ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន ទ្រព្យសម្បត្តិដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់
តើទ្រព្យសម្បត្តិអ្វីខ្លះដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់?
មិនមានកាតព្វកិច្ចហ្សាកាត់នោះទេចំពោះទ្រព្យសម្បត្តិដែលគេប្រើប្រាស់ ឬទាញយកផលប្រយោជន៍ពីខ្លួនវាផ្ទាល់ ដូចជាផ្ទះដែលគេរស់នៅ ទោះបីជាវាថ្លៃប៉ុណ្ណាក៏ដោយ ហើយនិងឡានដែលគេកំពុងប្រើ សូម្បីវាល្អប្រណិតយ៉ាងណាក៏ដោយ។ ក៏ដូចគ្នាដែរ សម្លៀកបំពាក់ និងម្ហូបអាហារ។
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានដាក់កាតព្វកិច្ចហ្សាកាត់ចំពោះប្រភេទទ្រព្យសម្បត្តិមួយចំនួនដែលជាធម្មជាតិរបស់វា គឺមានការកើនឡើង និងលូតលាស់ នោះគឺ៖
មាស និងប្រាក់មិនជាក់កាតព្វកិច្ចហ្សាកាត់នោះទេ លុះត្រាតែវាគ្រប់បរិមាណដែលច្បាប់ឥស្លាមបានកំណត់(នីសប) និងគម្រប់ខួបមួយឆ្នាំពេញ(គិតតាមឆ្នាំចន្ទគតិឥស្លាម)ដែលស្មើនឹង៣៥៤ថ្ងៃ។
បរិមាណកំណត់ដែលត្រូវដកហ្សាកាត់(នីសប)មាស និងប្រាក់គឺដូចខាងក្រោម៖
ប្រសិនបើមាស ឬប្រាក់ស្ថិតនៅក្នុងកម្មសិទ្ធិរបស់ជនមូស្លីមក្នុងបរិមាណនេះ(ឬច្រើនជាងនេះ) និងគម្រប់ខួបមួយឆ្នាំពេញ គឺត្រូវដកហ្សាកាត់ចំនួន ២.៥% នៃតម្លៃរបស់វា។
គេរាប់បញ្ចូលគ្រប់ប្រភេទរូបិយវត្ថុទាំងអស់ ទោះបីជាវាមានប្រភេទខុសៗគ្នា មិនថាវាស្ថិតនៅក្នុងដៃរបស់គេ ឬក៏នៅក្នុងធនាគារក៏ដោយ។
គេគណនាបរិមាណទ្រព្យធន់ និងរូបិយវត្ថុដែលត្រូវចេញហ្សាកាត់(នីសប)ដោយគិតទៅតាមតម្លៃមាស។ ប្រសិនបើគេមានរូបិយវត្ថុដែលមានតម្លៃស្មើនឹងបរិមាណកំណត់(នីសប)របស់មាស ពោលគឺ ៨៥ក្រាម ឬក៏ច្រើនជាងនេះ និងស្ថិតនៅក្នុងពេលវេលាដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់ ហើយគម្រប់ខួបមួយឆ្នាំពេញនៃឆ្នាំចន្ទគតិឥស្លាម ហើយវាស្ថិតនៅជាកម្មសិទ្ធិរបស់គេ គឺគេត្រូវដកហ្សាកាត់ចំនួន ២.៥% នៃតម្លៃរបស់វា។
ឧទាហណ៍ដើម្បីគណនាដឹងពីបរិមាណកំណត់(នីសប)ដែលត្រូវចេញហ្សាកាត់រូបិយវត្ថុ
ប្រសិនបើយើងសន្មត់ថា តម្លៃមាសក្នុងមួយក្រាមនៅពេលដែលត្រូវដកហ្សាកាត់ គឺស្មើ២៥ដុល្លារ។ ដូចនេះ បរិមាណកំណត់(នីសប)របស់រូបិយវត្ថុដែលត្រូវដកហ្សាកាត់គឺ៖ ២៥(តម្លៃមាសក្នុងមួយក្រាមដែលអាចមានការប្រែប្រូល) x ៨៥ (បរិមាណនីសបមាសដែលជាចំនួនថេរ) = ២១២៥ ដុល្លារ។
សំដៅលើទ្រព្យដែលគេទុកសម្រាប់ជួញដូរ ដូចជាអចលនទ្រព្យ អគារ គ្រឿងឧបភោគបរិភោគ និងទំនិញផ្សេងៗ។
របៀបដកហ្សាកាត់ទ្រព្យសម្បត្តិជំនួញ
គេត្រូវគណនាតម្លៃទ្រព្យទាំងអស់ដែលគេទុកសម្រាប់ជួញដូរ ឬធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅពេលដែលវាគ្រប់ខួបមួយឆ្នាំ ហើយត្រូវគិតតម្លៃរបស់វាទៅតាមតម្លៃទីផ្សារនៅក្នុងថ្ងៃដែលគេត្រូវដកហ្សាកាត់។ ប្រសិនបើទ្រព្យនោះគ្រប់បរិមាណកំណត់(នីសប)ហើយនោះ គេត្រូវដកហ្សាកាត់ ២.៥% អំពីតម្លៃនៃទ្រព្យនោះ។
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ឱបណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿ! ចូរបរិច្ចាគទ្រព្យសម្បត្ដិល្អ(ស្របច្បាប់)មួយចំនួនដែលពួកអ្នករកបាន និងមួយចំណែកនៃភោគផលដែលយើងបានបពោ្ចញពីដីសម្រាប់ពួកអ្នក”។ (អាល់ហ្ពាក៏រ៉ោះ៖២៦៧)
ចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់ចំពោះប្រភេទដំណាំដែលច្បាប់ឥស្លាមបានកំណត់ជាក់លាក់ ពុំមែនគ្រប់ប្រភេទដំណាំទាំងអស់នោះទេ ដោយភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌ គឺត្រូវគ្រប់បរិមាណ(នីសប)ដែលច្បាប់ឥស្លាមបានកំណត់។
ហើយគេបែងចែករវាងដំណាំដែលមិនចំណាយលើថ្លៃស្រោចស្រព ដូចជាការស្រោចស្រពដោយទឹកភ្លៀង និងដំណាំដែលចំណាយលើការស្រោចស្រព ដូចជាការស្រោចស្រពដោយបូមទឹកដាក់ជាដើម។
លក្ខខណ្ឌចាំបាច់ចំពោះហ្សាកាត់ដំណាំ និងផ្លែឈើ
១. ទិន្នផលដល់ចំនួនកំណត់ដែលត្រូវដកហ្សាកាត់(នីសប)
ពិតណាស់ ព្យាការី ﷺ លោកបានកំណត់បរិមាណកំណត់(នីសប)ដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់ ដោយមិនកាតព្វកិច្ចត្រូវដកហ្សាកាត់នោះទេប្រសិនបើវាតិចជាងបរិមាណកំណត់នេះ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ចំពោះផ្លែល្មើដែលមានចំនួនតិចជាងប្រាំវ៉ាសុក គឺមិនតម្រូវឲ្យចេញហ្សាកាត់ឡើយ”។ (ពូខរី៖១៤៥៩, មូស្លីម៖៩៨០)។ វ៉ាសុក ជាខ្នាតមួយនៃរង្វាល់ ប្រៀបដូចជា តៅ ថាំង ជាដើម ហើយបើគិតជាគីឡូក្រាម គឺស្មើនឹង៦១២គីឡូក្រាម។ ដូចនេះ ប្រសិនបើទិន្នផលរបស់ដំណាំ ផ្លែឈើ ឬគ្រាប់ធញ្ញជាតិមានតិចជាងនេះ គឺមិនតម្រូវឲ្យចេញហ្សាកាត់ឡើយ។
២. ដំណាំទាំងនោះត្រូវស្ថិតក្នុងប្រភេទដែលចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់
មិនកាតព្វកិច្ចត្រូវចេញហ្សាកាត់នោះទេ លើកលែងតែដំណាំទាំងឡាយណាដែលអាចរក្សាទុកបានយូរ មិនងាយខូច ដូចជាស្រូវ ស្រូវសាឡី ទំពាំងបាយជូក្រៀម និងពោត។ ចំណែកឯប្រភេទផ្លែឈើ និងបន្លែដែលមិនអាចរក្សាបានយូរ គឺមិនតម្រូវឲ្យចេញហ្សាកាត់ឡើយ ដូចជាផ្លែឪឡឹក ផ្លែទទឹម ស្ពៃ ដំឡូងបារាំងជាដើម។
៣. ប្រមូលផលរួចរាល់
ចំពោះដំណាំ និងផ្លែឈើ ចាំបាច់ត្រូវដកហ្សាកាត់នៅពេលច្រូតកាត់ និងប្រមូលផលរួចរាល់ ហើយវាមិនទាក់ទងនឹងគម្រប់ខួបឆ្នាំ ឬអត់នោះទេ។ ដូចនេះ ប្រសិនបើគេប្រមូលផលពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ គឺគេត្រូវដកហ្សាកាត់នៅរាល់ពេលដែលប្រមូលផល។ ប្រសិនបើគេបានដកហ្សាកាត់រួច បន្ទាប់មក គេយកវារក្សាទុកជាច្រើនឆ្នាំ ដូចនេះ មិនតម្រូវឲ្យគេត្រូវដកហ្សាកាត់រាល់ឆ្នាំដែលគេបានរក្សទុកនោះទេ។
អត្ថន័យនៃសត្វពាហនៈ គឺរាល់សត្វទាំងឡាយមនុស្សអាចទាញយកប្រយោជន៍ពីសត្វពាហនៈទាំងនោះ ហើយដែលសំដៅតែទៅលើសត្វអូដ្ឋ សត្វគោ និងសត្វចៀមប៉ុណ្ណោះ។
ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានប្រោសប្រទានដល់ខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់តាមរយៈការបង្កើតសត្វពាហនៈទាំងនោះដើម្បីឲ្យមនុស្សទទួលទានអំពីសាច់របស់វា យករោមរបស់វាមកធ្វើជាសម្លៀកបំពាក់ ហើយអាចជិះ និងផ្ទុកទំនិញនិងទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេនៅពេលធ្វើដំណើរលើពួកវាបាន។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយសត្វពាហនៈជាច្រើនដែលទ្រង់បានបង្កើតវាសម្រាប់ពួកអ្នក ដែលសត្វទាំងនោះ(មានរោមធ្វើជាសម្លៀកបំពាក់)ផ្ដល់ភាពកក់ក្ដៅ ហើយផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ជាច្រើន ហើយវាមួយចំនួន ពួកអ្នកក៏អាចទទួលទានបានផងដែរ។ ហើយនៅក្នុងនោះដែរ វាក៏ផ្ដល់សោភ័ណភាពដល់ពួកអ្នកនៅពេលដែលពួកអ្នកនាំវាត្រឡប់មកក្រោលវិញនៅពេលល្ងាច និងនៅពេលដែលពួកអ្នកនាំវាទៅឃ្វាលវិញនាពេលព្រឹក។ ហើយវាថែមទាំងដឹកជញ្ជូនទំនិញធ្ងន់ៗរបស់ពួកអ្នកឆ្ពោះទៅកាន់ប្រទេសមួយដែលពួកអ្នកអាចទៅដល់ទាំងការលំបាកខ្លួន។ ពិតប្រាកដណាស់ ម្ចាស់របស់ពួកអ្នកមហាករុណា មហាអាណិត ស្រឡាញ់”។ (អាន់ណះល៍៖៥-៧)
