زده کړه جاري وساته

د داخلیدلو ثبت نام دې و نه کړ
په دې علمې ميز کې همدا اوس داخله وکړه خپل پرمختګ وڅاره سیاليو کې شريک شه خپل ميډالونه راجمع کړه او په هغه موضوعاتو کې چې تا تکميل کړي دي الکتروني سند واخله

د کوچ کولو اړوند احکام او مسائل دا مهال برخه

درس هغه عام احکام او مسائل چې د سفرونو سره تړاو لري.

د سفر په تړاو احکام او مساېل پواځې د لمانځه او روژو نه دي بلکه نور دا سې مسایل هم شته چې د هغې پيژنده اړینه ده چې يوه برخه يې په دې درس کې زده کولی شي.

د هغه عامو احکامو پيژندل کوم ته چې د سف په وخت اړتیا لري. 

د خوب په وخت اور مړ کول.

د ژمې په موسم کې ډير ځل په سفرونو کې خلک د ګرمائش په موخه اورونه بلوي خاصکر په خیمو وغیره کې نو د ويده کيدلو نه مخکي بايد بل اور مړ کړی شي.

ابو موسی اشعري رضي الله عنه وايې: چې په مدينه کې يوه شپه يو کور اور واخست او وسوځيد، نبی کريم صلی الله علیه وسلم ته چې خبر راورسید، ويوېل: بیشکه دا اور ستاسې دښمن دی، چې کله ويده کيږي نو دخپلو ځانونه دا اور مړ کوي، په يو بل حديث کې راځي: بیشکه ډير ځل سرکشه مږه د اور باتۍ راکش کړي او په خلکو کور وسوزوي.

د ښکا رکولو احکام او مساېل:

ښکار په اصل کې حلال دی، مګر داسي نه دي کول پکار چې د ښکار په وجه د انسان د ښکار سره دومره زیاته مينه پیدا شي چې د دين د ښيګڼو او د اهل وعیال د خدمت نه ځان غافله کړي، او يا دا ښکار د اسراف او فخر کولو سبب وګرځي په يو حديث شريف کې راغلي دي: هغه څوک چې په کلو باڼډو کې اوسيږي زړونه يې سختیږي او هغه څوک چې ښکار پسي روان وي غافله کيږي. رواه أبوداود.

په اصل کې د هر حيوان ښکار کول او د هغې خوراک جواز لري مګر هغه چې د هغې په منع باندي شرعي دليل راشي، لکه هر داړور حيوان لکه په حيواناتو شرمخان او ګيدړان وغیره او په مرغانو کې هر پنجور مرغان لکه باز و غیره او همدغه شان زهريله حیوانات لکه ماران لړمانان و غیره.

په حرم کې ښکار کول جواز نلري همدغه شان په هغه چا چې احرام يې تړلی وي يعني د احرام په حالت کې وي، نور ښکار د کال په ټولو میاشتو کې جواز لري اګر که د عزت میاشتي وي يا د جمعې ورځ وي خو د هغه حيوان ښ:ار کول جواز نلري کوم چې د بل چا ملکيت کې وي.

په ښکار کولو کې دا شرط دی چې ښکار کونکی به مسلمان وي او بسم الله به يې ویلي وي که چيرته د ښکار يو مرغۍ خپله والوزي او د ښکار کونکي مرمۍ د هغه د علم نه پرته د مشين څخه ووزي او هغه مرغۍ ښکار شي نو د هغه ښکار خوراک جواز نلري مګر که د هغه ښکار مړکيدلو نه مخکې يې را ونیسي او بسم الله ورباندي ووايې او ذبح يې کړي بيا يې خوراک جواز لري.

همدغه شان په ښکار کې دا هم لازم دي چې ښکار به د ښکاري په زخمي کولو ښکار شي، داسي به نه وي چې ساه ورله بنده کړي يا يې پّه اوبو کې ډوب کړي يا يې په دروند څيز ووهي مړ يې کړي او يايې د لوړ ځاې و غیره ښکته وغورزوي او مړ يې کړي، که چيرته يې ښکار په داسي حالت کې را ګير کړ چې ساه په کې وه او ژوندی و، نو په شرعي طريقه به يې حلال کړي.

هسي د سات تیري لپاه ښکار کول ممنوع دي لکه هغه څوک چې ښکار وکړي او بيا يې خوري نه همدغه شان هغه ښکار چې نورو خلک د ښکاري په ښکار ويريږي هم ممنوع دی او د يو مرغه وغیره تړل چې نور مرغان په هغې سره ښکار کړي هم ممنوع او ګناه ده.

د عمر ځوې عبد الله رضي الله عنهما د قريشو په دوه ځوانانو ورتير شو هغوې يوه مرغې مخامخ تړلی وه او په غشو يې ويشتله او د مرغې مالک ته به يې هغه غشی ورکولو کوم چې به له دوې نه خطا شو، چې کله يې عبد الله بن عمر رضي الله عنهما وليد و تيښتيدل، عبد الله بن عمر رضي الله عنه وويل: دا کار چا وکړ، د الله پاک لعنت يې ورباندي، بیشکه د الله پاک پيغمبر په هغه چا لعت ویلی دی، څوک چې يو ژوندی څيز مخامخ د ويشتلو په موخه ودروي.

نورو خلكو ته په اسلحې سره اشاره کول حرام دي، اګر که په ټوقو سره وي، حديث شريف کې راغلي دي: تاسې کې هيڅوک دې خپل ورور ته په اسلحې سره اشاره نه کوي، ځکه دا نه پوهيږي کیدی شي چې شیطان دده دلاس نه هغه اسلحه خلاصه کړي او خپل ورور ووژني او د دوزخ کندي ته داخل شي. بل حديث شريف کې راغلي دي: هغه څوک چې خپل ورور ته په اسلحې سره اشره وکړي نو ملاېکې ورباندي لعنت وايې اګر دا يې خپل د مور او پلار نه سکه ورور وي. مسلم.

په ښکاري لازم ده چې د ښکار په تړاو ټول احکام مساېل او ترتيب زده کړي تر څو خپل ځان او نور خلک روغ وساتي، د ښکار په تړاو ځېنې ځانګړي احکام دي چې ښکار څنګه بايد حلال کړی شي او د ښکارزن سپيو سره بايد څنګه برخورد وکړی شي او چې ښکار مړ شي نو بايد څه وکړی شي په دې ټولو احکامو او مساېلو کې باید علماو ته خامخا رجوع وکړي شي.

د خوراکونو احکام او مساېل

اصل په خوراکونو کې حلال والی او پاکوالی دی مګر هغه خوراک چې شرعي دليل د هغې په حرمت ثابت شي.

په خوراکونو کې حرام خوراکونه.

١
مرداره او د هغې برخې:
٢
خنزیران
٣
شراب او هغه شیان چې په هغې د شرابو ګډون شوی وی.
٤
هغه شیان چې د انسان جسم ته ضرر ورکوي.
٥
غلا شوي يا په زور اخستل شوي خوراکونه
٦
غلا شوي يا په زور اخستل شوي خوراکونه.

د خوراکونو په حلال والی کې ټولې ميوي او سبزیاني داخل دي که د سحرا وي او يا په بازار کي شتون ولري ټول حلال دي مګر هغه به نه خوري چې د انسان بدن ته ضرر ورکوي يا انسان ته د هغې بشپړ معلومات نه وي.

بیشکه په کاميابۍ سره تا درس پوره کړ


امتحان شروع کړه