Model: हालको खण्ड
पाठ उमरहको तरिका
उमरह: काबाको तवाफ (परिक्रमा), सफा र मरवाह बीचमा सई (ओहोर दोहोर) र त्यसपछि कपाल खौराउनु वा छोटो गर्नु आदि कार्यहरू सम्मिलित अल्लाहको उपासना हो ।
उमरहको हुकुम
सक्षम व्यक्तिले जीवनमा एक पटक अनिवार्य उमरह गर्नु पर्छ । त्यसपछि आफ्नो सरलता र क्षमता अनुसार पटक-पटक गर्नु मुस्तहब (उत्तम) हो ।
अल्लाहले भन्नुभएको छ: ﴿ وَأَتِمُّوا الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ لِلَّهِ ﴾ [البقرة:196]. “अल्लाहको लागि हज र उमरह पूरा गर ।" (बकारह: १९६)
आइशा रजियल्लाहु अन्हाले बयान गर्नु भएको छ, मैले रसूल सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लमलाई सोधें, हे अल्लाहका रसूल ! के महिलाको लागि जिहाद छैन ? उहाँले भन्नुभयो: "हो, तिनीहरूको लागि यस्तो जिहाद छ जसमा काटमार गर्नु पर्दैन; त्यो हज र उमरह हो ।" (अहमद: २५३२२, इब्ने माजह: २९०१)
उमरहको विशेषता
उमरह वर्षभरि जहिले पनि गर्न सकिन्छ, तर हजको महिनाहरूमा उमरह गर्नु राम्रो हो । रमजान मा उमरहको पुण्य दोब्बर र हज बराबर हुन्छ । इब्ने अब्बास रजियल्लाहु अन्हुमाको हदीसमा छ, रसूल सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लमले भन्नुभयो: "रमजान मा उमरहको पुण्य (सवाब) हज बराबर वा मसँग हज गरे झैं हुन्छ ।" (बुखारी: १८६३, मुस्लिम: १२५६)
उमरह गर्ने तरिका
उमरह गर्ने व्यक्तिले पहिला आफ्नो लुगा फुकाल्नु पर्छ, नुहाउनु र आफ्नो टाउको र दार्हीमा अत्तर दल्नु मुस्तहब (राम्रो) हो । त्यसपछि तल माथि एहराम (दुईवटा च्यादर जस्ता लुगा) लगाउनु ।
यदि फर्ज (अनिवार्य) सलाहको समय छ भने मीकातमा फर्ज सलाह पढ्नु, छैन भने वोजूको नीयतले दुई रकात सलाह पढ्न सक्नु हुन्छ तर एहरामको नीयतले सलाह पढ्नु सही होइन । फर्ज सलाह पढिसकेपछि दिलमा उमरहको नीयत गरेर 'लब्बैक अल्लाहुम्म उमरह’ भन्नुहोस् ।
-
मस्जिद-हराममा प्रवेश गर्दा पहिला दायाँ खुट्टा भित्र राख्नुहोस् अनि मस्जिदमा प्रवेश गर्ने दुआ पढ्नुहोस् । काबा नजिक पुग्ने बित्तिकै तवाफ आरम्भ गर्नु भन्दा पहिला तल्बीया बन्द गर्नुहोस् । तवाफ गर्दा पुरूषहरूले ‘इज्तिबा’ गर्नु सुन्नत हो । दायाँ काँधलाई खुला राख्नु र एहरामलाई दायाँ काखिमुनीबाट निकालेर बायाँ काँधमा राख्नुलाई इज्तिबा भनिन्छ ।
तवाफ गर्न ‘हज्रे-अस्वद’ (कालो ढुङ्गा) तिर अगाडी बढ्नुहोस् र ‘हज्रे-अस्वद’ लाई आफ्नो दाहिने हातले छोएर हातलाई चुम्बन गर्दै तवाफ प्रारम्भ गर्नुहोस्। तर भीडले गर्दा छुन संभव छैन भने टाढादेखि नै ‘हज्रे-अस्वद’ तिर इशारा गर्दै अल्लाहु अक्बर भन्दै तवाफ आरम्भ गर्नुहोला । खाना काबालाई आफ्नो देब्रे पट्टि राखेर सात चोटि तवाफ (परिक्रमा) गर्नुहोस् । पहिला तीन चक्करमा पुरूषले रमल गर्नु सुन्नत हो । बिस्तारै-बिस्तारै दगुर्नुलाई रमल भनिन्छ ।
-
हज्रे-अस्वदबाट गुज्रिने बेला अल्लाहु अक्बर भन्नुहोस् । तवाफ गर्दा आफूलाई याद भएको जुनसुकै दुआ, जिक्र र कुर्आनको तिलावत गर्न सकिन्छ ।
सात चोटि तवाफ गरिसकेपछि दायाँ काँधलाई छोप्नुहोस् अनि संभव छ भने मकामे-इब्राहीमको पछाडि वा भीडभाडको कारण संभव छैन भने पुरै हरममा जुनसुकै ठाउँमा भएपनि दुई रकात सलाह पढ्नु होस् । पहिलो रकातमा सूरह फातिहापछि ‘सूरह काफिरुन’ र दोस्रो रकातमा ‘सूरह इख्लास’ पढ्नुहोस् ।
त्यसपछि सई गर्न सफा पर्वत तिर लाग्नुहोस् । सफा पर्वत नजिक पुगेपछि ‘इन्नस्सफा वल्-मर्व त मिन् शआ ए रिल्लाह........, अन्तसम्म’ पढ्नुहोस् । त्यसपछि 'अब दओ बिमा ब द अल्लाहु विही' पढ्नुहोस् ।
त्यसपछि ‘सफा पर्वत’ माथि चढ्नुहोस् अनि ‘काबा’ तिर अनुहार फर्काएर उभिइ र दुबै हात उठाएर अल्लाहु अक्बर भन्दै र यो दुआ पढ्नुहोस्: ‘ला इलाह इल्लल्लाहु वहदहू ला शरीक लह, लहुल्मुल्कु व लहुल् हम्दु व हुव अला कुल्लि शैइन कदीर, ला इलाह इल्लल्लाहु वहदह, अन्ज ज वाअ्दह, व नसर अब्दह, व हजमल् अह्जाब वहदह’ । त्यसपछि आफूले चाहेको अन्य दुआहरू पढ्नुहोस्, उक्त दुआलाई तीन पटक पढ्नुहोस् ।
-
फेरि ‘सफा’ देखि तल झर्नुहोस् र ‘मर्वा’ तिर लाग्नुहोस्, ‘सफा’ देखि मर्वातर्फ जाँदा सामान्य गतिमा हिड्नुपर्छ । दुई हरियो बत्तीको बीचमा पुरूषले मात्र दौड्नुपर्ने हुन्छ । तर महिलाले दुई हरियो बत्तीको बीचमा दौडनु पर्दैन बरु पुरै सईमा सामान्य चालमा हिड्नुपर्छ ।
-
त्यसपछि मर्वा पर्वतमाथि चढ्नुपर्छ । ‘मर्वा पर्वत’ माथि चढेर ‘काबा’ तिर अनुहार फर्काएर उभिनु र दुबै हात उठाएर ‘सफा’ मा गरे झैं दुआ गर्नुहोस् । तर मर्वा मा कुर्आनको आयत ‘इन्नस्सफा वल्-मर्व त मिन् शआ ए रिल्लाह’ र 'अब दओ बिमा ब द अल्लाहु विही' पढ्नु पर्दैन ।
-
त्यसपछि मर्वादेखि तल झर्नुहोस् र ‘सफा’ तिर सामान्य चालमा लाग्नुहोस् । यहाँ पनि दुई हरियो बत्तीको बीचमा पुरूषले मात्र दौड्नुपर्ने हुन्छ, हरियो बत्तिपछि पुनः सामान्य चालमा हिड्नुपर्छ र ‘सफा’ माथि चढ्नुपर्छ, अनि प्रथम चोटि गरे झैं दुआ गर्नुपर्छ । ‘सफा’ देखि मर्वासम्म एक चक्कर पुरा हुन्छ र मर्वादेखि ‘सफा’ सम्म दोस्रो चक्कर पुरा हुन्छ । सई गर्दा दुआ, जिक्र, अल्लाहको प्रशंसा र कुर्आनको तिलावत गर्नु मुस्तहब हो । सकेसम्म वोजूको हालतमा सई गर्नु राम्रो हो ।
-
उमरह गर्ने व्यक्तिले सई गरिसकेपछि कपाल खौरनु वा छोटो गराउन सैलुन पसलमा जानुहोस् । कपाल खौरनु वा छोटो गराउन दुबै जायज छ, तर खौरनु उत्तम हो ।
अब्दुल्लाह बिन उमर रजियल्लाहु अन्हुमाको हदीसमा छ, रसूल सल्लल्लाहु अलैहि वसल्लमले भन्नुभयो: “हे अल्लाह ! कपाल खौरनेहरूलाई दया गर्नुहोस् ।" तिनीहरूले भने: "र कपाल छोटो गराउनेहरूलाई पनि, हे अल्लाहका रसूल ! उहाँले भन्नुभयो: “हे अल्लाह ! खौरनेहरूलाई दया गर्नुहोस् ।" तिनीहरूले भने: "र कपाल छोटो गराउनेहरूलाई पनि, हे अल्लाहका रसूल ! ।" त्यसपछि उहाँले भन्नुभयो: "र काट्नेहरूलाई पनि ।" (बुखारी: १७२७, मुस्लिम: १३०१)
महिलाले आफ्नो कपाललाई जम्मा गरी एक इन्च बराबर मात्र काट्नु पर्छ । अब तपाईंको उमरह पुरा भयो र एहरामले गर्दा निषेधित कुराहरू जायज भयो ।
