وباګاني او مرضونه دا مهال برخه
درس د مرضونو څخه شرعي خلاصون:
د وبايې مرضونو د وجې نه د ویرې څپه د خلکو په مینځ کې په لوړه کچه خپريږي، نو مسلمان د مادي اسبابو د کارولو سر بیره په شرعي لاره د خلاصون کوشش هم کوي.
لمړی او تر ټولو اړین هغه څه چې مؤمن په هغې سره په مصیبتونو او ازميښتونو کې د خپل ځان د خلاصون لارې چارې لټوي هغه داده چې يواځې بايد الله پاک ته پناه یوسي د هغه نه د خلاصون دعا وکړي تر څو دا ازميښت او مصيبت لری کړي.
الله پاک ته عاجزې او زاري کول، تر څو ازميښت لري کړي او غمونه پاې ته رسوي، ځکه د الله پاک نه دعا کول د مسلمان ساتنه او د هغه قوي اسلحه ده ځکه هغه ازميښتونه چې د الله پاک په تقدیري فیصله راغلي وي هغه يواځې په دعا سره بدليږي.
په قرآن کريم سره شفا او علاج طلب کول، ځکه چې قرآن کريم د ټولو ښکاره او پټو مرضونو علاج او دوا ده، د الله پاک وينا ده: ﴿ وَنُنـزلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ﴾ (الاسراء: 82). او مونږ قرآن نازلوو هغه چې د مومنانو لپاره شفا او رحمت دى او ظالمانو ته نه زیاتوي مګر تاوان.
په رښتني ایمان او یقین سره په قرآن کريم د علاج او دوا اثر نور هم ډير قوي کيږي: ﴿ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ ﴾ (فصلت:44). ته (دوى ته) ووایه: دغه (قرآن) د هغو كسانو لپاره چې ایمان يې راوړى دى ؛ هدایت او شفا دى.
کله چې د هغې لپاره آذان وکړی شي خاصکر د سهار لمونځ د نبي کريم صلی الله علیه وسلم وينا ده:هغه څوک چې د سهار لمونځ په جماعت سره وکړي نو هغه د الله پاک په زمه وسپارل شو. صحيح مسلم.
شرعي يو مهم علاج هغه د مصيبت زده د ليدلو په وخت دعا ويل دي: په حديث شريف کې راغلي دي: څوک چې د مصيبت زده ليدلو په وخت دا دعا ولولي: الحمدُ لله الذي عافَانِي ممَّا ابتلاكَ به، وفَضَّلَني على كثيرٍ ممن خلقَ تفضِيلاً. ټول ثناصفت د الله پاک لپاره دي هغه ذات چې زه يې د هغه ازميښت نه ساتلی یم په کوم ازميښت چې ته اخته شوی يې، او ماته يې په خپل ډير مخلوق باندي غووره والی او فضيلت را په برخه کړی دی.الجامع الصغير. څوک چې دا دعا ووايې: نو دغه ازميښت به ورته نه رسيږي.
ځکه چې د الله پاک په ذکر کولو کې د نيا ټول خیرونه راجمع شوي دي، او ډيری اجر او ثواب يې په آخرت کې دی، د سهار ماښام په اذکار د مسلمان د ساتني لپاره ډير اړين دي بايد مسلمان يې ډير زیات اهتمام وکړي، د سهار ماښام د اذکارو ځېنې فوائد دادي چې د بنده زړه او سينه پراخه شي، زړه يې په راحت شي او د الله پاک مدد وسره شامل حال شي، او الله پاک يې د ملائکو په ټولي کې ديادونه کوي.
نبي کريم صلی الله علیه وسلم فرمايلي دي: هر څوک چې ماښام درې ځل دا دعا ولولي هیڅ نا څاپه مصیبت به ورته تر سهاره نه رسيږي او که څوک يې سهار درې ځل ووايې نو هیڅ ناڅاپه مصيبت به ورته تر ما ښامه نه رسيږي: (بِسْمِ اللهِ الذي لا يَضُرُّ مَعَ اسْمِهِ شَيْءٌ فِي الأَرْضِ ولا فِي السَّماءِ وهُوَ السَّميعُ العَلِيمُ. ثلاثَ مَرَّاتٍ). د الله پاک د نوم په مدد هغه ذات چې د نامه سره يې هيڅ شي په زمکه او اسمان کې ضرر نشي رسولی او هغه اوريدونکی او ليدونکی دی. رواه أبو داود.
د خوب نه مخکي د آیت کرسي لوستل:
په حديث شريف کې راغلي دي: کله چې ته خپلې بسترې ته راشي او آیت کرسي د پيل نه تر آخره پورې ولولي، نو د الله پاک لخوا نه به ستا لپاره يو ملاېک تر سبا پورې ستا پیردار وي شیطان به درته نيژدي نشي راتللی. رواه البخاري.
د سورت بقري آخرني دوه آیاتونه لوستل:
ابو مسعود رضي الله عنه وايې: نبي کريم صلی الله علیه وسلم ويلي دي: څوک چې د سورت بقري آخرني دوه آیاتونه د شپي ولولي د هر څه نه به د ده لپاره کافي شي. متفقٌ عليه.
د الله پاک پاکي او د هغه نه بښنه او استغفار غوښتل:
هغه څوک چې د الله پاک ذکر کوي او د هغه نه استغفار او بښنه غواړي، الله پاک به ورنه ټول شرونه او مصيبتونه لري کړي، د الله پاک وينا ده: ﴿ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ ۚ وَمَا كَانَ اللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ﴾ الأنفال: 33). او الله داسې نه دى چې دوى ته عذاب وركړي، په دې حال كې چې ته په دوى كې يې او الله دوى ته عذاب وركوونكى نه دى، په داسې حال كې چې دوى بخښنه (استغفار) غواړي.