مرګ او جنازه دا مهال برخه
درس په میړي باندي خپګان او تعزیت
تعزیت
د مړي کورنۍ ته تعزیت کول،د هغه خپلوانو ته تسلي ورکول،او په ښه کلام سره د هغوۍ مصیبت کمول،د مړي لپاره دعا او اهل ته د صبر تلقین،هغوۍ ته تذکیر کول چې دا اجر وګنړي،ځکه نبي صلی الله علیه وسلم زینب ته فرمایلي و:بیشکه الله چې کوم ماشوم واغسته هغه هم د الله و،او هغه چې ماته راکړی و،او هر شی د الله په نزد مقرر وخت لري،باید ته صبر وکړه،او اجر وګنړه.
د مړي کورنۍ ته تعزیت کول ددفن نه مخکې او وروسته جایز دي،په هر ځای کې،برابره ده که په مسجد کې وي،او که مقبره،یا کور وغیره کې
د تعزیت په مراسمو کې مبالغه کول لکه خیمې نصب کول،یا روټۍ تیارول،او د خلکو راجمع کیدل،د رسول الله د سنت خلاف ده،نه دا کار د صحابه و نه ثابت دی ځکه دا خو د غم مناسبت دی،
په مړې پسې خفګان کول
ژړا یو فطري امر دی،چې د فقدان او غم څخه عبارت دی،او کله چې د نبي صلی الله علیه وسلم ځوي وفات شو،ابراهیم،نو د هغه د سترګو نه اوښکې راروانې شوې
اسلام په مړي باندې د غم د اظهار لپاره یو څو شروط وضع کړي دي:
د ښځې عدت کله چې د هغې خاوند مړ شي
څلور میاشتې او لس ورځې یا د بچې پیدایش کله چې حامله وه
کله چې د ښځې خاوند وفات شي نو د عدت په حالت کې په هغې څه لازم دي؟
د قبرونو زیارت په درې قسمه دی
۱.مستحب زیارت
د مرګ د یادولو په غرض د قبرونو زیارت،مستحب دی،رسول الله فرمايل:ما تاسو د قبرونو د زیارت څخه منع کړې وۍ،خو وس یې کولی شۍ،ځکه دا تاسو ته اخرت رایادوي.
۲.مباح زیارت
ددې نه مراد د قبر زیارت کول،د مباح مقصد لپاره،د اخرت یادولو لپاره نه،پدې شرط چې حرام باندې به مشتمل نه وي،مثلا د خپلوان یا ملګري د قبر زیارت کول.
۳.حرام زیارت
د مقبرې زیارت چې حرام پکښ وي،لکه په قبر باندې دپاسه کیناستل،یا ګرځیدل،یا مخ وهل،ژړا کول،یا بدعت لکه د قبر والا څخه وسیله غوښتل،یا تبرک یا نور شرکیات لکه د هغه څخه مدد غوښتل وغیره
نو مسلمان چې د قبر زیارت کوي،ددې مقاصد
د قبرونو د زیارت په وخت باید متنبه شو چې په هغې کیناستل،یا دپاسه ګرځیدل منع دي،د مړي د احترام او اکرام د وجې،دې وجې نبي صلی الله علیه وسلم ددې کار عقوبت بیان کړی،هغه فرمايي:که یو کس په اور باندې کیني چې جامې ورله وسیزي او بدن هم،دده لپاره بهتره ده ددې نه چې په قبر باندې کیني.
.jpg)
د مقبرې د زیارت په وخت دعا
د قبر د زیارت په وخت دا دعا لوستل:«السلام عليكم دار قوم مؤمنين، وإِنا إِن شاء الله بكم لاحقون»پتاسو سلام ای مومنانو او مونږ هم تاسو پسې وروسته دروان یو،یا «السلام على أهل الديار من المؤمنين والمسلمين، ويرحم الله المستقدمين منا والمستأخرين، وإِنا إِن شاء الله بكم للاحقون»ای مومنانو او مسلمانانو پتاسو سلام،الله دې مونږ کې مخکې تلونکي او وروسته کسانو باندې رحم وکړي،او مونږ هم تاسو پسې دروان یو،یا دا « السلام عليكم أهل الديار من المؤمنين والمسلمين، وإنا إن شاء الله للاحقون، أسأل الله لنا ولكم العافية » (مسلم 975 ).
