ផ្នែកបច្ចុប្បន្ន model:
មេរៀន ហ្សាកាត់ ធាតុពិត និងគោលបំណងរបស់វា
ហ្សាកាត់ គឺជាគោលគ្រឹះ(រូកុន)ទីបីក្នុងចំណោមគោលគ្រឹះនៃសាសនាឥស្លាម។ វាជាកាតព្វកិច្ចផ្នែកទ្រព្យសម្បត្តិដែលអល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានដាក់ជាកាតព្វកិច្ចទៅលើអ្នកមានទ្រព្យដើម្បីផ្ដល់ទៅឲ្យអ្នកក្រីក្រ និងអ្នកដែលមានតម្រូវការចាំបាច់ ហើយនិងអ្នកផ្សេងទៀតក្រៅពីពួកគេក្នុងចំណោមអ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលហ្សាកាត់នូវចំណែកមួយដែលត្រូវបានកំណត់ជាក់លាក់អំពីទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ពួកគេដើម្បីសម្រាលនូវទុក្ខលំបាករបស់អ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួលហ្សាកាត់ទាំងនោះ។
១. ពិតណាស់ការស្រឡាញ់ទ្រព្យសម្បត្តិ គឺជាចរិតធម្មជាតិរបស់មនុស្ស។ ពួកគេយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងលើការថែរក្សាទ្រព្យសម្បត្តិ និងព្យាយាមធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីទទួលបានវា។ ដូចនេះ ច្បាប់បញ្ញត្តិឥស្លាមបានដាក់កាតព្វកិច្ចឲ្យបរិច្ចាគហ្សាកាត់ដើម្បីជម្រះសម្អាតខ្លួនប្រាណមនុស្សអំពីភាពកំណាញ់ និងគំរិះ។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ចូរអ្នក(មូហាំម៉ាត់)យកការបរិច្ចាគពីទ្រព្យសម្បត្ដិរបស់ពួកគេមួយចំនួនដើម្បីជម្រះ និងសម្អាត (បាបកម្ម)ពួកគេដោយការបរិច្ចាគនេះចុះ”។ (អាត់តាវហ្ពះ៖១០៣)
២. ការបរិច្ចាគហ្សាកាត់សម្រេចបាននូវគោលការណ៍សាមគ្គីភាព និងភាពស្និទ្ធស្នាល ព្រោះថាខ្លួនប្រាណរបស់មនុស្សត្រូវបានគេបង្កើតមកឲ្យមានចិត្តស្រលាញ់អ្នកដែលបានធ្វើល្អមកកាន់ខ្លួន។ តាមរយៈនេះ សមាជិកម្នាក់ៗដែលរស់នៅក្នុងសង្គមឥស្លាមពួកគេស្រលាញ់គ្នា និងរួបរួមសហការគ្នាប្រៀបដូចជាសំណង់ដ៏រឹងមាំមួយដែលផ្សារភ្ជាប់គ្នា និងពង្រឹងគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយអំពើលួច ឆក់ ប្លន់ និងការកេងបន្លំនឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយ។
៣. ហ្សាកាត់សម្រេចបាននូវអត្ថន័យនៃភាពជាខ្ញុំបម្រើ ការឱនលំទោន និងការទទួលយកដ៏ពេញលេញសម្រាប់អល់ឡោះដែលជាម្ចាស់គ្រប់គ្រងពិភពទាំងអស់។ នៅពេលដែលអ្នកមានទ្រព្យធ្វើការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួន ពិតណាស់វាបញ្ជាក់ថា រូបគេជាអ្នកដែលប្រតិបត្តិនូវច្បាប់បញ្ញត្តិរបស់អល់ឡោះ និងជាអ្នកអនុវត្តតាមបទបញ្ជារបស់ទ្រង់។ នៅក្នុងការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ គឺជាការដឹងគុណដល់អ្នកដែលប្រទាននូវឧបការគុណ(អល់ឡោះ)ចំពោះឧបការគុណរបស់ទ្រង់ ហើយអល់ឡោះទ្រង់នឹងតបស្នងដល់រូបគេវិញចំពោះការដឹងគុណនេះ។ ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ប្រសិនបើពួកអ្នកដឹងគុណ(នូវឧបការគុណរបស់យើង) យើងពិតជានឹងបន្ថែម(ការប្រោសប្រទាន)ដល់ពួកអ្នកទៀត”។ (អ៊ីព្រហ៊ីម៖៧)
៤. ការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ សម្រេចបាននូវអត្ថន័យនៃការធានារ៉ាប់រងសង្គម និងតុល្យភាពរវាងក្រុមទាំងឡាយក្នុងសង្គមតាមរយៈការបរិច្ចាគហ្សាកាត់ទៅកាន់អ្នកដែលមានសិទ្ធិទទួល។ អល់ឡោះជាម្ចាស់ទ្រង់បានមានបន្ទូលថា៖ “ដើម្បីកុំឲ្យទ្រព្យសម្បត្ដិនោះស្ថិតក្នុងកណ្ដាប់ដៃអ្នកមានណាម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកអ្នក”។ (អាល់ហាស្ហរ៍៖៧)
សាសនាឥស្លាមបានកំណត់នូវក្រុមជាក់លាក់ដែលត្រូវទទួលហ្សាកាត់ ហើយគេអនុញ្ញាតឲ្យជនមូស្លីមអាចបរិច្ចាគទៅកាន់ក្រុមមួយឬច្រើនក្រុមក្នុងចំណោមក្រុមទាំងនោះ ឬក៏ផ្ដល់ហ្សាកាត់នោះទៅឲ្យអង្គការ ឬសមាគមសប្បុរសធម៌នានាដែលទទួលបន្ទុកចែកចាយទ្រព្យហ្សាកាត់ទៅឲ្យអ្នកមូស្លីមដែលមានសិទ្ធិទទួលហ្សាកាត់ ហើយជាការប្រសើរ គប្បីផ្តល់ទៅឲ្យអ្នកដែលនៅក្នុងតំបន់ដែលខ្លួនរស់នៅ។