ప్రస్తుత విభాగం : model
పాఠం ప్రయాణ సమయంలో నమాజులు మరియు ఉపవాసము
దగ్గరే మసీదు లేని పార్కులో ఉన్నపుడు నమాజుకు సమయం అయినపుడు ప్రతి యొక్క నమాజుకు అదాను ఇవ్వడం అనేది ధర్మబడ్డం చేయబడినది
అబ్దుల్లా బిన్ అబ్దుర్ రహ్మాన్ బిన్ అబీ సాసాహ్ వారు ఇలా ఉల్లేఖించారు, వారితో అబూ సయీద్ అల్ ఖుద్రీ (ర) వారు ఇలా అన్నారు : " గొర్రెలు మరియు ఎడారి పట్ల మీకున్న ఇష్టాన్ని నేను గమనించాను. మీరు మీ గొర్రెలతో లేదా ఎడారిలో ఉన్నప్పుడు నమాజు కోసం అజాన్ పిలుపు ఇస్తే గనక మీరు మీ స్వరాన్ని బాగా హెచ్చించండి. ఎందుకంటే, అజాన్ ఇచ్చే వ్యక్తి యొక్క స్వరాన్ని విన్న ఒక మినిషి గానీ, జిన్నుగానీ లేదా ఏ ఇతర వస్తువుగానీ తీర్పుదినాన దాని గురించి సాక్ష్యం ఇస్తుంది." . (బుఖారీ 609).).
ఇక్కడ అదాను యొక్క ఔన్నత్యము గురించి తెలుస్తోంది, ప్రయాణ సమయంలో కూడా మనం అదానును పాఠించాలి, దానిని విస్మరించకూడదు. తన దివ్య వచనములో దైవప్రవక్త (స) వారు ఇలా సెలవిచ్చారు : “ముఅద్దిన్ యొక్క స్వరం ఎంత హెచ్చుగా ఉంటుందో అంతగా అతని పాపాలు క్షమించివేయబడతాయి, ప్రతి ఎండు మరియు తడి ప్రాంతము అతని పాపాలకు క్షమాపణ కోరుతుంది. (ఇబ్న్ మాజా 724).
ప్రయాణములో ఉన్నవారు నమాజు కోసం ఖిబ్లా దిశను తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నించాలి, నమాజు కోసం మక్కా యొక్క దిశ సరిపోతుంది, ఖచ్చితంగా కాబావైపుకే తిరిగి ఉండాలి అనే అవసరం లేదు, ప్రయాణములో దిశ అనేది సరిపోతుంది, ఎందుకంటే ఆ సమయంలో ఎవరూ దాని గురించి తెలియజేయకపోవడం వలన అది కష్టతమైన విషయం కాబట్టి.
ఖిబ్లా కోసం ప్రయత్నించి చివరికి అతను ఖిబ్లా అని అంచనా వేసిన దిశ వైపు చేసే నమాజు సరైనదే, ఒకవేళ నమాజు తరువాత ఆ దిశ సరైనది కాదు అని తెలిసినపుడు మరలా నమాజును పునరావృతం చేయవలసిన అవసరం లేదు, ఒక వేళ నమాజు చదువుతుండగా ఖిబ్లా దిశ గురించి తెలిస్తే నమాజు స్థితిలోనే ఖిబ్లా దిశకు తిరగాలి. ఖిబ్లా కోసం ఎటువంటి ప్రయత్నం చేయకుండా తనకు తోచిన దిశగా నమాజు చదివితే ఆ దిశ తప్పు అని తరువాత తెలినపుడు మరలా నమాజును పునరావృతం చేయవలసి ఉంటుంది.
ఆధునిక పరికరాలు లేదా సూర్యుడు లేదా ఇతర సూచనల ఆధారంగా ఖిబ్లా దిశను నిర్ధారిస్తే సరిపోతుంది. లేదా ఆ ప్రాంత ప్రజలు ఇచ్చిన నమ్మకమైన సమాచారము లేదా ఖిబ్లాను సూచించే కట్టడాలు ఏమైనా ఉన్నా కూడా వాటిని అనుసరించవచ్చు.
ప్రయాణాలు, పర్యటనలలో ఉన్న సమయములో నమాజును ఆచరించడం అనేది అత్యంత ప్రాముఖ్యమైన విషయాలలో ఒకటి, ఇది ఒక దాసుని నిజాయితీతో కూడిన విశ్వాసానికి నిదర్శనం.
హదీసులో ఇలా చెప్పబడినది: సామూహికంగా ఆచరించే నమాజు ఒంటరిగా ఆచరించే ఇరవై ఐదు నమాజులతో సమానము,అదే నమాజును ఒకవేళ ఎడారిలో ఉన్న సందర్భంలో ఆచరించే సమయంలో ఆ నమాజులోని రుకూ మరియు సాష్టాంగాలను పరిపూర్ణముగా చేస్తూ ఆచరిస్తే గనక అటువంటి నమాజుకు యాభై రేట్లు ఎక్కువ పుణ్యం దక్కుతుంది. (అబూ దావూద్ 560).
అది ప్రజల దృష్టి నుండి దూరంగా ఉన్నప్పటికీ, అల్లాహ్ పట్ల అనుబంధం మరియు ఆయన పట్ల భయం యొక్క సంకేతం కావచ్చు, అందువలనే హదీసులో ఇలా చెప్పబడినది: "పర్వత శిఖరంపై గొర్రెల కాపరి, నమాజు కోసం అదాన్ ఇచ్చి, ప్రార్థన చేస్తూ ఉండగా మీ ప్రభువు సంతోషపడతాడు. అది చూసి అల్లాహ్ఇలా సెలవిస్తాడు: నా సేవకుడిని చూడండి, అతను అజాన్ ఇస్తాడు, నమాజును స్థాపిస్తాడు, నన్ను భయపడతాడు. నేను నా సేవకుడిని క్షమించి, స్వర్గానికి ప్రవేశింపజేశాను." (అబూ దావూద్ 1203).
శీతాకాలప్రయాణాలలో జనాలు చలి కాచుకోవడం కోసం, వెచ్చదనం కోసం మంటను వెలిగిస్తారు, ఆ సమయంలో సమాజు చేసేటపుడు ఆ మంట అనేది సజ్దా చేసే దిశ వైపుకు ఉండకపోవడం ఉత్తమం, ప్రత్యేకించి ఇమాము దీనికి దూరంగా ఉండాలి, లేదంటే ఆ స్థితి అగ్నిని ఆరాధించే వారితో పోలే అవకాశం ఉంటుంది, అలాగే అది నమాజును ఆచరించే వారి దృష్టిని మరల్చే అవకాశం కూడా ఉంటుంది, ఒక వేళ వారికి స్థలాన్ని మార్చడంలో ఇబ్బంది ఉంటే గనక గత్యంతరం లేని పరిస్థితుల్లో పరువాలేదు, చదువుకోవచ్చును.
రెండు నమాజులను కలిపి చదవడం అంటే దుహర్ మరియు అసర్ ను కలిపి చదవడం లేదా మగ్రిబ్ మరియు ఇషా నమాజులను కలిపి చదవడం, ఈ నమాజులను ఈ రెండు నమాజుల ఏదో ఒక సమయములో చదవచ్చును, అది ముందే చదువుకున్నా లేదా తరువాత చదువుకున్నా పరువాలేదు. అయితే ఇది ఇలాంటి బలమైన కారణం కలిగి ఉండడం ద్వారానే ఈ వెసులుబాటును వినియోగించుకోవలసి ఉంటుంది.
నమాజును కుదించి చదవడం అంటే నాలుగు రెకాతులు కల నమాజులో రెండు రెకాతులను మాత్రమే చదవడం. అనగా దుహర్, అసర్ మరియు ఇషా నమాజులు. ఫజర్ మరియు మగ్రిబ్ నమాజులు మాత్రం కుదించబడవు.
ప్రయాణం అనేది నమాజులను కలిపి(జమా) ఆచరించుకోవడానికి మరియు రెకాతులను తగ్గించుకోవడానికి అనుమతి ఉన్న కారణాలలో ఒకటి. ప్రయాణం అనగా, నగరాన్ని విడిచిపెట్టి, దూరంగా ఉన్న ప్రదేశానికి వెళ్లడం. ఈ దూరం సుమారు 80 కి.మీ.లుగా కొందరు పండితులు నిర్వచించారు. కాబట్టి : ఒక వ్యక్తి తన నగరానికి దగ్గరగా విహార యాత్ర కోసం బయలుదేరితే, అతను నమాజులను తగ్గించకూడదు. అయితే, 80 కి.మీ. లకు పైగా దూరం ప్రయాణిస్తే మాత్రం అతడు విహార యాత్ర కోసం వెళ్లినా కూడా నమాజులను ఖసర్ చేయవచ్చును. అనగా తగ్గించవచ్చు.
ప్రయాణీకుడు నమాజును కుదించడం అనేది సున్నతు, అలాగే తన ప్రయాణములో తన పరిస్థితులను బట్టి రెండు నమాజులను ముందుగానే లేదా తరువాత కలిపి చదువుకోవచ్చును, ఒక వేళ అతను ఒక ప్రాంతములో స్థిరంగా ఉంటే గనక ఆ సమయంలో ప్రతి నమాజును దాని సమయంలో చదవడం ఉత్తమం. ప్రత్యేకించి మసీదులో సామూహిక నమాజుతో పాటు కలసి ఆచరించడం ఉత్తమం.
ప్రయాణాలలో మరియు యాత్రలలో ఉన్నవారు ప్రయాణ సమస్యలతో నిమగ్నమై తమ నిర్ణీత సమయాల్లో ప్రార్థనలు చేయడంలో నిర్లక్ష్యం చేయకూడదు.యుద్ధ స్థితిని ప్రస్తావిస్తూ సర్వసృష్టికర్త అయిన అల్లాహ్ ఇలా సెలవిస్తున్నాడు: “పరిస్థితులు కుదుట పడిన తరువాత మీరు నమాజును నెలకొల్పండి, నిశ్చయంగా, నమాజ్ విశ్వాసులకు నియమిత సమయాలలో పాటించడానికి విధిగా నియమించబడింది”. (అన్-నిసా: 103).
ప్రయాణాలలో రెండు నమాజులను కలిపి చదివేటపుడు ఆ రెండు నమాజుల కోసం ఒక ఆజాను సరిపోతుంది, అయితే ప్రతి నమాజుకు ఇఖామత్ చెప్పుకోవాలి, నమాజు తరువాత చదవవలసిన స్మరణలను రెండవ నమాజు తరువాత చదువుకోవాలి.
ప్రయాణ సమయంలో, రెండు నమాజులను కలిపి(జమా) చదవడం లేదా కుదించడం(ఖసర్) అనేది (ఆ ప్రయాణపు పరిస్థితులను బట్టి) అనుమతించబడుతుందా అనే దానిపై భిన్నాభిప్రాయాలు ఉండవచ్చు. ఇందులో ప్రధాన నియమం ఏమిటంటే, ఇమాం లేదా బృందానికి నాయకత్వం వహించే వ్యక్తి (ఉదాహరణకు తండ్రి) ఈ విషయానికి బాధ్యత వహిస్తాడు. అతనికి ఈ విషయంలో జ్ఞానం ఉంటే గనక తర్కించి నిర్ణయం తీసుకోవడం లేదా ఈ విషయంలో జ్ఞానం కలవారితో సంప్రదించడం చేస్తాడు. ఒకవేళ అతను నమాజులను కుదించడం లేదా కలపడం అనుమతించబడదని భావిస్తే గనక అతడు చేయడు. అయితే ఈ విషయంలో బృందంలోని వారు గొడవపడకుండా ఉండాలి. ఎందుకంటే సామరస్యం కూడా ఒక ఆరాధనే కాబట్టి.
ప్రయాణములో అసలు ఉపవాసం అనేదే లేదు, అయితే ఎవరికైనా సున్నతు ఉపవాసాల అలవాటు ఉంటే, ఉదాహరణకు : సోమవారము మరియు గురువారము ఉండే ఉపవాసము వగైరా. ప్రయాణ సమయములో ఇటువంటి ఉపవాసాలు ఎదురైతే వాటిని ఉండడంలో ఎటువంటి అభ్యంతరం లేదు.
అనస్ (ర) వారి ఉల్లేఖనం : మేము దైవప్రవక్త (స) వారితో ప్రయాణములో ఉన్నపుడు ఉపవాసములో ఉన్న వ్యక్తి వుపవాసములో లేని వ్యక్తిని, అలాగే ఉపవాసములో లేని వ్యక్తి ఉపవాసుములో ఉన్న వ్యక్తిని విమర్శించేవారు కాదు. (అల్-బుఖారీ 1947, ముస్లిం 1118).