ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន សិទ្ធិរបស់កូនៗ
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានដាក់នៅក្នុងដួងចិត្តឪពុកម្តាយគ្រប់រូបនូវក្តីប្រាថ្នាចង់មានកូនចៅបន្តពូជពង្សដែលល្អ ហើយនេះ ក៏ធ្លាប់ជាក្តីប្រាថ្នារបស់ឪពុកយើង ព្យាការី អាហ្ទាំ និងភរិយារបស់គាត់(ហាវ៉ា)ផងដែរ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “អល់ឡោះជាអ្នកដែលបានបង្កើតពួកអ្នកមកពីមនុស្សតែមួយគត់(អាហ្ទាំ) ហើយទ្រង់បានបង្កើតចេញពីគាត់នូវភរិយារបស់គាត់(ហាវ៉ា)ដើម្បីឱ្យគាត់មានភាពរីករាយរស់នៅជាមួយនាង។ នៅពេលគាត់បានរួមភេទជាមួយនាង នាងក៏មានផ្ទៃពោះដ៏ស្រាល ហើយនាងបន្ដពពោះនោះ។ នៅពេលផ្ទៃពោះនោះមានសភាពធ្ងន់ គេទាំងពីរក៏បានបួងសួងសុំពីអល់ឡោះដែលជាម្ចាស់របស់ពួកគេទាំងពីរថា៖ ពិតប្រាកដណាស់ ប្រសិនបើទ្រង់ប្រទានឱ្យពួកយើងនូវកូនដ៏ល្អម្នាក់នោះ ពួកយើងពិតជានឹងក្លាយទៅជាអ្នកដែលស្ថិតក្នុងចំណោមអ្នកដែលដឹងគុណជាមិនខាន”។ (អាល់អាក់រ៉ហ្វ៖១៨៩)។ ការទទួលបាននូវក្តីប្រាថ្នានេះ គឺជាក្តីសប្បុរស និងជាការប្រោសប្រទានពីអល់ឡោះជាម្ចាស់ដ៏មហាឧត្តុង្គឧត្តមដែលទាមទារនូវការដឹងគុណជានិច្ចចំពោះឧបការគុណមួយនេះ។
សាសនាឥស្លាមបានយកចិត្តទុកដាក់ពីបញ្ហាកូនចៅ និងអ្វីដែលទាក់ទងនឹងវា ហើយអ្វីដែលបង្ហាញដូចនេះ គឺពាក្យបន្ទូលរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់នៅក្នុងគម្ពីរគួរអានដែលនិយាយអំពីកូនចៅ និងពរជ័យនៃការទទួលបានកូន គឺត្រូវបានលើកឡើងបន្ទាប់ពីការនិយាយអំពីអំណាចនៃការគ្រប់គ្រងរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ចំពោះមេឃា និងផែនដី។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “អំណាចនៅលើមេឃជាច្រើនជាន់ និងផែនដី គឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អល់ឡោះ។ ទ្រង់បង្កើតអ្វីតាមតែទ្រង់មានចេតនា។ ទ្រង់ប្រទានឱ្យមានតែកូនស្រីចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនា ហើយទ្រង់ក៏ប្រទានឱ្យមានតែកូនប្រុសចំពោះជនណាដែលទ្រង់មានចេតនាដែរ។ ឬទ្រង់ប្រទានឱ្យពួកគេមានទាំងកូនប្រុសទាំងកូនស្រី ហើយទ្រង់ក៏ធ្វើឱ្យអ្នកណាម្នាក់គ្មានកូនតាមតែទ្រង់មានចេតនាដែរ។ ពិតប្រាកដណាស់ ទ្រង់មហាដឹង មហាមានអានុភាព”។ (អាសស្ហ៊ូរ៉៖៤៩-៥០)។ ពិតប្រាកដណាស់ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានចាត់ទុកកូនចៅ គឺជាចំណែកមួយនៃគ្រឿងលម្អនៃឆាកជីវិតលោកិយ។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ទ្រព្យសម្បត្ដិនិងកូនចៅ គឺជាគ្រឿងលម្អនៃជីវិតលោកិយ”។ (អាល់កះហ្វី៖៤៦)
ច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាមបានផ្តល់នូវសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងដល់កូនៗ និងការអប់រំពួកគេ ព្រោះពួកគេ គឺទំពាំងស្នងឫស្សីនាពេលអនាគត ហើយភាពល្អប្រសើររបស់ពួកគេ គឺជាការបន្តនូវភាពជាខ្ញុំបម្រើរបស់អល់ឡោះនៅលើផែនដីផងដែរ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ឱបណ្ដាអ្នកដែលមានជំនឿទាំងឡាយ! ចូរពួកអ្នកការពារខ្លួនប្រាណរបស់ពួកអ្នក និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកអ្នកឱ្យផុតពីភ្លើងនរក ដែលវត្ថុសម្រាប់ដុតវានោះ គឺមនុស្សនិងដុំថ្ម”។ (អាត់តះរីម៖៦)។ អាលី រទអ បានបកស្រាយថា៖ “ពោលគឺត្រូវបង្រៀនពួកគេ និងអប់រំពួកគេឲ្យមានសីលធម៌ល្អ”។ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “បុគ្គលណាចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាកូនស្រីពីរនាក់រហូតដល់ពួកនាងពេញវ័យ នៅថ្ងៃបរលោក ខ្ញុំនឹងគេ គឺដូចជាម្រាមពីរនេះ”។ លោកបានក្ដាប់ម្រាមរបស់លោក។ (មូស្លីម៖២៦៣១)
សិទ្ធិរបស់កូនៗទៅលើឪពុក
សិទ្ធិទាំងនេះរួមមាន ការផ្តល់ទីជម្រក ចំណីអាហារ សម្លៀកបំពាក់ ការថែទាំសុខភាព និងការផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពតាមរបៀបដែលបានបញ្ញត្តិដោយច្បាប់ឥស្លាម។ សិទ្ធិទាំងនេះ គឺជាកាតព្វកិច្ចលើឪពុក ប្រសិនបើឪពុកមានលទ្ធភាព។
ក្នុងចំណោមសិទ្ធិអរូបីដ៏ធំធេងបំផុតដែលចាំបាច់លើឪពុកម្តាយត្រូវផ្តល់ឲ្យកូនៗនោះ គឺត្រូវចិញ្ចឹមបីបាច់ពួកគេឲ្យបានល្អដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវនៃសាសនា ដោយត្រូវបង្រៀនពួកគេនូវគម្ពីរគួរអានុលការីម និងស៊ុណ្ណះដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់ព្យាការី, បង្រៀនពួកគេពីជីវប្រវត្តិរបស់ព្យាការី សអវ និងអប់រំពួកគេតាមការប្រៀនប្រដៅរបស់សាសនាឥស្លាម ដោយអនុវត្តនូវបទបញ្ជាទាំងឡាយដែលឥស្លាមបានបង្គាប់ប្រើ និងបោះបង់ចោលនូវអ្វីដែលឥស្លាមបានហាមឃាត់ ព្រមទាំងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវសីលធម៌ សុជីវធម៌ដែលមាននៅក្នុងសាសនាឥស្លាម។ ទាំងអស់នេះ គឺស្ថិតនៅក្រោមម្លប់នៃការលើកតម្កើងអល់ឡោះជាម្ចាស់ និងក្តីស្រឡាញ់របស់ទ្រង់ ក៏ដូចជាក្តីស្រឡាញ់របស់ព្យាការីទ្រង់ សាសនារបស់ទ្រង់ និងច្បាប់បញ្ញត្តិរបស់ទ្រង់។
ការមានភាពទន់ភ្លន់ចំពោះកូនៗមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងលើការរីកធំធាត់របស់ពួកគេ និងបើកនូវការយល់ឃើញរបស់ពួកគេ។ ការខ្វះក្តីមេត្តាករុណានិងភាពទន់ភ្លន់ចំពោះកូនៗ ការមានទំនាក់ទំនងជាមួយពួកគេប្រកបដោយភាពគ្រោតគ្រាត ឃោរឃៅ ឬបង្ហាញនូវភាពព្រងើយកន្តើយចំពោះពួកគេពីសំណាក់ឪពុកម្តាយ អាចនាំឱ្យដួងវិញ្ញាណរបស់ពួកគេងងឹតស្លុប ពន្លត់នូវភាពវាងវៃនៅក្នុងខួរក្បាលរបស់ពួកគេ និងធ្វើឱ្យពួកគេមានភាពអកតញ្ញូ និងមិនស្តាប់បង្គាប់។
ក្នុងចំណោមសិទ្ធិអរូបីនេះដែរ គឺត្រូវផ្តល់បរិយាកាសនៃការគោរព ភាពស្ងប់ស្ងាត់ នឹងនរ និងក្តីស្រលាញ់ក្នុងគ្រួសារ។ ជាការពិតណាស់ ការឈ្លោះទាស់ទែងគ្នារវាងឪពុកម្តាយ ឬបងប្អូន គឺមិនបានបញ្ចប់ឡើយ ដោយវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់អាកប្បកិរិយារបស់ក្មេងតូចៗ ហើយធ្វើឱ្យពួកគេស្ថិតក្នុងបរិយាកាសតានតឹង និងគុំគួន។
ក្នុងចំណោមសិទ្ធិអរូបីនេះផងដែរ គឺឪពុកម្តាយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើការជ្រើសរើសមិត្តល្អ(កល្យាណមិត្ត)សម្រាប់កូនៗរបស់ខ្លួន ហើយមិនត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេទៅលាយឡំជាមួយមនុស្សដែលមានអាកប្បកិរិយាមិនល្អ ឬទម្លាប់ដែលគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមនោះទេ ព្រោះថាការធ្វើបែបនេះ គឺប៉ះពាល់ដល់អាកប្បកិរិយារបស់ពួកគេ និងធ្វើឲ្យអាកប្បកិរិយាមិនល្អត្រូវបានចម្លងពីអ្នកដទៃមកពួកគេ។
ឪពុកម្តាយគប្បីពិនិត្យមើលស្ថានភាពរបស់កូនប្រុសស្រីរបស់ខ្លួន និងតាមដានអាកប្បកិរិយា និងសកម្មភាពរបស់ពួកគេ ហើយធ្វើអន្តរាគមន៍តាមរយៈការឲ្យដំបូន្មាន ណែនាំ និងចង្អុលបង្ហាញនៅពេលណាដែលកាលៈទេសៈតម្រូវ។ ប៉ុន្តែត្រូវមានកម្រិតសមល្មម ដោយមិនត្រូវធ្វើការណែនាំ ឬចង្អុលបង្ហាញបន្តបន្ទាប់គ្នានោះទេ ហើយក៏មិនគួរណែនាំគ្រប់បញ្ហាទាំងតូច ទាំងធំនោះដែរ ព្រោះថាការធ្វើដូចនេះអាចធ្វើកូនៗមានការធុញទ្រាន់ក្នុងការស្តាប់ ឬធ្វើតាមការណែនាំនោះ។ ដូច្នេះ ឪពុកម្តាយគប្បីជ្រើសរើសពេលវេលា និងវិធីសាស្ត្រសមស្របសម្រាប់ផ្តល់ការណែនាំ និងការចង្អុលបង្ហាញដល់កូនៗរបស់ខ្លួន។
សិទ្ធិកូនៗទៅលើឪពុកម្តាយ
ការជ្រើសរើសស្វាមី ឬភរិយាដែលល្អ(គ្រប់លក្ខណ៍)
ចាំបាច់លើបុរសធ្វើការជ្រើសរើសស្ត្រីជាភរិយាដែលខ្លួនគិតថានឹងក្លាយជាអ្នកម្តាយដ៏ល្អម្នាក់សម្រាប់កូនៗរបស់ខ្លួន ហើយស្ត្រីក៏ចាំបាច់ត្រូវធ្វើការជ្រើសរើសបុរសម្នាក់ជាស្វាមីដែលខ្លួនគិតថានឹងក្លាយជាលោកឪពុកដ៏ល្អម្នាក់សម្រាប់កូនៗរបស់ខ្លួនដែរ។
សិទ្ធិរស់រានមានជីវិត
សិទ្ធិទទួលបាននាមត្រកូល
គឺជាសិទ្ធិរបស់ទារកក្នុងការភ្ជាប់នាមត្រកូលទៅកាន់ឪពុករបស់ខ្លួន។ នោះក៏ព្រោះតែរាល់អ្វីៗទាំងអស់ដែលទាក់ទងនឹងកូនៗ ទាំងសិទ្ធិផ្នែកសម្ភារៈ(រូបី) និងសិទ្ធិអរូបី គឺត្រូវភ្ជាប់ជាមួយនឹងសិទ្ធិនេះ។ ហេតុនេះ បុរសម្នាក់គ្មានសិទ្ធិពោលអះអាងថា បុគ្គលណាម្នាក់មិនមែនជាកូនរបស់ខ្លួន ឬបដិសេធមិនភ្ជាប់នាមត្រកូលកូននោះមកកាន់ខ្លួនឡើយ លើកលែងតែមានអំណះអំណាងច្បាស់លាស់(ដែលបញ្ជាក់ថា បុគ្គលនោះពិតជាមិនមែនជាកូនរបស់ខ្លួនឡើយ) ហើយគេមិនទទួលយកការសង្ស័យឡើយ(លុះត្រាតែច្បាស់លាស់ប្រាកដមែន)។
សិទ្ធិទទួលបានការបំបៅតាមធម្មជាតិ
វិទ្យាសាស្ត្រទំនើបបានបញ្ជាក់ពីអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទាំងផ្នែកសុខភាព ផ្លូវចិត្ត និងសង្គមពីការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយនេះ។
សិទ្ធិទទួលបានឈ្មោះដែលល្អ
វាមិនមែនជាសិទ្ធិបន្ទាប់បន្សំនោះទេ ផ្ទុយទៅវិញ វាជាកាតព្វកិច្ចជាមូលដ្ឋានមួយដែលព្យាការី សអវ លោកជំរុញសហាហ្ពាត់របស់លោកឲ្យធ្វើ។ ម្យ៉ាងទៀត លោកក៏បានប្រើពួកគេឱ្យជៀសវាងពីឈ្មោះដែលមានន័យអវិជ្ជមានផងដែរ។ រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ លោកយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការដាក់ឈ្មោះនេះខ្លាំងបំផុត រហូតដល់លោកបានផ្លាស់ប្តូរឈ្មោះសហាហ្ពាត់របស់លោកមួយចំនួនក្រោយពីពួកគាត់បានចូលឥស្លាម ព្រោះការដាក់ឈ្មោះ ក៏មានឥទ្ធិពលលើបុគ្គលិកលក្ខណៈ និងអាកប្បកិរិយារបស់បុគ្គលផងដែរ។
សិទ្ធិទទួលបានអាគីកោះ
អាគីកោះ គឺជាសត្វដែលគេសំឡេះឲ្យទារក(ដោយភ្ជាប់ជាមួយការនៀត និងលក្ខខណ្ឌដោយឡែក)ដើម្បីជាការថ្លែងអំណរគុណចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់(ដែលបានប្រទានបុត្រដល់គេ)។ ព្យាការី សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “រាល់ទារកទាំងអស់ គឺត្រូវគេដាក់បញ្ចាំនឹងអាគីកោះរបស់គេ។ គេសំឡេះឲ្យទារកនោះនៅថ្ងៃទីប្រាំពីរ(បន្ទាប់ពីប្រសូត្រ) ហើយគេកោរសក់ និងដាក់ឈ្មោះ(ឲ្យទារកនោះ)”។ (អាពូហ្ទាវូទ៖២៨៣៨)។ លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ “ចំពោះទារកដែលជាក្មេងប្រុស ត្រូវសំឡេះសត្វចៀមចំនួនពីរក្បាល ហើយចំពោះទារិកាដែលជាក្មេងស្រីត្រូវសំឡេះសត្វចៀមមួយក្បាល”។ (អាពូហ្ទាវូទ៖២៨៣៤)
សិទ្ធិទទួលបានទំនាក់ទំនងមួយប្រកបដោយភាពយុត្តិធម៌
ឪពុកម្តាយត្រូវមានភាពយុត្តិធម៌រវាងកូនៗរបស់ខ្លួនដោយមិនលម្អៀង មិនថាកូនប្រុស ឬកូនស្រីដោយគ្មានការបែងចែកឡើយ។ អំពី អាន់នួកម៉ាន ពិន ហ្ពាស្ហៀរ រទអ បាននិយាយថា៖ ឪពុករបស់ខ្ញុំបានបរិច្ចាគ(អំណោយ)ទ្រព្យសម្បត្តិមួយចំនួនរបស់គាត់មកឲ្យខ្ញុំ។ នៅពេលនោះ ម្តាយរបស់ខ្ញុំ អ៊ុមរ៉ោះ ពិនទី រ៉វ៉ាហះ បាននិយាយថា៖ “ទេ ខ្ញុំមិនទាន់យល់ព្រម(ឯកភាពទេ) លុះត្រាតែរ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ លោកធ្វើសាក្សីឲ្យអ្នកសិន”។ ពេលនោះ ឪពុករបស់ខ្ញុំក៏បានទៅជួបនឹងព្យាការី សអវ ដើម្បីឲ្យលោកធ្វើជាសាក្សីឲ្យគាត់ចំពោះការបរិច្ចាគ(អំណោយ)ដែលគាត់ផ្តល់ឲ្យខ្ញុំ។ រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ ក៏បានសួរគាត់ថា៖ “តើអ្នកបានធ្វើដូចេ្នះចំពោះកូនៗទាំងអស់របស់អ្នកឬ”? គាត់បានឆ្លើយថា៖ “ទេ”។ លោកក៏បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ចូរពួកអ្នកកោតខ្លាចអល់ឡោះ ហើយត្រូវមានភាពយុត្ដិធម៌ចំពោះកូនៗរបស់ពួកអ្នក”។ ពេលនោះ ឪពុករបស់ខ្ញុំបានត្រឡប់មកវិញ ហើយយកអំណោយនោះទៅវិញ”។ (ពូខរី៖២៥៨៧, មូស្លីម៖១៦២៣)
៨. សិទ្ធិទទួលបានការបួងសួងសុំទូអាឲ្យពីសំណាក់ឪពុកម្តាយ
រ៉ស៊ូលុលឡោះ សអវ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ការបួងសួងបីយ៉ាងនឹងត្រូវគេទទួលយកដោយគ្មានការសង្ស័យឡើយ គឺការបួង សួងរបស់អ្នកដែលត្រូវគេបំពាន ការបួងសួងរបស់អ្នកដំណើរ និងការបួងសួងរបស់ឪពុកម្ដាយឲ្យកូនរបស់ខ្លួន”។ (អ៊ិពនូម៉ាហ្ជះ៖៣៨៦២)។ លោកបានមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ “ចូរពួកអ្នកកុំបួងសួងអាក្រក់ឲ្យខ្លួនឯង កុំបួងសួងអាក្រក់ឲ្យកូនចៅខ្លួនឯង និងកុំបួងសួងអាក្រក់ឲ្យទ្រព្យសម្បត្ដិរបស់ពួកអ្នក ព្រោះខ្លាចចំពេលមួយដែលគេបួងសួងសុំទៅចំពោះអល់ឡោះក្នុងម៉ោងនោះ ទ្រង់ទទួលយកការបួងសួងរបស់ពួកអ្នក”។ (មូស្លីម៖៣០០៩)
