වත්මන් කොටස: model:
පාඩම ලීසිං
ඉජාරා යනු නිශ්චිත මුදලකට නිශ්චිත කාල සීමාවකට යමෙකු බඳවා ගැනීමේ ගිවිසුමකි. එමෙන් ම නිශ්චිතව දක්වා ඇති හෝ විස්තර කර ඇති වත්කමකින් ලබාගත් අවසර ලත් ප්රතිලාභයක් පිළිබඳ ගිවිසුමකි.
ඉස්ලාමීය නීති සම්පාදනය තුළ කුලියට ගැනීමේ නීතිය
කුලියට ගැනීමේ අවසරය ලත් ගනුදෙනුවකි. මේ පිළිබඳ ශුද්ධ වූ අල්කුර්ආනය, සුන්නාහ්ව සහ ඉජ්මා නම් සම්මුතිය පිළිඹිබු කර ඇත. එම ගිවිසුම පිළිබඳ දෙපාර්ශවය එකඟ වූ පසු ඒ අනුව කටයුතු කිරීම අත්යවශ්ය වේ. මා ඔබව කුලියට ගත්තෙමි වැනි ව්යවහාරයේ පවතින එම ගිවිසුම පිළිබඳ හඟවන සෑම වචනයක් මඟින් ම එය බල පැවැත් වේ.
කුලියට ගැනීමේ අනුමැතිය හඟවන සාධක
උත්තරීතර අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි: "මාගේ පියාණනි! ඔබ මොහු කුලී කරුවකු බවට පත් කර ගනු. ඔබ කුලී කරුවකු බවට පත් කර ගන්නන්ගෙන් ශ්රේෂ්ඨ වනුයේ විශ්වාසනීය බලවත් අයකි යැයි ඔවුන් දෙදෙනාගෙන් එකියක පැවසුවාය." (සූරා අල් කසස්: 26)
ආඉෂා (රළියල්ලාහු අන්හා) තුමිය විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී: නබි (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් සහ අබු බකර් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමාණෝ බනු අද් දීල් ගෝත්රයේ (මගපෙන්වීම සඳහා) මිනිසෙකු කුලියට ගත්හ. ඔහු කුරේෂ් ගෝත්රයට අයත් අන්ය ආගමික පුද්ගලයකි. නබි (සල්) තුමාණෝ සහ අබු බකර් (සල්) තුමාණෝ තම ඔටුවන් ඔහුට ලබා දී, 'රාත්රි තුනකට පසු, සව්ර් ගුහාවේ දී අපගේ ඔටුවන් සමඟ අප හමුවන්න' යැයි ඔහුට පැවසූහ. ඔහු, (එසේ) ඔවුන්ගේ ඔටුවන් සමඟ තුන්වන දින උදෑසන ඔවුන් හමුවිය. (බුහාරි 2264).
කුළියට දීම නිතී ගත කිරීම පිටුපස ඇති ප්රඥාව.
කුලියට දීම මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ ජීවනෝපාය සඳහා බොහෝ ප්රතිලාභ ගෙන එයි. මිනිසුන්ට වැඩ කිරීමට ශිල්පීන්, ජීවත් වීමට නිවාස, මිලදී ගැනීමට සහ විකිණීමට සාප්පු, සතුන්, වාහන, භාණ්ඩ රැගෙන යාමට යන්ත්ර සහ එහා මෙහා යාමට වාහන අවශ්ය වේ. බොහෝ දෙනෙකුට මේ දේවල් දරාගත නොහැකි නිසා කුලියට දීමේ නීතිය පුළුල් වෙමින් පවතී. එය දෙපාර්ශවයට ම ප්රතිලාභ සහිතව අඩු මුදලකින් ඔවුන්ගේ අවශ්යතා සපුරාලීමට උපකාරී වේ.
කුලී ක්රම
කුලී හේවායන් වර් ග
පෞද්ගලික කුලීකරුවා
මොහු, පුද්ගලයෙකු විසින් තම වැඩ කිරීමට නිශ්චිත කාලයක් සඳහා කුලියට ගනු ලබන තැනැත්තාය. ඔහුට තම සේවායෝජකයා හැර වෙනත් කෙනෙකුට වැඩ කිරීමට අවසර නැත. අදාළ කාල සීමාව තුළ ඔහු වෙනත් කෙනෙකු වෙනුවෙන් වැඩ කරන්නේ නම්, ඔහුගේ වැඩට සමානුපාතිකව ඔහුගේ වැටුප අඩු කරනු ලැබේ. ඔහුට ඔහුගේ වැටුපට හිමිකම් ඇත්තේ ඔහු නැවත රැකියාවට ගිය විට පමණි. එකඟ වූ කාලයට පෙර සේවායෝජකයා අසනීප, ආබාධිත වැනි හේතු නොමැතිව සේවකයා සේවයෙන් පහ කරන්නේ නම්, ඔහු එකඟ වූ සම්පූර්ණ වැටුප ගෙවිය යුතු ය. නමුත් අසනීප, ආබාධිත යනාදී යම් හේතුවක් තිබේ නම්, ඔහුට වැටුප් ගෙවනු ලබන්නේ ඔහු සේවය කළ කාලය සඳහා පමණි.
මෙය කම්කරුවන් එකකට වඩා සහභාගී වන ප්රතිලාභවල ශ්රමයකි. නිදසුන් ලෙස කම්මල්කරු, ජලනල කාර් මිකය, පින්තාරු කරන්නා, මැහුම්කරු යනාදි අය පෙන්වා දිය හැකි ය. ඔවුන් තමන්ගේ ම කොන්දේසි මත වැඩ කරන අතර ඔවුන්ට පැමිණෙන ඕනෑම කාර් යයක් ගනී. එවැනි අවස්ථාවක ඔවුන්ව යොදවන පුද්ගලයාට අනුන්ගේ වැඩ ගැනීම තහනම් කළ නො හැකිය. ඔවුන්ගේ වැඩ මත පදනම්ව ඔවුන්ට වැටුප් හිමි වේ.
කුලී ගිවිසුමේ මුලිකාංග
කොන්ත්රාත්තුවේ පාර්ශව දෙක
කොන්ත්රාත් පාර්ශව දෙක යන්නෙන් අදහස් කරන්නේ, පිරිනැමීමට සහ පිළිගැනීමට අයිතිය ඇති (කුළියට දෙන්නා සහ කුළියට ගන්නා) උදවිය යි.
එනම් පිරිනැමීම සහ පිළිගැනීම යි. නීත්යානුකූලව හෝ සම්ප්රදානුකූලව කොන්ත්රාත්තුව බලාත්මක කරන ඕනෑම වගන්තියක් මින් කියැවේ.
ශ්රමයේ ස්වභාවය
එයින් අදහස් වන්නේ කුලී ගිවිසුමෙන් ලැබෙන ප්රතිලාභයයි; එය මිනිසෙකු හෝ සතෙකු හෝ භෞතික වස්තුවක් විය හැකි අතර ඒ මත ගිවිසුම් ගත කරණු ලැබේ.
මෙය යමක් හෝ පුද්ගලයෙකු වෙනුවට ලබා දෙන ත්යාගය හෝ ප්රතිලාභය යි. මෙය විකුණුම් කොන්ත්රාත්තුවේ මිලට අනුව සිදු වේ.
කුලීයේ වලංගුභාවය පිළිබඳ කොන්දේසි
කුලී ගාස්තු අනිවාර්ය වන කාලය
කොන්ත්රාත්තුව අනුව කුලිය අදාළ වන අතර, කොන්ත්රාත් කාලය අවසන් වීමෙන් පසුව ගාස්තුව අනිවාර්යයෙන් ගෙවිය යුතු ය.
ඔවුන් ගනුදෙනුව කඩිනම් කිරීමට හෝ කල් දැමීමට හෝ වාරික කිරීමට එකඟ වන්නේ නම් මෙයට අවසරය පවතී. සේවකයෙකු තම කාර් යය හොඳින් සම්පූර් ණ කළහොත් ඔහුගේ වැටුප ලැබිය යුතු ය.
කල්බදු භාණ්ඩය බදු දී ඇත්නම්, ප්රතිලාභය ලැබීමෙන් පසු ගෙවීම ගෙවිය යුතු ය. අබූ හුරයිරා (ඔහුට අල්ලාහ්ගේ තෘප්තිය හිමි වේවා!) තුමා, නබිතුමා (ඔහුට අල්ලාහ්ගේ ශාන්තිය හා සමාදානය අත් වේවා!) පැවසූ බවට වාර්තා කරයි. "අල්ලාහ් මෙසේ පවසයි: 'මලවුන් කෙරෙන් නැගිටුවන දිනයේ දී මම මිනිසුන් තුන් වර් ගයට සතුරා වන්නෙමි.1- මගේ නමින් පොරොන්දු දෙන නමුත් ඒවාට විරුද්ධව ක්රියා කරන පුද්ගලයා. 2- නිදහස් මිනිසෙකුට විකුණා ඔහුට ලැබුණු මිලෙන් අනුභව කරන පුද්ගලයා. 3- සේවකයෙකු කුලියට ගෙන, ඔහුගෙන් සම්පූර්ණ සේවය ලබා ගැනීමෙන් පසු, ඔහුගේ වැටුප ඔහුට ලබා නොදුන් පුද්ගලයා.'" (බුහාරි 2227)
කුලී ගිවිසුම අවසන් වන අවස්ථා
හවුල්කරුවෙකුගේ මරණය හෝ බදු දී ඇති දේපල විකිණීමෙන් කල්බදුව අවසන් නොවේ. නමුත් යමෙක් නිශ්චිත රැකියාවක් සඳහා කුලියට බඳවා ගත්තා නම්, ඔහුගේ මරණයෙන් පසු කුලී කොන්ත්රාත්තුව අවලංගු වේ. කල්බදු කාලය අවසානයේ දී, කුලියට ගත් පුද්ගලයා එය චංචල දෙපළක් නම් අයිතිකරුට එය භාර දිය යුතු ය.