប់កាតព្វកិច្ចត្រូវចូលរួមសឡាតជុមអាត់៖ គឺរាល់អ្វីដែលបណ្តាលឲ្យមានផលលំបាកធ្ងន់ធ្ងរខុសប្រក្រតី ឬបារម្ភខ្លាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់ការរស់នៅ ឬសុខុមាលភាពរបស់អ្នកមូស្លីម។
តើការជាប់រវល់នឹងការងារជាប្រចាំ គឺជាមូលហេតុស្របច្បាប់ដែលអាចបោះបង់ជុមអាត់ដែរឬទេ?
គេមិនចាត់ទុកការរវល់នឹងការងារជាប្រចាំជាមូលហេតុស្របច្បាប់ក្នុងការបោះបង់សឡាតជុមអាត់ចំពោះអ្នកដែលជាប់កាតព្វកិច្ចត្រូវសឡាតជុមអាត់ឡើយ លើកលែងតែនៅក្នុងករណីពីរខាងក្រោម៖
១. ការងារនោះ ជាការងារដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ធំធេងដែលមិនអាចសម្រេចបាននោះឡើយ លើកលែងតែរូបគេស្ថិតនៅទីនោះ ហើយបោះបង់សឡាតជុមអាត់។ ហើយប្រសិនបើគេបោះបង់ការងារនោះ(ដើម្បីទៅសឡាតជុមអាត់) នឹងធ្វើឲ្យមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរ ហើយក៏គ្មានអ្នកណាដែលអាចជំនួសកន្លែងរបស់គេបាននោះដែរ។
ឧទាហរណ៍
២. ការងារនោះ គឺជាប្រភពចំណូលតែមួយគត់របស់គេ ហើយគេមិនមានអ្វីសម្រាប់រ៉ាប់រងការចំណាយចាំបាច់របស់គេ ដូចជាម្ហូបអាហារ និងតម្រូវការចាំបាច់ផ្សេងទៀតសម្រាប់រូបគេ និងក្រុមគ្រួសារក្រៅតែពីការងារនោះ។ ក្នុងករណីនេះ គេអនុញ្ញាតឲ្យបុគ្គលនោះអាចស្ថិតនៅកន្លែងធ្វើការ ហើយបោះបង់សឡាតជុមអាត់បានក្នុងករណីចាំបាច់ រហូតដល់គេមានការងារផ្សេង ឬក៏គេមានអ្វីដែលអាចគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់គេ និងក្រុមគ្រួសារអំពីម្ហូបអាហារ និងតម្រូវការចាំបាច់ផ្សេងៗទៀត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចាំបាច់លើគេត្រូវព្យាយាមស្វែងរកការងារថ្មី និងប្រភពចំណូលផ្សេងទៀត។