.അദ്ദേഹത്തിന് നാല്പതിനോടടുത്ത് പ്രായമായപ്പോൾ അവിടുത്തേക്ക് ഏകാന്ത വാസം പ്രിയങ്കരമായി തോന്നി. റമദാൻ മാസം അവിടുന്ന് ആരാധനയിലും ദൈവസ്മരണയിലും മുഴുകി കൊണ്ട് ഏകനായി ഹിറാ ഗുഹയിൽ ചിലവഴിച്ചു. അങ്ങനെ വഹ്‌യ്‌ വരുന്നത് വരെ ഏകദേശം മൂന്ന് വര്ഷക്കാലത്തോളം അവിടുന്ന് ആ ഏകാന്ത വാസ രീതി തുടർന്നിരുന്നു.

നാൽപത് വയസ് പൂർത്തിയായപ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിൽ പ്രവാചകത്വത്തിന്റെ പ്രകാശം ഉദയം ചെയ്‌തു. തന്റെ സന്ദേശം കൊണ്ട് അല്ലാഹു അദ്ദേഹത്തെ ആദരിക്കുകയും തന്റെ സൃഷ്ടികളിലേക്ക് നിയോഗിക്കുകയും തന്നിൽ നിന്നുള്ള ആദരവ് മുഖേനെ വിശിഷ്ടനാക്കുകയും തന്റെയും തന്റെ സൃഷ്ടികളുടെയും ഇടയിലുള്ള വിശ്വസ്തനായി അദ്ദേഹത്തെ അവരോധിക്കുകയും ചെയ്‌തു. അങ്ങനെ അല്ലാഹുവിന്റെ കൽപന പ്രകാരം ജിബ്‌രീൽ (അ) അദ്ദേഹത്തിങ്കൽ വരികയും അദ്ദേഹത്തെ അല്ലാഹു ലോകർക്ക് കാരുണ്യവും മുഴുവൻ ജനങ്ങൾക്കുമുള്ള സന്തോഷ വാർത്ത അറിയിക്കുന്നവനും മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നവനുമാക്കുകയും ചെയ്‌തു.

സന്ദേശം എത്തിക്കാനുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ കൽപനയായ "ഹേ, പുതച്ചു മൂടിയവനേ, * എഴുന്നേറ്റ്‌ ( ജനങ്ങളെ ) താക്കീത്‌ ചെയ്യുക" (സൂ. മുദ്ദഥിര്‍ 1-2) അവതരിച്ച ഉടൻ തന്നെ അവിടുന്ന് തൗഹീദിലേക്കും അല്ലാഹു അദ്ദേഹത്തെ നിയോഗിച്ച മതം സ്വീകരിക്കുന്നതിലേക്കും ജനങ്ങളെ ക്ഷണിക്കാൻ തുടങ്ങി.

ശേഷം പ്രബോധനം പരസ്യപ്പെടുത്താൻ വേണ്ടി അല്ലാഹുവിൽ നിന്നും "അതിനാല്‍ നീ കല്‍പിക്കപ്പെടുന്നതെന്തോ അത്‌ ഉറക്കെ പ്രഖ്യാപിച്ച്‌ കൊള്ളുക." (സൂ. ഹിജ്ർ 94). എന്ന കൽപന ഇറങ്ങിയപ്പോൾ റസൂൽ(സ) ഇസ്‌ലാമിക പ്രബോധനം പരസ്യപ്പെടുത്തുകയും അല്ലാഹു കൽപിച്ചത് പോലെ തന്നെ സത്യം ഉറക്കെ പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്യാൻ ആരംഭിച്ചു.

അവരുടെ ദുഷിച്ച പ്രവർത്തനങ്ങൾ കൊണ്ടൊന്നും ഒരു ഉപകാരവുമില്ലെന്നും നബി(സ) പ്രബോധനത്തിൽ തുടരുക തന്നെയാണെന്നും ഖുറൈശികൾ മനസ്സിലാക്കിയപ്പോൾ ഇസ്‌ലാമുമായി പോരാടാൻ അവർ തീരുമാനിച്ചു. അവർ പ്രവാചകനെ ഉപദ്രവിക്കാനും അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം വിശ്വസിച്ച അനുചരന്മാരെ പീഡിപ്പിക്കാനും പ്രയാസപ്പെടുത്താനും തുടങ്ങി. ഖുറൈശികളുടെ ഉപദ്രവം അസഹനീയമായപ്പോൾ തന്റെ അനുചരന്മാരോട് അബ്സീനിയയിലേക്ക് പലായനം ചെയ്യാൻ നബി(സ) കൽപിച്ചു. പ്രവാചകത്വത്തിന്റെ അഞ്ചാം വർഷം സ്‌ത്രീകളും പുരുഷന്മാരുമുൾപ്പടെ ഏതാനും സ്വഹാബിമാർ അബ്സീനിയയിലേക്ക് ഹിജ്‌റ പോയി.

നബി(സ) യുടെ പ്രബോധനം വിജയത്തിനും പീഡനത്തിനുമിടയിലുള്ള പ്രയാസകരമായ പാതയിൽ ആയിരിക്കെ ഇസ്റാഉം മിഅ്റാജും സംഭവിച്ചു. വരാനിരിക്കുന്ന അനേകം വർഷങ്ങളിലെ പ്രബോധനത്തിന് റസൂൽ (സ) യെ സ്ഥൈര്യപ്പെടുത്താനും അവിടുത്തെ ആദരിക്കാനും ബഹുദൈവ വിശ്വാസികളുടെ ഉപദ്രവത്തിൽ നിന്നും പീഡനത്തിൽ നിന്നും അവരുടെ നിശേഷത്തിൽ നിന്നും അകൽച്ചയിൽ നിന്നും ക്ഷമ കൈക്കൊള്ളാനുമൊക്കെ വേണ്ടിയായിരുന്നു ഇത് സംഭവിച്ചത്.

മുസ്‌ലിംകളിൽ മിക്കവരും ഹിജ്‌റ പോയ ശേഷം നബി(സ) യും അബൂബക്കർ (റ) വും മദീനയിലേക്ക് ഹിജ്‌റ പുറപ്പെട്ടു. ഖുറൈഷികൾ അവരുടെ യാത്രയെ കുറിച്ച് അശ്രദ്ധയിലാകാൻ വേണ്ടി സാധാരണ വഴിയിൽ നിന്നും വിഭിന്നമായ വഴിയിലാണ് അവർ പുറപ്പെട്ടത്. അവർ രണ്ട് പേരും സൗർ ഗുഹയിൽ ഇറങ്ങുകയും അവിടെ മൂന്ന് നാൾ തങ്ങുകയും ചെയ്‌തു. ശേഷം അവിടെ നിന്നും പെട്ടെന്ന് ജനങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധയിൽ പെടാത്ത ചെങ്കടലിന് തീരത്തുള്ള വഴിയിലൂടെ മദീനയിലേക്ക് തിരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. നബി(സ) യും അബൂബക്കർ (റ) വും മദീനയുടെ പ്രാന്ത പ്രദേശത്ത് എത്തിയപ്പോൾ സന്തോഷവും ആനന്ദവും നിറഞ്ഞ ആഘോഷത്താൽ മുസ്ലീങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ സ്വീകരിച്ചു.

മദീനയിൽ എത്തിയ ശേഷം നബി(സ) ആദ്യമായി ചെയ്‌ത പ്രവർത്തനം പുതിയ ഒരു ഇസ്‌ലാമിക സമൂഹത്തിന് അടിത്തറ പാകിക്കൊണ്ട് മസ്ജിദുന്നബവി നിർമാണവും മുഹാജിറു (ഹിജ്‌റ വന്നവർ) കളുടെയും അൻസ്വാറു (മദീനയിലെ മുസ്ലിം) കളുടെയും ഇടയിൽ സാഹോദര്യ പ്രഖ്യാപനം നടത്തലുമായിരുന്നു.

മുസ്‌ലിംകൾക്ക് വേണ്ടി അവരുടെ മതവും രാഷ്ട്രവും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും മത പ്രബോധന മാർഗങ്ങൾ തുറന്ന് കിട്ടുന്നതിനുമായി യുദ്ധം ചെയ്യാനുള്ള അല്ലാഹുവിന്റെ അവതരിച്ചു. അല്ലാഹു പറയുന്നു: "യുദ്ധത്തിന്ന്‌ ഇരയാകുന്നവര്‍ക്ക്‌, അവര്‍ മര്‍ദ്ദിതരായതിനാല്‍ ( തിരിച്ചടിക്കാന്‍ ) അനുവാദം നല്‍കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു." (സൂ. ഹജ്ജ് 39). ഇതാണ് യുദ്ധത്തിന് അനുമതി നൽകിക്കൊണ്ട് ആദ്യമായി അവതരിച്ച ഖുർആൻ വചനം. നബി(സ) ഇരുപത്തേഴ് യുദ്ധങ്ങൾ നടത്തുകയും അമ്പത്തിയാറ് സൈനിക നിയോഗങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌.

പ്രബോധന പ്രവർത്തനങ്ങൾ പൂർത്തിയാവുകയും അറേബ്യൻ ഉപദ്വീപിലുടനീളം ഇസ്‌ലാം വ്യാപിക്കുകയും ജനങ്ങൾ കൂട്ടമായി അല്ലാഹുവിന്റെ മതത്തിലേക്ക് കടന്നു വരികയും ലോകത്ത് അതിന്റെ വ്യാപനത്തിന്റെ നാമ്പുകൾ മൊട്ടിടുകയും മറ്റെല്ലാ മതങ്ങളുടെയും മുകളിൽ അതെത്തുകയും ചെയ്‌തപ്പോൾ റസൂൽ (സ) തന്റെ അവധി എത്തിയതായി മനസ്സിലാക്കുകയും തന്റെ രക്ഷിതാവിനെ കണ്ടു മുട്ടുന്നതിനായുള്ള ഒരുക്കങ്ങൾ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്‌തു. നബി(സ) യിൽ നിന്നും ഈ നശ്വരമായ ഇഹലോകത്ത് നിന്നും യാത്ര തിരിക്കാൻ പോകുന്ന പോലെയുള്ള വാക്കുകളും പ്രവർത്തനങ്ങളും പ്രകടമാകാൻ തുടങ്ങുകയും ചെയ്‌തു.

നബി(സ) വിട പറഞ്ഞെങ്കിലും അവിടുത്തെ മതം ഇവിടെ ബാക്കിയാണ്; അവിടുന്ന് വിട പറയുമ്പോൾ നന്മകളിൽ നിന്ന് ഒന്ന് പോലും തന്റെ സമുദായത്തെ അറിയിക്കാതെ വിട്ടേച്ച് പോവുകയോ തിന്മകളിൽ നിന്ന് ഒന്ന് പോലും അവർക്ക് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകാതെ അവശേഷിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്‌തിട്ടില്ല, അവിടുന്ന് അറിയിച്ച് തന്ന നന്മകൾ തൗഹീദും അല്ലാഹു ഇഷ്ടപ്പെടുകയും തൃപ്തിപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്ന മുഴുവൻ കാര്യങ്ങളുമായിരുന്നു, അവിടുന്ന് മുന്നറിയിപ്പ് നൽകിയ തിന്മകൾ ശിർക്കും അല്ലാഹു വെറുക്കുന്ന മറ്റു കാര്യങ്ങളുമായിരുന്നു.