ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន ជំងឺរាតត្បាត មេរៀន និងដំបូន្មាន
ការទទួលការសាកល្បងនឹងជំងឺរាតត្បាតផ្សេងៗ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមការកំណត់របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់បានបញ្ចុះទៅលើមនុស្សលោកទូទៅ ទាំងអ្នកមូស្លីម និងទាំងអ្នកមិនមែនមូស្លីម។ ក៏ប៉ុន្តែស្ថានភាពរបស់អ្នកមូស្លីមជាមួយនឹងការសាកល្បងផ្សេងៗ គឺពុំដូចស្ថានភាពរបស់អ្នកផ្សេងនោះឡើយ។ ជាការពិតណាស់ ពួកគេប្រាស្រ័យទាក់ទង(ប្រឈមមុខ)ជាមួយនឹងការសាកល្បងទាំងនោះទៅតាមអ្វីដែលព្រះជាម្ចាស់របស់គេបានបង្គាប់ប្រើ ដូចជាការមានភាពអត់ធ្មត់ និងការប្រកាន់យកហេតុជាបច្ច័យក្នុងការការពារពីគ្រោះ ក៏ដូចជាជំងឺរាតត្បាតទាំងនោះមុនពេលដែលវាកើតឡើង និងស្វែងរកការព្យាបាលប្រសិនបើជំងឺនោះធ្លាក់ទៅលើរូបគេ។
ចំពោះការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតដោយសារតែភាវៈដ៏ទន់ខ្សោយដែលគេមិនអាចមើលឃើញនឹងភ្នែកទទេ លើកលែងតែតាមរយៈការប្រើមីក្រូទស្សន៍ ហើយវាបណ្តាលឱ្យមានការភ័យស្លន់ស្លោ និងភ័យខ្លាចនៅក្នុងខ្លួន(ដូចក្នុងករណីជំងឺកូរ៉ូណាជាដើម) គឺជាភស្តុតាងបញ្ជាក់ពីអំណាចដ៏អស្ចារ្យរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ និងភាពទន់ខ្សោយនៃសត្វលោក(ម៉ាខ្លូក)ទាំងឡាយ។ មិនថាពួកគេជឿនលឿនប៉ុណ្ណា និងបច្ចេកវិទ្យាដែលពួកគេមានទំនើបយ៉ាងណានោះទេ ពួកគេមិនអាចចាកចេញពីរង្វង់នៃភាពទន់ខ្សោយ និងការអសមត្ថភាពក្នុងនាមជាមនុស្សលោកនោះឡើយ ហើយវាក៏ជាភស្តុតាងបង្ហាញថា អល់ឡោះជាម្ចាស់ គឺជាអ្នកដែលមានឫទ្ធានុភាពខ្លាំងពូកែបំផុត ដែលគ្មានអ្វីមួយនៅលើផែនដី ឬនៅលើមេឃអាចធ្វើឲ្យទ្រង់អសមត្ថភាពនោះឡើយ។
ការកំណត់វាសនាល្អ អាក្រក់ គឺមានពិតប្រាកដ
អ្វីដែលទ្រង់មានចេតនា វានឹងកើតឡើង ហើយអ្វីដែលទ្រង់គ្មានចេតនាទេនោះ វានឹងមិនកើតឡើងឡើយ ហើយក្នុងចំណោមនោះ គឺគ្រោះថ្នាក់ និងជំងឺរាតត្បាតទាំងឡាយ ដោយយោងតាមបន្ទូលរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “គ្មានគ្រោះថ្នាក់ណាមួយបានធ្លាក់មកលើផែនដីឡើយ ហើយក៏គ្មានគ្រោះថ្នាក់ណាមួយបានធ្លាក់ទៅលើពួកអ្នកដែរ លើកលែងតែបានកត់ត្រាទុកនៅក្នុងគម្ពីរ(ឡាវហុលម៉ះហ្វ៊ូស)មុននឹងយើងបានបង្កើតវាប៉ុណ្ណោះ។ ពិតប្រាកដណាស់ ទាំងនោះគឺជាការងាយស្រួលបំផុតចំពោះអល់ឡោះ”។ (អាល់ហាទីត៖២២)
ជាការពិតណាស់ ជនមូស្លីមមានជំនឿថា អ្វីៗសព្វបែបយ៉ាងនៅក្នុងចក្រវាឡនេះ គឺអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់ពិតជាបានកំណត់វា និងបានលិខិត កត់ត្រាវារួចជាស្រេចមុននឹងទ្រង់បង្កើតភាវៈ(ម៉ាខ្លូក)ទាំងឡាយ ហើយគោលជំនឿនេះ គឺធ្វើឲ្យពួកគេមានភាពនឹងនរ ស្ងប់ចិត្តនៅពេលមានភាពរន្ធត់ណាមួយកើតឡើង ដោយពួកគេទទួលយកការកំណត់របស់អល់ឡោះដោយបើកចំហចិត្ត(ពេញចិត្ត)។
ត្រឹះរិះពិចារណា និងយកជាមេរៀន
ជាការពិតណាស់ ការត្រឹះរិះពិចារណា និងយកជាមេរៀនពីការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាត និងការកើតមាននូវគ្រោះទាំងនោះ គឺជាស៊ុណ្ណះមួយដែលគេបោះបង់ចោល និងជាការគោរពសក្ការៈដ៏ធំធេងមួយ។ មាននៅក្នុងសៀវភៅ “ហ៊ុលលីយ៉ាតុលអាវលីយ៉ាក” អំពីអាពូទើរហ្ទាក រទអ ៖ “ការគិតពិចារណាមួយម៉ោង គឺល្អជាងការក្រោកសឡាតពេលយប់”។
គ្រោះថ្នាក់ និងការសាកល្បងទៅលើជនមូស្លីមមានច្រើនស្ថានភាព៖
ក្នុងចំណោមការគោរពសក្ការៈដ៏ធំធេងនៅពេលកើតមាននូវគ្រោះទាំងនោះ គឺការទទូចអង្វរករ និងការឱនលំទោនចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់ និងសុំការរំដោះគ្រោះពីអល់ឡោះជាម្ចាស់តែមួយគត់។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហេតុអ្វីបានជានៅពេលដែលទណ្ឌកម្មរបស់យើងបានធ្លាក់លើពួកគេ ពួកគេនៅតែមិនឱនលំទោនទៀត។ ផ្ទុយទៅវិញ ចិត្ដរបស់ពួកគេមានភាពរឹងរូស ហើយស្ហៃតនបានតែងលម្អពួកគេនូវអ្វីដែលពួកគេធ្លាប់បានប្រព្រឹត្ដ”។ (អាល់អាន់អាម៖៤៣)។ ហើយការបួងសួងដ៏ទៀងត្រង់ គឺធ្វើឲ្យគេបើកជូនរូបគេនូវបណ្តាទ្វារមេឃា បំបែកនូវរបាំង ធ្វើឲ្យចម្ងាយរួមខ្លី ព្រមទាំងធ្វើឲ្យរូបគេខិតទៅកាន់តែជិតនឹងម្ចាស់ដ៏មហាសប្បុរស៖ “ហើយនៅពេលខ្ញុំបម្រើរបស់យើងសួរអ្នក(មូហាំម៉ាត់)អំពីយើង (ចូរអ្នកឆ្លើយថា) ពិតប្រាកដណាស់ យើងនៅជិតបំផុត(ដឹង ឮ ឃើញ ...)។ យើងទទួលយកការបួងសួងសុំរបស់អ្នកដែលទទូចសុំនៅពេលដែលគេបានបួងសួងសុំពីយើង”។ (អាល់ហ្ពាក៏រ៉ោះ៖១៨៦)។ វ៉ាហាប់ ពិន មូណាប់ពីស រ៉ហ៊ីម៉ាហ៊ុលឡោះ បាននិយាយថា៖ “គេបញ្ចុះគ្រោះមក ដើម្បីបញ្ចេញនូវការសុំទូអាបួងសួង”។
អ៊ិពនូកាសៀរ រ៉ហ៊ីម៉ាហ៊ុលឡោះ បានបកស្រាយអាយ៉ាត់ខាងក្រោមថា៖ “ហេតុអ្វីបានជានៅពេលដែលទណ្ឌកម្មរបស់យើងបានធ្លាក់លើពួកគេ ពួកគេនៅតែមិនឱនលំទោន” ពោលគឺ “ហេតុអ្វីបានជានៅពេលដែលយើងសាកល្បងពួកគេនឹងប្រការទាំងនោះ ពួកគេនៅតែមិនឱនលំទោនមកចំពោះយើង”។ “ផ្ទុយទៅវិញ ចិត្ដរបស់ពួកគេមានភាពរឹងរូស” ពោលគឺ “មិនទោរទន់ និងមិនកោតខ្លាច”។ “ហើយស្ហៃតនបានតែងលម្អពួកគេនូវអ្វីដែលពួកគេធ្លាប់បានប្រព្រឹត្ដ” ពោលគឺ “អ្វីដែលពួកគេធ្លាប់បានប្រព្រឹត្ដនៃអំពើស្ហ៊ីរិក និងអំពើល្មើសផ្សេងៗ”។
អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហេតុអ្វីបានជានៅពេលដែលពួកអ្នកទទួលរងនូវគ្រោះ ថ្នាក់(ស្លាប់ឬរបួសនៅសមរភូមិអ៊ូហ៊ុទ)ដែលពួកអ្នកបានធ្វើឱ្យពួកគេទទួលរងគ្រោះដូចគ្នាទេ្វដង(ស្លាប់ឬរបួសនៅសមរភូមិហ្ពាទើរ) ពួកអ្នកបែរជានិយាយថា៖ តើរឿងនេះមកពីណា? ចូរអ្នក(មូហាំម៉ាត់)ឆ្លើយថា៖ វាមកពីខ្លួនពួកអ្នកផ្ទាល់”។ (អាលីអ៊ិមរ៉ន៖១៦៥)។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលទៀតថា៖ “ហើយអ្វីដែលបានធ្លាក់មកលើពួកអ្នកអំពីប្រការអាក្រក់នោះ គឺដោយសារតែអ្វីដែលពួកអ្នកបានប្រព្រឹត្ដកន្លងមក ហើយ ទ្រង់ក៏លើកលែងទោសយ៉ាងច្រើនឥតគណនាដែរ”។ (អាសស្ហ៊ូរ៉៖៣០)
“អល់ឡោះទន់ភ្លន់បំផុតចំពោះខ្ញុំទាំងឡាយរបស់ទ្រង់”
នៅពេលដែលគ្រោះមហន្តរាយ និងវិបត្ដិនានាជាបន្តបន្ទាប់បានកើតមានឡើង ក្ដីសប្បុរស និងភាពទន់ភ្លន់របស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ត្រូវបានបង្ហាញដល់អ្នកដែលមានជំនឿតាមរយៈការសម្រាលដល់ពួកគេ ការពារពួកគេពីប្រការអាក្រក់ បញ្ចៀសពួកគេពីអ្វីដែលបានកើតឡើងលើអ្នកដទៃ និងចង្អុលបង្ហាញពួកគេឲ្យមានភាពអត់ធ្មត់ និងពេញចិត្តទទួលយកនូវការកំណត់អល់ឡោះជាម្ចាស់ក្នុងគ្រាមានទុក្ខលំបាកទាំងនោះ។ ហើយប្រសិនបើគ្មានក្ដីសប្បុរស និងភាពទន់ភ្លន់ពីអល់ឡោះជាម្ចាស់ទេនោះ ដួងចិត្តរបស់គេប្រាកដជានឹងពោរពេញដោយភាពឯកោ ភ័យរន្ធត់ និងការភ័យខ្លាចមិនខានឡើយ។
إِنَّ رَبِّي لَطِيفٌ لِمَا يَشَاءُ “ពិតប្រាកដណាស់ ម្ចាស់របស់ខ្ញុំមហាទន់ភ្លន់ចំពោះអ្នកណាដែលទ្រង់មានចេតនា”។ (យូសុះ៖១០០)
ជឿជាក់លើអល់ឡោះ និងប្រគល់ការទុកចិត្តយ៉ាងល្អប្រសើរចំពោះទ្រង់ គឺជាកត្តាដ៏ចម្បងមួយដែលនាំឲ្យរូបគេរួចផុតពីគ្រោះ និងការសាកល្បងនានា។ ដូចនេះ អ្នកត្រូវជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា ជាការពិតណាស់ ភាពធូរស្រាល គឺស្ថិតនៅជិតបង្កើយ ហើយត្រូវផ្សព្វផ្សាយនូវភាពសុទិដ្ឋិនិយមក្នុងចំណោមអ្នកដែលនៅជុំវិញរូបអ្នក និងជៀសវាងការថប់បារម្ភ និងទុទិដ្ឋិនិយម ពីព្រោះភាពលំបាកចំនួនមួយពិតជាមិនអាចយកឈ្នះភាពងាយស្រួលចំនួនពីរជាដាច់ខាត។ ﴿ فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا * إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْرًا ﴾ “ហើយពិតប្រាកដណាស់ ជាមួយនឹងសេចក្ដីលំបាកវេទនា គឺភាពងាយស្រួល។ ពិតប្រាកដណាស់ ជាមួយនឹងសេចកី្ដលំបាកវេទនាគឺភាព ងាយស្រួល”។ (អាសស្ហើរហ៍៖៥-៦)
ក្នុងចំណោមក្រឹត្យក្រមរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់បានកំណត់នៅក្នុងចក្រវាឡនេះគឺ ជាការពិតណាស់ ការប្រកាន់យកមូលហេតុត្រឹមត្រូវជាក់ស្តែងជាត្រីមុខ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមកត្តាដែលនាំឲ្យរួចផុតពីប្រការអាក្រក់ផ្សេងៗ ហើយបណ្តាអ្នកនាំសារ និងកុសលបុគ្គលទាំងឡាយ ក៏ពួកគេប្រកាន់យកមូលហេតុជាក់ស្តែងនេះជាត្រីមុខដែរ។ ការធ្វើដូចនេះ គឺជាការបង្ហាញពីភាពពេញលេញនៃការប្រគល់ខ្លួនចំពោះអល់ឡោះ និងបញ្ជាក់ពីភាពជាខ្ញុំបម្រើរបស់គេចំពោះអល់ឡោះជាម្ចាស់។
ពិតប្រាកដណាស់ ធាតុពិតនៃការប្រគល់ខ្លួន ឬប្រគល់ការទុកចិត្តលើអល់ឡោះ គឺការពឹងផ្អែកលើអល់ឡោះជាម្ចាស់ ជាមួយនឹងការប្រកាន់យកហេតុជាបច្ច័យ។ ពិតណាស់ ការពឹងផ្អែកលើអល់ឡោះជាម្ចាស់ដោយបោះបង់នូវការប្រកាន់យកហេតុជាបច្ច័យ គឺត្រូវបានគេស្តីបន្ទោសនៅក្នុងច្បាប់ឥស្លាម និងបង្ហាញពីភាពមិនពេញលេញផ្នែកសតិ។ តែការពឹងផ្អែកតែមួយមុខលើមូលហេតុដោយមិនពឹងផ្អែកលើអល់ឡោះ គឺធ្វើឲ្យខូចខាតតាវហេទ(គោលជំនឿឯកទេពនិយម) និងជាអំពើស្ហ៊ីរិកក្នុងមូលហេតុ។
ភាវៈដ៏តូចមួយសោះ តែអាចរំខានក្តីសុខរបស់មនុស្សលោក សុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ និងការរស់នៅរបស់ពួកគេបាន។ ដូចនេះ តើសក្តិសមដែរឬទេចំពោះអ្នកដែលមានសតិបញ្ញាពេញលេញយកលោកិយនេះជាកន្លែងស្នាក់នៅជាអចិន្ត្រៃយ៍ មានភាពស្កប់ស្កល់លើលោកិយ កាប់សម្លាប់គ្នានៅលើវា និងប្រកួតប្រជែងដណ្តើមគ្នា។
គ្មានអ្វីដែលគួរឲ្យសង្ស័យឡើយថា ជាការពិតណាស់ វីរុសទាំងនេះ គឺស្ថិតក្នុងចំណោមសញ្ញាភស្តុតាងរបស់អល់ឡោះជាម្ចាស់ដែលទ្រង់យកវាមកបន្លាចដល់ខ្ញុំបម្រើទាំងឡាយរបស់ទ្រង់ និងឲ្យពួកគេយកវាធ្វើជាមេរៀន ព្រមទាំងពង្រស់នូវភាពជាខ្ញុំបម្រើដោយការបារម្ភខ្លាច។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ហើយយើងមិនបានបញ្ចុះសញ្ញាភស្តុតាងនានានោះឡើយ លើកលែងតែដើម្បីជាការបន្លាចប៉ុណោ្ណះ”។ (អាល់អ៊ិសរ៉ក៖៥៩)
ពង្រស់នូវភាពជាខ្ញុំបម្រើដោយការបារម្ភខ្លាច ស្ថិតក្នុងចំណោមសញ្ញាភស្តុតាងរបស់អល់ឡោះ
ក្នុងចំណោមការចង្អុលបង្ហាញរបស់ព្យាការី សអវ នោះគឺ ការបារម្ភខ្លាចចំពោះសញ្ញាភស្តុតាងរបស់អល់ឡោះ។ អំពី អាណាស រទអ បាននិយាយថា៖ “នៅពេលណាដែលមានខ្យល់បោកបក់ខ្លាំង គឺគេអាចដឹងបែបនោះតាមរយៈទឹកមុខរបស់ព្យាការី សអវ ។ (ពូខរី៖១០៣៤)
ពេលវេលា គឺជាប្រភពនៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ជនមូស្លីមនៅក្នុងលោកិយនេះ។ វាប្រសើរជាងទ្រព្យសម្បត្តិ និងមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ អ៊ិពនូអាប់ហ្ពាស រទអ បានធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍អំពីព្យាការី សអវ ពិតណាស់លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ឧបការគុណ(នៀកម៉ាត់)ពីរប្រភេទដែលមនុស្សភាគច្រើនត្រូវគេបោកប្រាស់បាន(ចំណាយវាឥតប្រយោជន៍) គឺសុខភាពល្អ និងពេលទំនេរ”។ (ពូខរី៖៦៤១២)
ជាការពិតណាស់ អ្នកដែលមានប្រាជ្ញាស្មារតីពេញលេញ គឺគេតែងចំណាយពេលវេលារបស់ខ្លួនឲ្យមានប្រយោជន៍ជាប្រចាំ ជាពិសេសទៅទៀត គឺក្នុងពេលមានវិបត្តិ និងគ្រោះនានា ដោយពួកគេ លះបង់ពេលវេលារបស់ខ្លួនធ្វើនូវប្រការទាំងឡាយណាដែលនាំរូបគេខិតជិតអល់ឡោះជាម្ចាស់។ អ៊ិពនុលក័យយឹម រ៉ហ៊ីម៉ាហ៊ុលឡោះ បាននិយាយថា៖ “ការខ្ជះខ្ជាយពេលវេលា គឺអាក្រក់ជាងសេចក្តីស្លាប់ទៅទៀត ព្រោះការខ្ជះខ្ជាយពេលវេលាឥតប្រយោជន៍ វាបានកាត់ផ្តាច់អ្នក (ធ្វើឲ្យអ្នកឃ្លាតឆ្ងាយ)ពីអល់ឡោះ ហើយនិងថ្ងៃបរលោក។ រីឯសេចក្តីស្លាប់វិញ វាគ្រាន់តែកាត់ផ្តាច់អ្នកពីលោកិយ និងក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នកតែប៉ុណ្ណោះ”។
អាសស្ហាន់គីទីយ៍ រ៉ហ៊ីម៉ាហ៊ុលឡោះ បាននិយាយទាក់ទងនឹងបន្ទូលរបស់អល់ឡោះដែលទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ដូចេ្នះ នៅពេលដែលអ្នកបានបំពេញភារកិច្ច(កិច្ចការលោកិយ)រួចរាល់ហើយ ចូរអ្នកខិតខំគោរពសក្ការៈចំពោះយើង” ថា៖ គឺជាដំណោះស្រាយសម្រាប់បញ្ហាពេលទំនេរដែលធ្វើឲ្យពិភពលោករវល់ ដោយវាមិនបានទុកឲ្យជនមូស្លីមមានពេលទំនេរនោះឡើយ ព្រោះថា បើមិនរវល់នឹងកិច្ចការលោកិយ គឺត្រូវរវល់នឹងកិច្ចការបរលោក។